Εισαγωγή
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς– ιστολογικοί υπότυποι με επιθετική βιολογική συμπεριφορά: σημασία στην πράξη:) Ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη μορφή καρκίνου ενδοκρινών αδένων. Υπάρχουν διάφοροι επιμέρους ιστολογικοί υπότυποι (έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 10 ). Παρά το ότι ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς έχει γενικά μία ‘καλοήθη’ βιολογική συμπεριφορά και συνηθέστατα εξαιρετική πρόγνωση, κάποιοι από τους ιστολογικούς του υπότυπους έχουν περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά. H αναγνώρισή τους έχει πρακτική σημασία τόσον όσον αφορά την θεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενούς όσο και την παρακολούθησή του (follow-up).
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς και ιστολογικοί υπότυποι-πώς εκδηλώνεται η «περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά»;
Η πλέον επιθετική βιολογική συμπεριφορά συγκεκριμένων ιστολογικών υπότυπων συνηθέστατα εκδηλώνεται με τους εξής τρόπους:
• Ταχύτερη ανάπτυξη
• Μεγαλύτερο μέγεθος
• Συχνότερη εξωθυρεοειδική επέκταση με διήθηση των περιθυρεοειδικών ιστών
• Νέκρωση του όγκου με υψηλό μιτωτικό δείκτη (π.χ. σε πτωχά διαφοροποιημένο θηλώδη καρκίνο)
• Μεγαλύτερη συχνότητα λεμφαδενικής διασποράς όταν τίθεται η διάγνωση
• Μεγαλύτερη συχνότητα υποτροπής στην κοίτη του θυρεοειδούς
• Μεγαλύτερη συχνότητα υποτροπής στους τραχηλικούς λεμφαδένες
• Μεγαλύτερη συχνότητα μακρινών μεταστάσεων
• Ενίοτε διάχυτα διηθητικό πρότυπο ανάπτυξης
• Μείωση της επιβίωσης
• Αυξημένη συχνότητα ανίχνευσης της BRAF-V600E μετάλλαξης
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς – Ιστολογικοί υπότυποι με περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά
Στη συνέχεια αναφέρονται ενδεικτικά κάποιοι ιστολογικοί υπότυποι του θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς που συνδυάζονται με περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά.
• Θηλώδης καρκίνος από υψηλά κύτταρα (tall-cell variant)
• Θηλώδης καρκίνος από κυλινδρικά κύτταρα (columnar variant)
• Συμπαγής δοκιδώδους τύπου
• Πτωχά διαφοροποιημένος θηλώδης καρκίνος
• Διάχυτα σκληρυντικός (diffuse sclerosing) θηλώδης καρκίνος
• Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς με κύτταρα εν είδει καρφίδος (hobnail)
Τι σημαίνουν τα δεδομένα αυτά στην πράξη;
Η γενικά περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά των ως άνω ιστολογικών υπότυπων του θηλώδους καρκίνου θυρεοειδούς θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην κλινική πράξη. Αυτό αφορά τόσο την θεραπευτική αντιμετώπιση όσο και την παρακολούθηση του ασθενούς.
Δυστυχώς συνηθέστατα η αναγνώριση των παραπάνω ιστολογικών υπότυπων δεν είναι εφικτή πριν την επέμβαση με την κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA). Έτσι η αναγνώριση των ιστολογικών αυτών υπότυπων γίνεται μετά την θυρεοειδεκτομή, στην ιστολογική εξέταση του παρασκευάσματος.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση γενικά θα πρέπει να είναι περισσότερο επιθετική. Συχνά οι καρκίνοι αυτοί βρίσκονται σε πιο προχωρημένο στάδιο όταν τίθεται η διάγνωση. Πέραν της όσο το δυνατόν πιο ριζικής χειρουργικής αντιμετώπισης, γενικά ενδείκνυται συχνότερα η χορήγηση επικουρικής θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο. Επιπλέον συχνά χρειάζεται να επιλεγούν μεγαλύτερες δόσεις ραδιενεργού ιωδίου.
Δυστυχώς, κάποιοι από τους παραπάνω υπότυπους είναι ανθεκτικοί -σε διάφορο βαθμό – στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Στην κατηγορία αυτή ανήκει για παράδειγμα ο πτωχά διαφοροποιημένος θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς και ο καρκίνος από υψηλά κύτταρα (tall-cell variant). Στον πτωχά διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς και ιδιαίτερα σε περίπτωση υποτροπής στην κοίτη του θυρεοειδούς θα πρέπει να εξετάζεται το ενδεχόμενο εξωτερικής ακτινοθεραπείας.
Η αναγνώριση των παραπάνω ιστολογικών υπότυπων έχει επίσης σημασία και όσον αφορά τη μετεγχειρητική παρακολούθηση των ασθενών αυτών. Γενικά το follow-up των ασθενών αυτών θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και συνέπεια, ώστε να μη διαφύγει της προσοχής τυχόν υποτροπή της νόσου.
