Εισαγωγή

Καρκίνος θυρεοειδούς και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας-επηρεάζει τη γονιμότητα και τυχόν μελλοντική κύηση;-Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη μορφή ενδοκρινικού καρκίνου. Η συχνότητά του αυξάνεται σταθερά στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών. Παρατηρείται με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, και κυρίως σε γυναίκες ηλικίας 30 – 40 ετών (αναπαραγωγική ηλικία). Η ολική θυρεοειδεκτομή (ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα) αποτελεί τη βασική μέθοδο θεραπείας του καρκίνου θυρεοειδούς. Όταν ενδείκνυται, μετά την θυρεοειδεκτομή ακολουθεί συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Ένα βασικό ερώτημα στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι η επίδραση που θα μπορούσε να έχει η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο όσον αφορά τη δυνατότητα και την ασφάλεια τεκνοποίησης.

Καρκίνος θυρεοειδούς και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας – επίδραση στη γονιμότητα

Σε μία πρόσφατη (2020) ανασκόπηση (systemic review)(*) περιλήφθηκαν συνολικά 22 μελέτες. Οι μελέτες αυτέςαναφέρονταν στην επίδραση που θα μπορούσε να έχει η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο στην λειτουργία των ωοθηκών και στην γονιμότητα των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας με διάγνωση ‘καρκίνος θυρεοειδούς’.

Πρώιμη φάση μετά τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο

Στον πρώτο χρόνο μετά τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, αρκετές γυναίκες εμφάνισαν διαταραχές της εμμήνου ρύσεως (‘περιόδου’).

Σε κάποιες επίσης μελέτες βρέθηκε στην πρώιμη αυτή φάση σημαντική μείωση των επιπέδων ΑΜΗ (αντι-μυλλέριος ορμόνη). Σημειώνεται ότι σε πολλές μελέτες παρατηρήθηκε συσχέτιση των επιπέδων ΑΜΗ και της γονιμότητας, αν και υπάρχει κάποια διχογνωμία.

Και τα δύο αυτά ευρήματα θα μπορούσαν να προκαλέσουν υπογονιμότητα στην αρχική περίοδο μετά τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται οι γυναίκες που βρίσκονται προς το τέλος της αναπαραγωγικής τους ηλικίας και οι οποίες επιθυμούν τεκνοποίηση να έχουν μία πλήρη ενημέρωση σχετικά με τις πιθανές παρενέργειες των θεραπευτικών χειρισμών.

Μακροπρόθεσμη επίδραση

Από την ανάλυση των δεδομένων της μελέτης φαίνεται ότι η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο (RIA) δεν συνδυάζεται με μακροπρόθεσμη μείωση της γονιμότητας.

Ένα άλλο εύρημα της μελέτης αυτής είναι ότι οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε RIA παρουσίασαν εμμηνόπαυση νωρίτερα σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν έλαβαν RIA.

Καρκίνος θυρεοειδούς και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας – Άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα

Παράλληλα με την πιθανή επίδραση της RIA στη γονιμότητα στην ομάδα αυτή των γυναικών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και άλλοι πιθανοί παράγοντες που μπορεί να την επηρεάσουν – πέραν της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο.

εταξύ των παραγόντων αυτών αναφέρονται:

Ο υποθυρεοειδισμός μετά τη θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς: ο υποθυρεοειδισμός έχει συσχετιστεί με υπογονιμότητα στις γυναίκες. Φαίνεται ότι υπάρχει αντίστροφη συσχέτιση των επιπέδων TSH με τα επίπεδα AMH σε γυναίκες με υπογονιμότητα. Τα τελευταία χρόνια, με την χρήση της RhTSH (Recombinant Human TSH) αποφεύγεται ο υποθυρεοειδισμός μετά την θυρεοειδεκτομή.
Η υποασβεστιαιμία – έλλειμμα βιταμίνης D: Τα μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με υπογονιμότητα και θα πρέπει να αναπληρώνονται
Οι πολυκυστικές ωοθήκες: συνοδεύονται δυνητικά από αυξημένα επίπεδα TSH, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου θυρεοειδούς. Η συνύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών σε γυναίκες με καρκίνο θυρεοειδούς μπορεί να ευθύνεται για την μειωμένη γονιμότητα αυτών, ασχέτως της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο.

Σχόλια

Το συμπέρασμα της συστηματικής αυτής ανασκόπησης είναι ότι ΔΕΝ υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η RIA για καρκίνο θυρεοειδούς σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας επηρεάζει τη γονιμότητα σε βάθος χρόνου.

Παρά ταύτα, στον πρώτο χρόνο μετά τη RIA παρατηρούνται διαταραχές της περιόδου και μείωση των επιπέδων ΑΜΗ. Οι μεσοπρόθεσμες αυτές μεταβολές μπορεί να ευθύνονται για τη μείωση της γονιμότητας στην αρχική αυτή φάση (~ 12 μηνών) μετά τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.

Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν με την ΑΤΑ (American Thyroid Association), σύμφωνα με την οποία η RIA ΔΕΝ συνοδεύεται σε βάθος χρόνου από αυξημένο κίνδυνο υπογονιμότητας. ΔΕΝ συνοδεύεται επίσης από αυξημένο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών της κύησης, όπως:

Αυτόματη διακοπή κύησης
Γέννηση θνησιγενούς (νεκρού) νεογνού
Αυξημένη νεογνική θνητότητα
Αυξημένη συχνότητα συγγενών ανωμαλιών
Αυξημένη συχνότητα πρόωρων τοκετών
Χαμηλό βάρος γέννησης
Αυξημένη βρεφική θνητότητα στο πρώτο έτος της ζωής
Αυξημένη συχνότητα καρκίνου στα παιδιά

Γενικά συνιστάται η προσπάθεια για τεκνοποίηση να μετατίθεται για τουλάχιστον ένα εξάμηνο μετά τη RIA. Στο διάστημα αυτό καθίσταται δυνατή η σωστή ρύθμιση του ασθενούς, καθώς αυτή μπορεί να είναι δύσκολη στην αρχική φάση μετά τη RIA.

Thyroid 31 (4), 2020

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

ΓΙΑΤΙ ΕΜΑΣ?

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ