Αυτοάνοση Θυρεοειδίτιδα – αιτιολογία, συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

Αυτοάνοση Θυρεοειδίτιδα – αιτιολογία, συμπτώματα, διάγνωση και θεραπεία

 

Εισαγωγή

O θυρεοειδής αδένας είναι ένας μικρού μεγέθους αδένας, σε σχήμα πεταλούδας, που βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου. Παρά το μικρό του μέγεθος, έχει τεράστια σημασία για την σωστή λειτουργία του οργανισμού, καθώς παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες. Οι ορμόνες αυτές ελέγχουν τον κυτταρικό μεταβολισμό όλων των οργάνων και ιστών του ανθρωπίνου σώματος. Κάθε διαταραχή της λειτουργίας του θυρεοειδούς (υπερλειτουργία [υπερθυρεοειδισμός] ή αντίθετα υπολειτουργία [υποθυρεοειδισμός]) έχει σοβαρές επιπτώσεις σε πολλά συστήματα του ανθρωπίνου οργανισμού.

 

 

Αιτιολογία

Ο όρος «θυρεοειδίτιδα» περιγράφει κάθε φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα. Ο όρος «αυτοάνοση» περιγράφει την φλεγμονή εκείνη του θυρεοειδούς που είναι αποτέλεσμα δυσλειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος.

Όπως είναι γνωστό, το ανοσοποιητικό σύστημα έχει σαν αποστολή την προστασία του οργανισμού από κάθε βλαπτικό παράγοντα ή ‘εισβολέα’. Στις αυτοάνοσες παθήσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα σαν βλαπτικό παράγοντα έναν συγκεκριμένο τύπου ιστό / όργανο του ανθρωπίνου σώματος και αντιδρά σε αυτόν. Έτσι, ο ίδιος ο οργανισμός στρέφεται (λανθασμένα) εναντίον ενός οργάνου του.

Ο λόγος για τον οποίο εμφανίζεται αυτή η σοβαρή δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (που από προστάτης του οργανισμού μετατρέπεται σε αιτία νόσου) δεν είναι γνωστός. Είναι πιθανόν να οφείλεται σε κάποιο ελαττωματικό γονίδιο, σε κάποιον ιό ή σε κάτι άλλο ή – το πιθανότερο- σε συνδυασμό αυτών.

Στην περίπτωση της αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας, το όργανο – ‘στόχος’ της λανθασμένης αυτής απάντησης του ανοσοποιητικού συστήματος είναι ο θυρεοειδής αδένας. H προσβολή του θυρεοειδούς αδένα γίνεται με την παραγωγή ειδικών αντισωμάτων που στρέφονται εναντίον του θυρεοειδούς (θυρεοειδικά αυτοαντισώματα) και με τα λεμφοκύτταρα (βλ. παρακάτω). Η φλεγμονή που ακολουθεί στον θυρεοειδή -σαν αποτέλεσμα της προσβολής του θυρεοειδούς από το ανοσοποιητικό σύστημα- είναι η γνωστή μας θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Χαρακτηριστική στη θυρεοειδίτιδα χασιμότο είναι η διήθηση του θυρεοειδούς αδένα από μεγάλο αριθμό λεμφοκυττάρων (ο όρος διήθηση σημαίνει την είσοδο των λεμφοκυττάρων στον θυρεοειδικό ιστό). Το χαρακτηριστικό αυτό γνώρισμα εξηγεί και τον όρο «χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα» με τον οποίο είναι γνωστή η θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

 

Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα – παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της

Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα είναι συχνότερη:

• Σε γυναίκες
• Σε άτομα μέσης ηλικίας
• Σε ασθενείς που πάσχουν και από άλλο αυτοάνοσο νόσημα, όπως συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή ρευματοειδή αρθρίτιδα
• Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας
• Σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε ακτινοβολία

 

Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα – συμπτώματα

Η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα – στα αρχικά της στάδια – μπορεί να μην συνοδεύεται από συμπτώματα.

Καθώς εντούτοις εξελίσσεται η νόσος, μπορεί να εμφανιστούν δύο προβλήματα: ο υποθυρεοειδισμός και η διόγκωση του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη). Τόσο ο υποθυρεοειδισμός, όσο και η βρογχοκήλη, μπορεί να συνοδεύονται το καθένα από τα δικά του χαρακτηριστικά συμπτώματα.

 

Υποθυρεοειδισμός

Η προοδευτικά εξελισσόμενη διήθηση του θυρεοειδούς από τα λεμφοκύτταρα (βλ. παραπάνω) προκαλεί σταδιακά ατροφία των κυττάρων του θυρεοειδικού ιστού, με αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών και την εμφάνιση υποθυρεοειδισμού.

Στα αρχικά στάδια, ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να είναι ήπιος και να μην συνοδεύεται από συμπτώματα (υποκλινικός ή ασυμπτωματικός υποθυρεοειδισμός). Σε αυτή την περίπτωση η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού μπορεί να τεθεί με μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα.

Όσο εντούτοις εξελίσσεται η νόσος μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα, και τότε πρόκειται για τον κλινικό ή συμπτωματικό υποθυρεοειδισμό. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια από τα συμπτώματα αυτά:

• Κόπωση
• Αύξηση σωματικού βάρους
• Δυσανεξία στο κρύο
• Αρθραλγίες
• Μυαλγίες
• Ξηροδερμία
• Λεπτές και εύθρυπτες τρίχες
• Υπογονιμότητα
• Διαταραχές της περιόδου
• Βραδυκαρδία
• Υπνηλία
• Κατάθλιψη
• Διαταραχές της συγκέντρωσης κλπ.

Στα παιδιά μπορεί να παρατηρηθούν διαταραχές της ανάπτυξης (υστέρηση τόσο της σωματικής όσο και της ψυχοπνευματικής ανάπτυξης) και μειωμένες σχολικές επιδόσεις. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από τους γονείς για την αξιολόγηση των παραπάνω εκδηλώσεων του υποθυρεοειδισμού στα παιδιά, καθώς – αν ο υποθυρεοειδισμός δεν αντιμετωπιστεί σωστά και άμεσα – μπορεί να αφήσει μόνιμες βλάβες στα παιδιά.

Βρογχοκήλη

Σε κάποιες περιπτώσεις, σε ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη). Η αύξηση αυτή του μεγέθους του θυρεοειδούς μπορεί να οφείλεται είτε σε διάχυτη σχετικά ομοιογενή διόγκωση του αδένα (χωρίς παρουσία διακριτών όζων) – και τότε πρόκειται για την διάχυτη βρογχοκήλη, είτε σε παρουσία όζων (οζώδης ή πολυοζώδης βρογχοκήλη).

Στην βρογχοκήλη (διάχυτη και οζώδη / πολυοζώδη) μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα κυρίως όταν το μέγεθος του θυρεοειδούς αυξηθεί σημαντικά. Κάποια από τα συμπτώματα αυτά είναι ενδεικτικά:

• Αίσθημα βάρους στον τράχηλο
• Αίσθημα πίεσης στον τράχηλο
• Πόνος στον λαιμό
• Δυσκολία στην κατάποση
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Αίσθημα ξένου σώματος στον τράχηλο
• Βραχνάδα
• Βήχας κλπ.

 

Διάγνωση -αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα

Η διάγνωση για την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα τίθεται με την ανίχνευση σε αυξημένη συγκέντρωση των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων. Ο υποθυρεοειδισμός διαγιγνώσκεται με μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα. Το υπερηχογράφημα είναι απαραίτητο για τον έλεγχο της δομής του θυρεοειδούς αδένα (μέγεθος, παρουσία βρογχοκήλης ή όζων, υποψία καρκίνου κλπ.)

 

Θεραπεία

Αν η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα δεν συνοδεύεται από υποθυρεοειδισμό ή διόγκωση του θυρεοειδούς δεν χρειάζεται κάποια θεραπευτική παρέμβαση, πέραν της περιοδικής παρακολούθησης του ασθενούς.

Αν υπάρχει υποθυρεοειδισμός, η θεραπεία συνίσταται στην χορήγηση θυροξίνης από το στόμα.

Η αντιμετώπιση των ασθενών με βρογχοκήλη και αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα γίνεται σύμφωνα με τις ενδείξεις και την μεθοδολογία που περιγράφονται στην ιστοσελίδα μας (βλ. βρογχοκήλη και όζοι θυρεοειδούς). Συνοπτικά αναφέρουμε ότι χειρουργική επέμβαση για αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα θα απαιτηθεί:

• σε ευμεγέθεις βρογχοκήλες ή όζους (που συχνά προκαλούν συμπτώματα)
• όταν υπάρχει υποψία ή διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς
• όταν η διόγκωση του θυρεοειδούς δημιουργεί αισθητικό πρόβλημα στον/ στην ασθενή (καθώς ο θυρεοειδής βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα εμφανές σημείο του σώματος, στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου).

 

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)

Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)

 

Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:

Για τις παθήσεις θυρεοειδούς

Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς?

Τι είναι ο χειρουργός παραθυρεοειδών?

Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?

 

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223

email: georgesakorafas@yahoo.com