Καρκίνος παραθυρεοειδούς – πώς διαγιγνώσκεται?
Εισαγωγή
Ο καρκίνος παραθυρεοειδούς είναι μία από τις πιο σπάνιες κακοήθεις παθήσεις ενδοκρινών αδένων.
Καρκίνος παραθυρεοειδούς – πόσο συχνός είναι?
Ο καρκίνος παραθυρεοειδούς αποτελεί εξαιρετικά σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπεραπαραθυρεοειδισμού (αντιστοιχεί στο 1 % των περιπτώσεων πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού). Υπάρχουν, εντούτοις, αναφορές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία και την Φινλανδία στις οποίες περιγράφεται αύξηση της επίπτωσης («συχνότητας») του καρκίνου παραθυρεοειδούς.
Καρκίνος παραθυρεοειδούς – βιολογική συμπεριφορά
Ο καρκίνος παραθυρεοειδούς είναι μία επιθετική μορφή καρκ’ινου με υψηλά ποσοστά τοπικής υποτροπής (> 50 %) και με 5ετή επιβίωση < 50 % (σε ασθενείς με μεταστατική νόσο).
Καρκίνος παραθυρεοειδούς – γιατί είναι σημαντική η προεγχειρητική του διάγνωση?
Οι ασθενείς με καρκίνο παραθυρεοειδούς θα πρέπει να υποβάλλονται σε ριζική εξ αρχής επέμβαση με en bloc αφαίρεση τυχόν διηθημένων παρακειμένων ιστών. Η επέμβαση αυτή θα πρέπει να γίνεται από έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων, καθώς είναι η μόνη μέθοδος θεραπείας με την οποία μπορεί να επιτευχθεί ίαση από την νόσο. Η απλή περιορισμένη (τοπική) εκτομή, που εφαρμόζεται στο αδένωμα παραθυρεοειδούς, δεν είναι κατάλληλη για τον καρκίνο παραθυρεοειδούς. Για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντική η προεγχειρητική διάγνωση του καρκίνου παραθυρεοειδούς.
Καρκίνος παραθυρεοειδούς – πώς τίθεται η διάγνωση προεγχειρηιτκά?
Δυστυχώς, λόγω της σπανιότητάς του, η προεγχειρητική διάγνωση του καρκίνου παραθυρεοειδούς (ΚΠ) μπορεί να διαφύγει της προσοχής. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάγνωση του καρκίνου παραθυρεοιδούς τίθεται μετά την επέμβαση, με την ιστολογική εξέταση του χειρουργικού παρασκευάσματος. Η ιστολογική διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με άτυπο αδένωμα παραθυρεοειδούς.
Σε κάποιους ασθενείς η διάγνωση μπορεί να τεθεί λόγω επιμένοντος υπερπαραθυρεοειδισμού μετά την αρχική επέμβαση ή λόγω υποτροπής της νόσου (ΡΗΡΤ) ή εμφάνισης μεταστατικής νόσου.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η προεγχειρητική διάγνωση δεν είναι εύκολη καθώς δεν υπάρχουν ειδική δείκτες για την αναγνώριση του ΚΠ. Υπάρχουν εντούτοις ορισμένα ευρήματα από τον προεγχειρητικό έλεγχο που μπορεί να είναι χρήσιμα για την προεγχειρητική διάγνωση του ΚΠ, όπως:
1.Τοπική διήθηση παρακειμένων ιστών όπως τραχείας, κάτω λαρυγγικού νεύρου (που εκδηλώνεται με βράγχος φωνής), κάτωθεν του υοειδούς μυών κλπ (αξιολογείται με την βοήθεια της σύγχρονης απεικόνισης)
2.Εμφάνιση λεμφαδενικών ή μακρινών μεταστάσεων
3.Ψηλαφητή μάζα
4. Πολύ αυξημένα επίπεδα ασβεστίου ορού (> 14 mg/dl) (*)
5.Πολύ μεγάλου βαθμού αύξηση επιπέδων παραθορμόνης ορού (> 300 pg/ml) (*)
6.Βαριά νεφροπάθεια ή οστεοπώρωση πιθανόν με αυτόματα κατάγματα
7. Στο υπερηχογράφημα, μεγάλη (> 3 cm) υποηχογενής ετερογενής μάζα στην ανατομική θέση ενός παραθυρεοειδούς αδένα, με ανώμαλα όρια, αυξημένη χαοτική αγγείωση και επασβεστώσεις (κάποια από τα ευρήματα αυτά μπορεί να παρατηρηθούν και στο αδένωμα παραθυρεοειδούς)
Θα πρέπει να τονιστεί ότι η προεγχειρητική παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) δεν συνιστάται. Και αυτό γιατί δεν είναι συνήθως εύκολη η διαφορική διάγνωση του ΚΠ από ένα αδένωμα παραθυρεοειδών στην κυτταρολογική εξέταση. Παράλληλα, υπάρχει ο κίνδυνος ρήξρης του όγκου και εμφύτευσης καρκινικών κυττάρων στη διαδρομή της βελόνης.
(*) Πολύ σπάνια, ο ΚΠ μπορεί να είναι μη λειτουργικός, και στις περιπτώσεις αυτές δεν παρατηρείται αύξηση των επιπέδων ασβεστίου και παραθορμόνης ορού.
(**) Η ευαισθησία του προεγχειρητικού απεικονιστικού ελέγχου αυξάνεται όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό οι τρεις βασικές μέθοδοι (υπερηχογράφημα, sestamibi scan και αξονική τομογραφία)
Καρκίνος παραθυρεοειδούς 9 0 5
