Εισαγωγή
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς και ψαμμώδη σωμάτια: τι είναι και ποια η σημασία τους στην πράξη;. -Τα ψαμμώδη σωμάτια είναι συγκεντρικές εναποθέσεις αλάτων ασβεστίου γύρω από μία πυκνωτική εστία. Παρατηρούνται σε ποσοστό έως 65 % των θηλωδών καρκίνων του θυρεοειδούς. Η παρουσία ψαμμωδών σωματίων θεωρείται περίπου συνώνυμη του θηλώδους καρκινώματος του θυρεοειδούς.
Η εμφάνισή τους σε άλλες βλάβες του θυρεοειδούς αδένα είναι σπάνια. Για το λόγο αυτό τα ψαμμώδη σωμάτια αποτελούν σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο. Πράγματι, αν σε έναν κατά τα άλλα φυσιολογικό θυρεοειδικό ιστό ή λεμφαδένα ανευρεθούν τα σωμάτια αυτά, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις παρουσίας θηλώδους καρκίνου σε άμεση γειτνίαση.
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς – Πως δημιουργούνται τα ψαμμώδη σωμάτια
Ο ακριβής μηχανισμός δημιουργίας των ψαμμωδών σωματίων στον θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς δεν είναι γνωστός. Είναι πιθανόν η δημιουργία τους να είναι αποτέλεσμα εναπόθεσης αλάτων ασβεστίου γύρω από περιοχές νέκρωσης των καρκινικών κυττάρων.
Μπορεί επίσης να οφείλονται σε νεκρώσεις αγγείων στα όρια του αγγειοσυνδετικού άξονα, με αποτέλεσμα νέκρωση της θηλής και εναπόθεση αλάτων ασβεστίου. Πιθανόν επίσης να οφείλονται σε εναποθέσεις αλάτων ασβεστίου γύρω από συμπυκνωμένο κολλοειδές.
Κατά άλλους δημιουργούνται από την νέκρωση και την επασβέστωση ενδοαγγειακών / ενδολεμφικών νεοπλασματικών θρόμβων. Παρατηρούνται συχνότερα σε θηλώδη καρκίνο διαμέτρου > 10 mm σε σύγκριση με το θηλώδες μικροκαρκίνωμα (διαμέτρου < 10 mm).
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς- Ψαμμώδη σωμάτια και κλινική σημασία
Γενικά, η παρουσία ψαμμωδών σωματίων στον θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς θεωρείται σαν ένας δυσμενής προγνωστικός παράγοντας. Σε αρκετές βιβλιογραφικές αναφορές περιγράφεται ότι τα ψαμμώδη σωμάτια συνδυάζονται με:
- Πολυεστιακότητα του όγκου
- Mεγαλύτερη συχνότητα λεμφαδενικών μεταστάσεων
- Μεγαλύτερη συχνότητα εξωθυρεοειδικής επέκτασης
- Πιο προχωρημένο στάδιο όταν τίθεται η διάγνωση
- Μεγαλύτερη συχνότητα υποτροπής στη διάρκεια του follow-up, είτε τοπικής (στον τράχηλο) είτε μακρινών μεταστάσεων (συνήθως πνευμονικών)
- Μικρότερη επιβίωση ελεύθερη νόσου
Είναι ενδιαφέρον ότι δεν βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ παρουσίας ψαμμωδών σωματίων και της μετάλλαξης BRAF-V600E.
Για τους παραπάνω λόγους θεωρείται -παρά την ύπαρξη σχετικής διχογνωμίας – ότι η παρουσία ψαμμωδών σωματίων είναι ένας χρήσιμος προγνωστικός δείκτης ενδεικτικός περισσότερο επιθετικής βιολογικής συμπεριφοράς.
