ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

Εισαγωγή

Βρογχοκήλη και καρκίνος θυρεοειδούς. – Ο όρος «βρογχοκήλη» είναι ένας γενικός περιγραφικός όρος που αναφέρεται σε διόγκωση (αύξηση των διαστάσεων) γενικά του θυρεοειδούς. Η διόγκωση αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορες παθήσεις, όπως για παράδειγμα σε όζους (οζώδης βρογχοκήλη), υπερθυρεοειδισμό (διάχυτη τοξική βρογχοκήλη), ακόμη και σε νεοπλασματικές παθήσεις. Εντούτοις, ο όρος «βρογχοκήλη» παραπέμπει σε καλοήθη πάθηση, καθώς όταν υπάρχει κακοήθης πάθηση (καρκίνος θυρεοειδούς) η νόσος περιγράφεται με τον όρο αυτό. Έχει σχέση ο καρκίνος θυρεοειδούς με την βρογχοκήλη?

Σενάρια στην κλινική πράξη

Θα παρουσιαστούν δύο σχετικά σενάρια, που τα συναντούμε όχι σπάνια στην κλινική πράξη. Με τον τρόπο αυτό θα σκιαγραφηθεί η σχέση που μπορεί να έχει ο καρκίνος θυρεοειδούς με την βρογχοκήλη.

Σενάριο 1. Καρκίνος θυρεοειδούς – διάγνωση σε ασθενή με βρογχοκήλη πριν την επέμβαση

Ένα τέτοιο τυπικό παράδειγμα είναι ο ασθενής με πολυοζώδη βρογχοκήλη. Όπως γνωρίζουμε, σήμερα είναι δυνατόν ο καρκίνος του θυρεοειδούς να διαγνωστεί πριν την επέμβαση (θυρεοειδεκτομή), με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος και της υπερηχογραφικά καθοδηγούμενης παρακέντησης με λεπτή βελόνη (Ultrasound-Guided Fine-Needle Aspiration Cytology).

Είναι προφανές ότι όταν υπάρχουν πολλαπλοί όζοι είναι πρακτικά αδύνατον να γίνει παρακέντηση (FNA) όλων των όζων αυτών. Εντούτοις, είναι σήμερα δυνατόν να αναγνωριστούν κάποια ευρήματα στο υπερηχογράφημα, με βάση τα οποία μπορεί να αναγνωριστούν επιλεκτικά κάποιοι όζοι που μπορεί να συνοδεύονται από αυξημένη πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς. Τα ευρήματα αυτά έχουν παρουσιαστεί σε παλαιότερες αναρτήσεις στην ιστοσελίδα μας.

Με τον τρόπο αυτό ο έμπειρος ακτινολόγος μπορεί να ΕΠΙΛΕΞΕΙ ποιόν ή ποιους (λίγους, 1 – 3) όζους θα πρέπει να παρακεντήσει. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να διαγνωστεί ο καρκίνος θυρεοειδούς πριν την επέμβαση (θυρεοειδεκτομή).

Εμμέσως, ο καρκίνος θυρεοειδούς μπορεί να διαγνωστεί από την παρουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων στον τράχηλο. Η παρουσία παθολογικών λεμφαδένων αποτελεί σαφή ένδειξη πιθανότατης παρουσίας καρκίνου θυρεοειδούς. Η διάγνωση μπορεί σήμερα να επιβεβαιωθεί με παρακέντηση (FNA) του ύποπτου λεμφαδένα.

Σενάριο 2. Καρκίνος θυρεοειδούς – τυχαία διάγνωση στην ιστολογική του παρασκευάσματος μετά θυρεοειδεκτομή

Πρόκειται για ένα όχι σπάνιο κλινικό σενάριο. Στην περίπτωση αυτή γίνεται η θυρεοειδεκτομή για θεωρούμενη καλοήθη πάθηση (βρογχοκήλη) και στην ιστολογική έκθεση διαπιστώνεται ότι αναγνωρίζεται μία εστία καρκίνου θυρεοειδούς για την οποία δεν υπήρχε υποψία στον προεγχειρητικό έλεγχο. Ενίοτε μάλιστα μπορεί να αναγνωριστούν και περισσότερες εστίες καρκίνου θυρεοειδούς (πολυεστιακό καρκίνωμα).

Συνηθέστατα πρόκειται για μικροσκοπικό θηλώδες καρκίνωμα, που θεωρείται ότι έχει ιαθεί με την χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) και μόνο χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω αντιμετώπιση. Έχει βρεθεί (και σε δική μας μελέτη) ότι το ποσοστό των ασθενών στους οποίους αναγνωρίζεται μικροσκοπικός θηλώδης καρκίνος σε παρασκεύασμα θυρεοειδεκτομής που έγινε για υποτιθέμενη καλοήθη πάθηση (βρογχοκήλη) φθάνει το 18 %.

Αντίθετα, το ποσοστό αυτό είναι αρκετά μικρότερο σε ασθενείς με τοξική βρογχοκήλη (νόσο Graves). Στην τελευταία αυτή περίπτωση το ποσοστό αυτό παλαιότερα θεωρούνταν ότι κυμαίνεται γύρω στο 3 %, σήμερα όμως πιστεύεται ότι είναι ακόμη μεγαλύτερο (5 – 8 %).

Σχόλιο

Ο καρκίνος θυρεοειδούς θα πρέπει ιδανικά να διαγιγνώσκεται πριν την χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή). Υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα τα διαγνωστικά ‘εργαλεία’ (κυρίως υπερηχογράφημα και παρακέντηση με λεπτή βελόνη [FNA]) με τα οποία αυτό είναι εφικτό σε αρκετές περιπτώσεις. Παρά ταύτα, το σενάριο 2 που παρουσιάσθηκε παραπάνω είναι και σήμερα αρκετά συχνό στην κλινική πράξη.

Ο χειρουργός θα πρέπει για το λόγο αυτό να γνωρίζει την τυχόν παρουσία ύποπτων ή παθολογικών λεμφαδένων. Ο ακτινολόγος θα πρέπει – πέραν του θυρεοειδούς – να ελέγχει και τους λεμφαδένες σε όλα τα ανατομικά διαμερίσματα του τραχήλου. Ο χειρουργός επίσης θα πρέπει στη διάρκεια της επέμβασης να ελέγχει για τυχόν παθολογικούς λεμφαδένες στο κεντρικό διαμέρισμα του τραχήλου. Το είδος (έκταση) της επέμβασης θα πρέπει να προσαρμόζεται κατάλληλα, ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς. Η εξειδίκευση και η συνεργασία των μελών της ομάδας (χειρουργού, ακτινολόγου, ενδοκρινολόγου, κυτταρολόγου) έχει τεράστια σημασία για τη σωστή αντιμετώπιση του ασθενούς με την οποία μπορεί να διασφαλιστεί η άμεση, ριζική, οριστική και ασφαλής λύση του προβλήματός του.

Βρογχοκήλη και καρκίνος θυρεοειδούς 9 0 6 7