Ραδιενεργό ιώδιο και θυρεοειδής

Εισαγωγή

Το ιώδιο είναι βασικό στοιχείο για τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών από το θυρεοειδή. Ο θυρεοειδής αδένας για το λόγο αυτό προσλαμβάνει το ιώδιο. Μάλιστα η ‘δίψα’ του για ιώδιο είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έλλειψη του ιωδίου που προσλαμβάνεται με τις τροφές. Η χαρακτηριστική αυτή ιδιότητα που έχει ο θυρεοειδής αδένας εξηγεί και το σημείο στο οποίο ‘συναντώνται’ το ραδιενεργό ιώδιο και ο θυρεοειδής.

Ραδιενεργό ιώδιο και θυρεοειδής – Σενάριο 1

Ιατρικές εφαρμογές του ραδιενεργού ιωδίου

Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

Το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς είναι μία εξέταση που παλιότερα ήταν σε πολύ ευρύτερη χρήση.

Υπάρχουν δύο ραδιοϊσότοπα του ιωδίου που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς, το ραδιενεργό ιώδιο 123 (Ι-123) και το ραδιενεργό ιώδιο 131 (Ι-131).

Το ραδιενεργό ιώδιο 131 έχει μεγαλύτερο χρόνο ημίσειας ζωής σε σχέση με το ραδιενεργό ιώδιο 123. Για το λόγο αυτό η χρήση του συνοδεύεται με μεγαλύτερη έκθεση σε ακτινοβολία σε σχέση με το ραδιενεργό ιώδιο 123.

Αυτός είναι και ο λόγος που συνήθως για το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς προτιμάται το ραδιενεργό ιώδιο 123.

Το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την διάγνωση μιας ποικιλίας παθήσεων αυτού, όπως:

Υπερθυρεοειδισμός
Βρογχοκήλη
Όζοι θυρεοειδούς
Έκτοπος θυρεοειδής
Έλεγχος για μεταστάσεις καρκίνου θυρεοειδούς
Έλεγχος για συγγενείς διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας κλπ.

Ειδικά όσον αφορά τους όζους και τον καρκίνο του θυρεοειδούς έχει σημασία η διάκρισή των όζων σε θερμούς (που προσλαμβάνουν περισσότερο το ραδιενεργό ιώδιο σε σύγκριση με τον υπόλοιπο θυρεοειδή) και σε ψυχρούς (που προσλαμβάνουν λιγότερο). Η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος φθάνει το 20 % στους ψυχρούς όζους, ενώ αντίθετα στους θερμούς όζους η πιθανότητα αυτή είναι αρκετά μικρή (~ 3 %).

Σήμερα εντούτοις η διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών με υπόνοια καρκίνου θυρεοειδούς γίνεται κυρίως με το υπερηχογράφημα και την παρακέντηση με λεπτή βελόνη του ύποπτου όζου. Για το λόγο αυτό η χρήση του σπινθηρογραφήματος θυρεοειδούς έχει σήμερα περιοριστεί σημαντικά. Μία βασική ένδειξη σήμερα είναι στη διερεύνηση του ασθενούς με όζο θυρεοειδούς και αυξημένα επίπεδα TSH. Σε αυτή την περίπτωση έχει θέση το σπινθηρογράφημα, καθώς μπορεί να αναδείξει την παρουσία ενός τοξικού αδενώματος θυρεοειδούς (με την χαρακτηριστική εικόνα της Ιαπωνικής σημαίας).

Ραδιενεργό ιώδιο και υπερθυρεοειδισμός

Η διαγνωστική χρήση του ραδιενεργού ιωδίου στο σπινθηρογράφημα όταν υπάρχει υπερθυρεοειδισμός έχει αναφερθεί παραπάνω (όζος θυρεοειδούς με αυξημένη ΤSH, πιθανό τοξικό αδένωμα).

Πέραν τούτου έχει προταθεί η χρήση του ραδιενεργού ιωδίου και ως θεραπευτικού μέσου στην αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού. Το ραδιενεργό ιώδιο στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού δεν έχει τύχει ευρείας αποδοχής –ιδιαίτερα στις χώρες της Ευρώπης- για διάφορους λόγους.

Αναφέρονται στη συνέχεια κάποιες ενδεικτικές αντενδείξεις:

Όταν υπάρχει μεγάλου βαθμού διόγκωση του θυρεοειδούς (ευμεγέθης τοξική βρογχοκήλη)
Σε πολυοζώδης τοξική βρογχοκήλη
Όταν υπάρχει – βάσει των υπερηχογραφικών ευρημάτων – υποψία καρκίνου θυρεοειδούς.
‘Όταν συνυπάρχει ταυτόχρονη πάθηση των παραθυρεοειδών (μπορεί να αντιμετωπιστεί ταυτόχρονα με τον υπερθυρεοειδισμό, στην ίδια χειρουργική επέμβαση)

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς

Διαγνωστική εφαρμογή

Το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς αποτελεί βασικό ‘εργαλείο΄για τη σταδιοποίηση του καρκίνου του θυρεοειδούς μετά την αρχική θεραπευτική (χειρουργική) αντιμετώπισή του. Με τη βοήθεια του σπινθηρογραφήματος είναι δυνατόν να ανακαλυφθούν για παράδειγμα τυχόν μακρινές μεταστάσεις. Τα δεδομένα αυτά έχουν βασική σημασία για την επιλογή της περαιτέρω θεραπευτικής αγωγής

Θεραπευτική εφαρμογή

Το ραδιενεργό ιώδιο 131 (Ι-131) αποτελεί βασικό θεραπευτικό όπλο στην αντιμετώπιση του καρκίνου θυρεοειδούς. Εντούτοις, θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο γίνεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Για τη χορήγησή του λαμβάνονται υπόψη πολλές παράμετροι, όπως:

Tο είδος του καρκίνου θυρεοειδούς. Ραδιενεργό ιώδιο προσλαμβάνουν τα καρκινικά κύτταρα μόνο στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (θηλώδης και θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς).Για το λόγο αυτό η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο δεν έχει καμία απολύτως θέση στο μυελοειδές και στο αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς.
O iστολογικός υπότυπος του καρκίνου θυρεοειδούς. Ακόμη και μέσα στην ίδια κατηγορία καρκίνου θυρεοειδούς (διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς) υπάρχουν κάποιοι υπότυποι που έχουν περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σχέση με άλλους. Για το λόγο αυτό, η παρουσία ενός τέτοιου ιστολογικού υπότυπου συχνά συνηγορεί υπέρ της χορήγησης θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο.
H σταδιοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς. Η σταδιοποίηση γίνεται με βάση τα ευρήματα του προεγχειρητικού ελέγχου, των ευρημάτων κατά την διάρκεια της επέμβασης και των ευρημάτων στην ιστολογική εξέταση.

Ο καρκίνος θυρεοειδούς σταδιοποιείται με βάση αρκετές παραμέτρους, όπως:

To μέγεθος του καρκίνου
Η διήθηση – διάσπαση της κάψας
Η εξωθυρεοειδική επέκταση
Η παρουσία νεοπλασματικών εμβόλων στα αγγεία-λεμφαγγεία και περινευρικής διήθησης
Οι λεμφαδενικές μεταστάσεις
Οι μακρινές μεταστάσεις κλπ.

Ραδιενεργό ιώδιο και θυρεοειδής – Σενάριο 2

Πυρηνικά ατυχήματα – χρήση ατομικής βόμβας

Στα πυρηνικά ατυχήματα, συνήθως σε σταθμούς παραγωγής πυρηνικής ενέργειας με πλημμελείς συνθήκες ασφαλείας, παρατηρείται απελευθέρωση στο περιβάλλον διάφορων ραδιενεργών στοιχείων (ραδιοϊσοτόπων) που εκπέμπουν ραδιενέργεια, μεταξύ των οποίων είναι και το ραδιενεργό ιώδιο – 131.

Τα ραδιοϊσότοπα αυτά μπορεί να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό είτε μέσω των τροφών και του μολυσμένου ύδατος είτε με άμεση έκθεση του ανθρωπίνου σώματος σε αυτά (μόλυνση της ατμόσφαιρας, από την οποία ‘πέφτουν’ στο ανθρώπινο σώμα τα επικίνδυνα αυτά ραδιοϊσότοπα) είτε τέλος με την αναπνοή.

Είναι σήμερα γνωστό – μετά τις οδυνηρές εμπειρίες που έχουν πλέον συσσωρευτεί μετά τα πυρηνικά ατυχήματα (όπως στο Chernobyl το 1986) ότι μετά από τέτοια συμβάντα αυξάνεται δραματικά ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου θυρεοειδούς στα άτομα που έχουν επιβιώσει. Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος στα μικρά παιδιά αλλά και στους εφήβους. Ο καρκίνος θυρεοειδούς δεν εμφανίζεται άμεσα μετά την έκθεση, αλλά μετά την πάροδο αρκετού χρόνου (μερικές φορές μετά από 2 ή 3 δεκαετίες).

Ανάλογη είναι και η εμπειρία που υπάρχει και στα άτομα που έχουν επιζήσει μετά από ρίψη ατομικής βόμβας (π.χ. σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι). Και πάλι στα άτομα που επέζησαν μετά την ρίψη της ατομικής βόμβας (που βρίσκονταν σε ικανή απόσταση από το σημείο της έκρηξης) παρατηρήθηκε αυξημένη συχνότητα καρκίνου θυρεοειδούς. Η αυξημένη αυτή συχνότητα αποδίδεται στην απελευθέρωση στο σημείο της έκρηξης διαφόρων ραδιοϊσοτόπων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το ραδιενεργό ιώδιο – 131, που ευθύνεται για την ανάπτυξη του καρκίνου του θυρεοειδούς.

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ– Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ– Άντερσεν 1 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ– Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

Τηλ 6977068223 & 210-7487318

Email: georgesakorafas@yahoo.

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ