Εισαγωγή

Καρκίνος θυρεοειδούς και θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο (131-Ι) – Πώς γίνεται? Τι μέτρα προστασίας θα πρέπει να τηρούνται?-Ο καρκίνος θυρεοειδούς αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση ( αφαίρεση θυρεοειδούς (ολική θυρεοειδεκτομή) με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου).

Στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς μπορεί να χορηγηθεί ραδιενεργό ιώδιο (131-Ι) σαν συμπληρωματική θεραπεία (adjuvant therapy) μετά την χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου και με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Στόχος είναι η καταστροφή τυχόν υπολειμματικού θυρεοειδικού ιστού ή/και καρκινικών κυττάρων.

Καρκίνος θυρεοειδούς – Πώς χορηγείται το ραδιενεργό ιώδιο?

Το ραδιενεργό ιώδιο (131-Ι) χορηγείται από το στόμα υπό τη μορφή κάψουλας. Απορροφάται ταχύτατα από το γαστρεντερικό σωλήνα (90 % σε 60 min) και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος. Το μεγαλύτερο ποσοστό καθηλώνεται στα θυρεοειδικά κύτταρα και το υπόλοιπο αποβάλλεται κυρίως με τα ούρα (37 – 75 %) και με τα κόπρανα (10 %). Μικρές ποσότητες αποβάλλονται με τον ιδρώτα, το γάλα (σε θηλάζουσες γυναίκες στην περίοδο της λοχείας), το σίελο και το γαστρικό υγρό.

Καρκίνος θυρεοειδούς και ραδιενεργό ιώδιο – τι δόση χορηγείται?

Η δόση 131-Ι που χορηγείται συνήθως στον καρκίνο θυρεοειδούς σαν επικουρική θεραπεία κυμαίνεται ανάλογα με την περίπτωση. Συνήθως χορηγείται δόση από 50 έως 100 mci. Μεγαλύτερες δόσεις (100 – 200 mci) χορηγούνται:

(α) σε τοπική υποτροπή του καρκίνου (στον τράχηλο) ή

(β) σε μεταστάσεις

Το μεγαλύτερο ποσοστό της χορηγούμενης δόσης (80 %) αποβάλλεται με τα ούρα μέσα στις 24 πρώτες ώρες μετά την χορήγηση του 131-Ι.

Καρκίνος θυρεοειδούς και ραδιενεργό ιώδιο -Άμεση φάση μετά την χορήγηση του – παραμονή στο θάλαμο ιωδίου – οδηγίες και μέτρα προστασίας

Μετά τη χορήγηση του 131-Ι ο ασθενής παραμένει σε ειδικά διαμορφωμένο θάλαμο, που έχει σχεδιαστεί με κριτήρια ακτινοπροστασίας. Ο θάλαμος φέρει επαρκή θωράκιση στους τοίχους, το δάπεδο και την οροφή. Ο χρόνος παραμονής στο θάλαμο αυτό κυμαίνεται έως 3 ημέρες. Πριν την έξοδο από το θάλαμο γίνεται μέτρηση από ακτινοφυσικό.

Οι οδηγίες στη φάση παραμονής του ασθενούς στον ειδικό αυτό θάλαμο νοσηλείας έχουν ως εξής:

Ο ασθενής παραμένει νηστικός για 2 ώρες μετά τη λήψη του 131-Ι
Πριν τη λήψη του 131-Ι λήψη ενός ποτηριού νερού. Με τη χορήγηση του 131-I λήψη και άλλου ενός ποτηριού νερού και άλλου ενός μετά από μισή με μία ώρα.
Για μία εβδομάδα λήψη από το στόμα πολλών υγρών (τουλάχιστον 2 λίτρα / 24ωρο). Στόχος είναι η επαρκής διούρηση
Να αποφεύγεται η μόλυνση του χώρου γύρω από την τουαλέτα με σταγονίδια ούρων.
Μετά την ούρηση και τη χρήση της τουαλέτας θα πρέπει να χρησιμοποιείται δύο φορές το καζανάκι
Πλύσιμο χεριών μετά τη χρήση της τουαλέτας. Χρησιμοποιούνται χαρτομάντηλα ή χαρτοπετσέτες που απορρίπτονται σε ειδικό δοχείο απορριμμάτων
Ο θηλασμός διακόπτεται (σε θηλάζουσες μητέρες)
Απαγορεύονται οι επισκέψεις παιδιών
Δυνατή η επίσκεψη ενηλίκων την 3η ημέρα από τη χορήγηση του 131-Ι (εφόσον συνεχίζεται η παραμονή του ασθενούς). Διάρκεια παραμονής το πολύ 1 ώρα. Οι επισκέπτες θα πρέπει να κάθονται σε μεγάλη απόσταση και να μην πιάνουν τα προσωπικά αντικείμενα του ασθενούς

Βασικοί κίνδυνοι για το υγειονομικό προσωπικό στο θάλαμο ιωδίου

Οι δύο βασικοί κίνδυνο είναι η εξωτερική ακτινοβόληση και η ραδιομόλυνση

Εξωτερική ακτινοβόληση.-Ο κίνδυνος αυτός ελαχιστοποιείται με την αύξηση της απόστασης από τον ασθενή και την ελαχιστοποίηση του χρόνου παραμονής στο θάλαμο στον απολύτως αναγκαίο. Πρακτικά όταν η απόσταση είναι μεγαλύτερη από 2 – 3 m η επίδραση της ακτινοβολίας είναι μικρή.
Ραδιομόλυνση.-Πρόκειται για τον μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς το ραδιενεργό ιώδιο που θα απορροφηθεί μετά την έκθεση σε αυτό καθηλώνεται στον θυρεοειδή. Για το λόγο αυτό εφαρμόζεται συνήθως κυκλική εναλλαγή του προσωπικού, που θα πρέπει να έχει την απαιτούμενη εκπαίδευση και εμπειρία.

Οδηγίες για τον ασθενή που αναχωρεί για το σπίτι του

Ταξίδι

Αν και συνιστάται η χρήση ιδιωτικού αυτοκινήτου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μέσα μαζικής μεταφοράς, αν η μετάβαση για το σπίτι σας διαρκεί λιγότερο από 1 ώρα. Αποφύγετε να καθίσετε κοντά σε μικρά παιδιά, νεαρά άτομα και έγκυες γυναίκες.

Επαφή με μέλη οικογένειας

Στο σπίτι για μία εβδομάδα να αποφεύγετε στενή επαφή με τα μέλη της οικογενείας σας.
Να κάθεστε μακριά από τους άλλους (στο τραπέζι, τηλεόραση κ.λπ.), τηρώντας απόσταση ασφαλείας τουλάχιστον 2 m.
Να μην παίζετε με τα παιδιά. Ειδικότερα για βρέφη και μικρά παιδιά (έως 10 ετών) θα πρέπει να μην έρχεστε σε στενή επαφή μαζί τους (π.χ. αγκαλιές) για ένα διάστημα από 2 – 4 εβδομάδες. Το διάστημα αυτό προσδιορίζεται επακριβώς στις οδηγίες που λαμβάνει ο ασθενής με βάση τις μετρήσεις που γίνονται πριν την έξοδό του από το θάλαμο ιωδίου. Στο διάστημα αυτό -και ιδιαίτερα στα παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών- καλό είναι τη φροντίδα τους να αναλαμβάνει κάποιο άλλο πρόσωπο της οικογένειας
Να μην κοιμάστε στο ίδιο δωμάτιο για μία εβδομάδα με παιδιά, νέα άτομα
Αν πρόκειται για συζύγους θα πρέπει να κοιμόσαστε σε ξεχωριστό κρεβάτι. Τα δύο κρεβάτια θα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 2 m. Η ελάχιστη αυτή απόσταση θα πρέπει να τηρείται έστω και αν μεταξύ των δύο κρεβατιών παρεμβάλλεται τοίχος.
Αν υπάρχει στο περιβάλλον του ασθενούς έγκυος γυναίκα θα πρέπει να αποφεύγονται οι στενές επαφές μαζί της
Θα πρέπει να χρησιμοποιείτε ξεχωριστά είδη εστίασης ή ατομικής υγιεινής (π.χ. πετσέτες) ή ρούχα για διάστημα 1-3 εβδομάδων. Τα αντικείμενα αυτά είναι απολύτως ασφαλή αφού πλυθούν με αρκετό νερό.

Κοινωνικές δραστηριότητες – εργασία

Να αποφεύγετε χώρους αναψυχής-εστιατόρια και παρακολούθηση δημοσίων θεαμάτων (θέατρο – κινηματογράφο) για διάστημα 1 – 3 εβδομάδων.
Τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών κινδυνεύουν πολύ λιγότερο από την έκθεση στην ακτινοβολία σε σχέση με τα μικρότερης ηλικίας άτομα. Για το λόγο αυτό, τα μέτρα προφύλαξης είναι λιγότερο σημαντικά για τα ηλικιωμένα άτομα.
Μπορείτε να επιστρέψετε στην εργασία σας μετά 1 έως 2 εβδομάδες. Το διάστημα αυτό ποικίλει ανάλογα με το είδος της απασχόλησης (χρόνος παραμονής και απόσταση από τους συναδέλφους). Αν ο ασθενής είναι εκπαιδευτικός και έρχεται ως εκ τούτου σε επαφή με παιδιά ή βρέφη, το διάστημα αποχής από την εργασία θα είναι μεγαλύτερο και θα καθοριστεί την ημέρα εξόδου από το θάλαμο ιωδίου με βάση τις μετρήσεις του ακτινοφυσικού.
Σε περίπτωση που απαιτηθεί ο ασθενής να επισκεφθεί άλλο γιατρό ή νοσοκομείο τις επόμενες 2 εβδομάδες, θα πρέπει να ενημερώσει το υγειονομικό προσωπικό για τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο στην οποία υποβλήθηκε πρόσφατα.

Τεκνοποίηση

Προσπάθεια για τεκνοποίηση θα πρέπει να γίνεται μετά την πάροδο 6 μηνών από τη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο

Ποια είναι η σημαντικότερη προφύλαξη;

To σημαντικότερο μέτρο προφύλαξης είναι η τήρηση ασφαλούς απόστασης. Σαν τέτοια θεωρείται απόσταση μεγαλύτερη των 2 m για το χρονικό διάστημα που θα προσδιοριστεί από τον ακτινοφυσικό που θα κάνει τις απαραίτητες μετρήσεις μετά την έξοδο του ασθενούς από το θάλαμο ιωδίου. Το χρονικό αυτό διάστημα κυμαίνεται από 1 έως 3 εβδομάδες. Η ασφαλής απόσταση θα πρέπει να τηρείται τόσο στο σπίτι όσο και στην εργασία ή σε κοινόχρηστους χώρους.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

ΓΙΑΤΙ ΕΜΑΣ?

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ