Όζοι Θυρεοειδούς

Όζοι θυρεοειδούς – Εκδηλώσεις

Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα υγείας. 

Σήμερα οι όζοι θυρεοειδούς διαγιγνώσκονται όταν έχουν ακόμη μικρό μέγεθος, κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος. Συχνά το υπερηχογράφημα γίνεται για άλλο λόγο, άσχετο με τον θυρεοειδή (π.χ. για έλεγχο των καρωτίδων). Στις περιπτώσεις αυτές, που το μέγεθος των όζων είναι μικρό, συνήθως δεν υπάρχουν συμπτώματα. Κλινικές εκδηλώσεις (κλινικά σημεία και συμπτώματα) εμφανίζονται όταν οι όζοι διογκωθούν σταδιακά και αποκτήσουν μεγάλο μέγεθος. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:

• Αίσθημα βάρους στο λαιμό
• Αίσθημα ξένου σώματος στο λαιμό
• Αίσθημα πίεσης στον τράχηλο
• Δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή) λόγω πίεσης της τραχείας
• Εισπνευστικό συριγμό (‘σφύριγμα’ στην εισπνοή, λόγω στένωσης της τραχείας από την πίεση από τον όζο)
• Δυσκαταποσία (δυσκολία στην κατάποση) λόγω πίεσης του οισοφάγου
• Βήχας
• Αλλαγή της φωνής (βραχνάδα)

Σε κάποιες περιπτώσεις, ένας όζος μπορεί να υπερλειτουργεί και να παράγει αυξημένες ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών. Στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για το λεγόμενο «τοξικό αδένωμα» και εμφανίζονται τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού, όπως:

• Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών
• Νευρικότητα
• Άγχος
• Νευρικότητα
• Αϋπνίες
• Συγκινησιακή αστάθεια
• Τρόμος χεριών
• Υπερβολική εφίδρωση
• Διάρροιες
• Ανεξήγητη απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη
• Δυσανεξία στη ζέστη
• Μυϊκή αδυναμία
• Εξασθένιση των τριχών, τριχόπτωση

Οι όζοι του θυρεοειδούς μπορεί επίσης να εμφανιστούν και με μία άλλη συχνή κλινική εκδήλωση (σύμπτωμα), σαν μία διόγκωση στην περιοχή του λαιμού. Αυτό συμβαίνει όταν οι όζοι θυρεοειδούς έχουν μεγάλο μέγεθος και ιδιαίτερα όταν εντοπίζονται στην πρόσθια επιφάνεια του θυρεοειδούς (π.χ. στον ισθμό του θυρεοειδούς). Μπορεί οι όζοι να είναι εμφανείς οπτικά. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται αντιληπτοί είτε από τον ίδιο ασθενή είτε από κάποιο άλλο άτομο του περιβάλλοντός του. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να γίνουν αντιληπτοί με την ψηλάφηση. Εντούτοις, ακόμη και πολύ μεγάλοι όζοι μπορεί να μην γίνονται αντιληπτοί με την επισκόπηση και την ψηλάφηση και αυτό μπορεί να συμβεί όταν εντοπίζονται βαθιά στον τράχηλο ή όταν καταδύονται στο θώρακα (καταδυόμενοι όζοι θυρεοειδούς).

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ στους όζους θυρεοειδούς είναι οι εξής τρεις:

1.Υποψία κακοήθειας και

2.Πιεστικά φαινόμενα από τα διπλανά όργανα (συνήθως τραχεία, σπανιότερα οισοφάγος)

3.Αισθητικοί λόγοι

Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA, fine needle aspiration)

Σε συνδυασμό με το υπερηχογράφημα είναι η βασικότερη μέθοδος ελέγχου των ασθενών με όζο θυρεοειδούς. Όταν ο όζος είναι ψηλαφητός μπορεί να γίνει άμεσα με τη βοήθεια της ψηλάφησης, σήμερα όμως είναι καλύτερα να γίνεται υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση έτσι ώστε να ληφθεί υλικό με τη βελόνη από την πιο αντιπροσωπευτική θέση. Με την κατευθυνόμενη με υπερήχους παρακέντηση είναι δυνατή η λήψη υλικού για κυτταρολογική εξέταση και από μη ψηλαφητούς όζους.

Γενικά η πιθανότητα κακοήθειας είναι μεγαλύτερη σε όζους > 1 cm και έτσι πρακτικά η FNAσυνιστάται για τους όζους αυτούς. Εντούτοις, ο έμπειρος ακτινολόγος μπορεί να αναγνωρίσει στο υπερηχογράφημα -ακόμη και σε μικρούς όζους (κάτω των 10 mm)-ύποπτους ηχομορφολογικούς χαρακτήρες και να εκτελέσει κατευθυνόμενη παρακέντηση ακόμη και σε αυτούς. Όταν στο υπερηχογράφημα υπάρχουν πολλαπλοί όζοι ο έμπειρος ακτινολόγος μπορεί να επιλέξει αυτούς που θα πρέπει να παρακεντηθούν με βάση τους ύποπτους ηχομορφολογικούς τους χαρακτήρες (βλ. παραπάνω).

Τα αποτελέσματα της κυτταρολογικής εξέτασης ταξινομούνται σε πέντε κατηγορίες (κατά Bethesda) (βλ. Πίνακα στη συνέχεια, όπου γίνεται συσχέτιση του συστήματος αναφοράς Bethesdaμε το σύστημα ταξινόμησης British Thyroid Association και American Thyroid Association). Επέμβαση γενικά συνιστάται στις κατηγορίες Bethesda VI (παρουσία θηλώδους καρκίνου), Bethesda V (υποψία θηλώδους καρκίνου), Bethesda IV (θυλακιώδες νεόπλασμα ή υποψία αυτού) και Bethesda III (ατυπία απροσδιόριστης σημασίας ή θυλακιώδες νεόπλασμα απροσδιόριστης σημασίας). Στην κατηγορία Bethesda II (καλοήθης βλάβη, θυλακιώδες αδενωματώδης όζος) είναι πιθανόν να απαιτηθεί επέμβαση και για άλλους λόγους (π.χ. μεγάλο μέγεθος όζου, αισθητικοί λόγοι, πιεστικά φαινόμενα κλπ).

Συνήθως εμφανίζονται όταν υπάρχουν ευμεγέθεις όζοι διαμέτρου αρκετών εκατοστών που ασκούν πίεση κυρίως στην τραχεία (με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσκολίας στην αναπνοή) και δευτερευόντως στον οισοφάγο (με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσκαταποσίας).

Το βράγχος φωνής δεν θα πρέπει να αποδίδεται σε πίεση του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου αλλά σε διήθηση αυτού από καρκίνο (θεωρείται δηλαδή κλινική ένδειξη παρουσίας καρκίνου στον όζο). Η πίεση της τραχείας είναι δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση.

Στην εμπειρία μας έχουμε αντιμετωπίσει αρκετούς ασθενείς (κυρίως ηλικιωμένους, σε παραμελημένη γενική κατάσταση) με λίαν ευμεγέθεις και συνήθως καταδυόμενους οπισθοστερνικά όζους) με έντονα πιεστικά φαινόμενα από την τραχεία, της οποίας η διάμετρος είχε μειωθεί δραματικά εξαιτίας της πίεσης από τους όζους, καθιστώντας προβληματική και τη διασωλήνωση της τραχείας από τους αναισθησιολόγους αλλά και την επέμβαση λόγω του ιδιαίτερα μεγάλου μεγέθους των συχνά καταδυομένων αυτών όζων.

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να γίνει και αξονική ή μαγνητική τομογραφία (για την αξιολόγηση του βάθους κατάδυσης στο μεσοθωράκιο ενός λίαν ευμεγέθους όζου που προκαλεί πιεστικά φαινόμενα από την τραχεία και για την μέτρηση του εύρους [διαμέτρου] της τραχείας, πράγμα που έχει ιδιαίτερη σημασία για τους αναισθησιολόγους καθώς αναμένονται σε τέτοιες περιπτώσεις δυσκολίες στη διασωλήνωση της τραχείας)

Κυρίως όταν οι όζοι έχουν μεγάλο μέγεθος και είναι ορατοί. Και σε αυτή την περίπτωση ισχύουν τα όσα έχουν αναφερθεί παραπάνω όσον αφορά την πιθανότητα να υποκρύπτεται κακοήθεια, αλλά και για το ενδεχόμενο συνύπαρξης πιεστικών φαινομένων.

Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα υγείας. Υπάρχουν διάφορα κλινικά σημεία και συμπτώματα, με τα οποία μπορεί να εμφανιστούν οι όζοι. Συνηθέστερα ανακαλύπτονται είτε λόγω του αυξημένου τους μεγέθους (οπότε μπορεί να γίνουν αντιληπτοί με την επισκόπηση [οπτικά εμφανείς] ή με την ψηλάφηση) είτε με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος. Υπάρχουν και κάποιες σπανιότερες κλινικές εκδηλώσεις, με τις οποίες μπορεί να εμφανιστούν οι όζοι θυρεοειδούς. Μία από αυτές είναι ο πόνος.

Ο πόνος σε αυτή την περίπτωση εντοπίζεται στον τράχηλο. Μπορεί να εμφανιστεί είτε αιφνίδια είτε να είναι χρόνιος. Η αιφνίδια εμφάνιση πόνου σε έναν όζο θυρεοειδούς συνήθως υποδηλώνει αιμορραγία μέσα στον όζο. Σε αυτή την περίπτωση ο πόνος συνοδεύεται από αύξηση του μεγέθους του όζου. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην προοδευτική συσσώρευση αίματος εντός του όζου. Το φαινόμενο αυτό – αν και σχετικά σπάνιο – μπορεί να παρατηρηθεί σε ασθενείς που είναι σε αντιπηκτική αγωγή. Περιγράφεται με τον όρο «ενδο-οζική αιμορραγία». Ενίοτε η ενδοοζική αιμορραγία μπορεί να παρατηρηθεί μετά από παρακέντηση του όζου με λεπτή βελόνη (FNA), που γίνεται συχνά στα πλαίσια της διερεύνησης του ασθενούς με όζο θυρεοειδούς. Αν το μέγεθος του όζου αυξηθεί σημαντικά λόγω της ενδοοζικής αιμορραγίας, ο πόνος που θα αισθανθεί ο ασθενής μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως δυσκολία στην αναπνοή (λόγω πίεσης της τραχείας από τον διογκωμένο όζο). Η εκκενωτική παρακέντηση μπορεί να ανακουφίσει προσωρινά τον ασθενή από τον πόνο ή/ και την δυσκολία στην αναπνοή. Συχνά εντούτοις δεν αποδίδει καθώς δημιουργούνται πήγματα αίματος, που δεν μπορούν να παροχετευθούν (‘αδειάσουν’) μέσω της λεπτής βελόνης.

Χρόνιος πόνος μπορεί να υπάρχει σε ασθενείς με θυρεοειδίτιδα. Όπως είναι γνωστό, στις θυρεοειδίτιδες μπορεί να συνυπάρχουν όζοι θυρεοειδούς. Εντούτοις όμως στην περίπτωση αυτή ο πόνος δεν οφείλεται στους τυχόν συνυπάρχοντες όζους, αλλά στην θυρεοειδίτιδα αυτή καθ’ αυτή. Και αυτό γιατί – όπως το υποδηλώνει και ο όρος – η θυρεοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή του θυροειδούς, που μπορεί να συνοδεύεται από πόνο.