Εισαγωγή
Καρκίνος θυρεοειδούς – εκδηλώσεις και διάγνωση.- Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι μία αρκετά συχνή πάθηση των ενδοκρινών αδένων. Η συχνότητά του βαίνει συνεχώς αυξανόμενη. Μάλιστα, στη διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών η συχνότητά του αυξήθηκε περισσότερο από τη συχνότητα οποιασδήποτε άλλης μορφής καρκίνου.
Εκδηλώσεις
‘Οζος
Η συνηθέστερη εκδήλωση του καρκίνου θυρεοειδούς είναι ο όζος θυρεοειδούς. Ο όζος είναι μία ογκόμορφη βλάβη , διακριτή από το παρακείμενο θυρεοειδικό παρέγχυμα. Οι όζοι ανευρίσκονται πολύ συχνά στο γενικό πληθυσμό. Ο όζος μπορεί να είναι ορατός ή ψηλαφητός και να γίνει αντιληπτός είτε από τον ίδιο τον ασθενή, είτε από κάποιο άτομο του περιβάλλοντός του είτε από τον γιατρό του, συχνά στα πλαίσια μιας τυπικής περιοδικής εξέτασης ή εξέτασης για κάποιον άλλο λόγο.
Υπάρχουν ορισμένα κλινικά χαρακτηριστικά του όζου που υποδηλώνουν την ύπαρξη υποκείμενου καρκίνου, όπως:
- σκληρή (πετρώδης) υφή
- καθήλωση στους γύρω ιστούς
- συνύπαρξη τραχηλικής λεμφαδενοπάθειας (διογκωμένοι τραχηλικοί λεμφαδένες)
- βράγχος φωνής
Υπερηχογράφημα
Σήμερα, οι περισσότεροι όζοι (και καρκίνοι) θυρεοειδούς αναγνωρίζονται στο υπερηχογράφημα , χωρίς να είναι κλινικά αντιληπτοί. Εκτιμάται ότι αν χρησιμοποιηθεί υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας, θα ανευρεθούν όζοι (διαμέτρου ακόμη και λίγων χιλιοστών) σε ποσοστό έως και 70 % του γενικού πληθυσμού. Εντούτοις, καρκίνος θυρεοειδούς υποκρύπτεται σε ποσοστό 5 – 8 % των όζων.
Οι υπερηχογραφικοί χαρακτήρες του όζου έχουν σημασία για την αναγνώριση του καρκίνου. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα:
- υποηχογένεια
- κατακόρυφος προσανατολισμός του όζου (‘taller-than-wide’)
- παρουσία μικροαποτιτανώσεων
- ανώμαλα όρια
- αυξημένη εσωτερική αγγείωση (χαοτική)
- εξωθυρεοειδική επέκταση/διήθηση παρακειμένων οργάνων
- παρουσία παθολογικών τραχηλικών λεμφαδένων
Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA, Fine-Needle Aspiration)
Η διάγνωση του καρκίνου σήμερα μπορεί να τεθεί με μεγάλα ποσοστά ακρίβειας με την υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) του όζου (Ultrasound-guided Fine-Needle Aspiration Cytology). Με τη βοήθεια των υπερήχων, κατευθύνεται η λεπτή βελόνη στην πλέον ύποπτη περιοχή του όζου. Από την περιοχή αυτή λαμβάνεται με αναρρόφηση υλικό, το οποίο αποστέλλεται για κυτταρολογική εξέταση. Τα κυτταρολογικά ευρήματα σήμερα παρουσιάζονται με το σύστημα Bethesda.
Ο ρόλος της καλσιτονίνης
Τέλος, η διάγνωση μιας ειδικής και πιο σπάνιας μορφής καρκίνου, του μυελοειδούς καρκίνου, μπορεί να τεθεί με μέτρηση της καλσιτονίνης στο αίμα του ασθενούς. Η καλσιτονίνη είναι ένας καρκινικός (νεοπλασματικός) δείκτης ειδικός για το μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς. Έτσι, αυξημένα επίπεδα καλσιτονίνης σε ασθενή με όζο θα πρέπει να εγείρουν την υπόνοια μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς. Όταν τα επίπεδα καλσιτονίνης είναι οριακά αυξημένα, έχει θέση η δοκιμασία διέγερσης της καλσιτονίνης με ενδοφλέβια χορήγηση ασβεστίου.
