Πίνακας Περιεχομένων
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και υπερθυρεοειδισμός
Εισαγωγή
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και υπερθυρεοειδισμός.-Ο υπερθυρεοειδισμός οφείλεται συνηθέστερα στις εξής παθήσεις του θυρεοειδούς: διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves), πολυοζώδη τοξική βρογχοκήλη και τοξικό αδένωμα. Η νόσος Graves είναι η συνηθέστερη από τις παθήσεις αυτές και προσβάλλει συχνότερα γυναίκες.
Μία χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση της νόσου Graves είναι η προσβολή των οφθαλμών. Η προσβολή αυτή των οφθαλμών παλαιότερα περιγράφονταν με τον όρο ‘εξόφθαλμος’ καθότι χαρακτηρίζεται από προβολή των οφθαλμικών βολβών που δεν καλύπτονται από τα βλέφαρα. Σήμερα εντούτοις προτιμάται ο όρος θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια καθώς περιγράφει πληρέστερα ένα μεγάλο εύρος διαταραχών που μπορεί να παρατηρηθούν στους οφθαλμούς των ασθενών με νόσο Graves
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και υπερθυρεοειδισμός – ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Ο όρος θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια περιγράφει τις βλάβες που παρατηρούνται στον οφθαλμικό κόγχο και το περιεχόμενό του λόγω διαταραχών της λειτουργίας του θυρεοειδούς (συνηθέστερα στη νόσο Graves). Οι βλάβες αυτές είναι φλεγμονώδους αιτιολογίας και θεωρούνται ότι συνδέονται με παθολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, χωρίς εντούτοις να είναι γνωστοί οι ακριβείς μηχανισμοί με τους οποίους συνδέονται με τον πάσχοντα θυρεοειδή αδένα. Η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια αφορά σχεδόν πάντα και τους δύο οφθαλμούς και είναι συχνότερη στις γυναίκες.
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και νόσος Graves – ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ?
Ο παλιότερα γνωστός εξόφθαλμος θεωρείται μία χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση με την οποία μπορεί να παρουσιαστεί η νόσος Graves. Μπορεί μάλιστα να εμφανιστεί πριν γίνουν αντιληπτές οι άλλες κλασικές κλινικές εκδηλώσεις της νόσου Graves (όπως η ταχυκαρδία, οι αρρυθμίες, η νευρικότητα κλπ.). Συνήθως όμως παρατηρείται όσο εξελίσσεται η νόσος Graves.
Η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια μπορεί να προκαλέσει διάφορες ενοχλήσεις από τους οφθαλμούς στον ασθενή όπως:
- Πόνο (είτε στα μάτια, είτε βαθιά μέσα στον οφθαλμικό κόγχο)
- Δακρύρροια
- Δυσανεξία στο φως
- Ερεθισμό των οφθαλμών
- Ερεθισμό των βλεφάρων που παρουσιάζουν οίδημα και ερυθρότητα
Όσο εξελίσσεται η νόσος μπορεί να εμφανιστούν και άλλα συμπτώματα, που δείχνουν επιδείνωση της κατάστασης, όπως:
- Διπλωπία (δηλαδή βλέπει κανείς διπλά τα αντικείμενα)
- Θόλωση της όρασης
- Είδωλα γύρω από τις εικόνες
- Δυσκολία στις κινήσεις των οφθαλμών
- Δυσκολία στην αναγνώριση των χρωμάτων
- Απώλεια της όρασης
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και νόσος Graves- ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ?
Η αντιμετώπιση ποικίλει ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου.
Ήπια θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια
Στις πιο πολλές περιπτώσεις η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια είναι ήπια και η αντιμετώπισή της μπορεί να γίνει με απλά συντηρητικά μέτρα που περιλαμβάνουν:
- Τεχνητά δάκρυα
- Αντιφλεγμονώδη κολλύρια
- Απαραίτητη θεωρείται η αποκατάσταση του υπερθυρεοειδισμού (με αντιθυρεοειδικά φάρμακα ή συχνά με χειρουργική επέμβαση [θυρεοειδεκτομή]).
- Στους καπνιστές συνιστάται διακοπή του καπνίσματος.
Σημαντική θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια
Η θεραπεία στις περιπτώσεις αυτές συνίσταται στη χορήγηση κορτικοστεροειδών.
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανοσοκατασταλτική αγωγή (π.χ. αζαθειοπρίνη) καθώς επίσης και ακτινοθεραπεία του οφθαλμικού κόγχου.
Βαριά θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια
Αφορά ευτυχώς ένα μικρό ποσοστό ασθενών, στους οποίους δεν αποδίδουν τα θεραπευτικά μέτρα που έχουν αναφερθεί παραπάνω. Οι ασθενείς αυτοί μπορεί να παρουσιάζουν αρχόμενη απώλεια όρασης, επιμένων ή σταθερά επιδεινούμενος εξόφθαλμος ή γλαύκωμα (αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης).
Στους ασθενείς αυτούς μπορεί να χρειαστεί να χειρουργική επέμβαση για την διατήρηση της όρασης. Η επέμβαση αυτή μπορεί να χρειαστεί να γίνει σε επείγουσα βάση (μέσα σε λίγες ημέρες) και έχει σαν στόχο την αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου από την αυξημένη (λόγω της φλεγμονής) ενδοκογχική πίεση. Η άρση αυτή της αυξημένης ενδοκογχικής πίεσης ανακουφίζει τον οφθαλμό και το οπτικό νεύρο και βοηθά στη διατήρηση της λειτουργικότητάς τους.
Η χειρουργική αποσυμπίεση του οφθαλμικού κόγχου επιτυγχάνει την αποκατάσταση του εξόφθαλμου σε πολύ μεγάλο βαθμό, αποκαθιστώντας τη φυσιολογική ανατομία των οφθαλμών και την κανονική τους θέση μέσα στον οφθαλμικό κόγχο, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα του οφθαλμού και ιδιαίτερα του οπτικού νεύρου λόγω άρση της αυξημένης ενδοκογχικής πίεσης.
Σχόλιο
Θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (εξόφθαλμος) και υπερθυρεοειδισμός.- Από τα παραπάνω καθίσταται εμφανής η σοβαρότητα της επιπλοκής αυτής του υπερθυρεοειδισμού (νόσου Graves). Έχει μεγάλη σημασία η πρόληψη της εμφάνισης αυτής της επιπλοκής ή – αν εμφανιστεί (σε κάποιες περιπτώσεις σαν αρχική εκδήλωση του υπερθυρεοειδισμού) – η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπισή της. Είναι προφανής η σημασία της σωστής αντιμετώπισης του υπερθυρεοειδισμού (με αντιθυρεοειδικά φάρμακα αρχικά και συχνά με χειρουργική επέμβαση [θυρεοειδεκτομή] στη συνέχεια).
Η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών θα πρέπει να γίνεται από ομάδα ιατρών με εξειδίκευση και ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση των παθήσεων του θυρεοειδούς.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
