Πίνακας Περιεχομένων

Βασικές γνώσεις

Η διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού (PHPT, Primary HyperParaThyroidism) είναι βιοχημική. Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από επίμονη αύξηση των επιπέδων συνολικού ασβεστίου στο αίμα παράλληλα με αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης.

Σε κάποιους ασθενείς με διάγνωση “πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός “, τα επίπεδα παραθορμόνης μπορεί να κυμαίνονται στα ανώτερα φυσιολογικά όρια. Σε αυτή την περίπτωση απουσιάζει η -φυσιολογικά αναμενόμενη για την υπερασβεστιαιμία – καταστολή (πτώση των επιπέδων) παραθορμόνης.

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός.-Τα επίπεδα ασβεστίου στον ΡΗΡΤ παρουσιάζουν διακυμάνσεις και ενίοτε μπορεί να κυμαίνονται ανά διαστήματα μέσα στα φυσιολογικά όρια (επίπεδα). Συνηθέστατα εντούτοις παρατηρείται η παραπάνω περιγραφείσα υπερασβεστιαιμία. Το φαινόμενο όμως της διακύμανσης επιβάλλει την εκτέλεση όχι μίας, αλλά επανειλημμένων μετρήσεων του ασβεστίου στο αίμα.

Άλλα αίτια υπερασβεστιαμίας

Η υπερασβεστιαιμία μπορεί να οφείλεται και σε άλλες παθήσεις, εκτός του ΡΗΡΤ (π.χ. διάφορες μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν οστικές μεταστάσεις). Όταν δεν οφείλεται σε ΡΗΡΤ, η υπερασβεστιαιμία συνοδεύεται από μειωμένα επίπεδα παραθορμόνης στο αίμα (σε αντίθεση με τον ΡΗΡΤ, βλ. παραπάνω).

Νορμοασβεστιαιμικός πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Ο νορμοασβεστιαιμικός πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός (ΡΗΡΤ) αποτελεί μία παραλλαγή του ΡΗΡΤ. Χαρακτηρίζεται από φυσιολογικά επίπεδα ασβεστίου σε συνδυασμό με αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης.

Σε αυτήν την περίπτωση επιβάλλεται ο κατάλληλος εργαστηριακός έλεγχος για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων που μπορεί να προκαλέσουν αύξηση των επιπέδων παραθορμόνης. Τέτοιες παθήσεις είναι:

– οι χρόνιες νεφροπάθειες

-το έλλειμμα / ανεπάρκεια βιταμίνης D

-τα σύνδρομα δυσαπορρόφησης (π.χ. σε φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, κυστική ίνωση, βαριατρικές επεμβάσεις [γαστρική παράκαμψη])

-λήψη κάποιων συγκεκριμένων φαρμάκων (π.χ. λίθιο, διουρητικά αγκύλης, διφωσφονικά, cisplatin κλπ)

Οικογενής υποασβεστιουρική υπερασβεστιαιμία

Πριν προταθεί χειρουργική επέμβαση στον ασθενή με διάγνωση “πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός”, θα πρέπει να αποκλείεται η οικογενής υποασβεστιουρική υπερασβεστιαιμία (FHH, Familial Hypocalciuric Hypercalcemia) (βλ. προηγούμενη ανάρτηση).

Η FHH αποτελεί μία κληρονομικά μεταδιδόμενη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή της λειτουργίας των υποδοχέων ασβεστίου στους νεφρούς. Οι εκδηλώσεις της μπορεί να μοιάζουν με αυτές του ΡΗΡΤ.

Η FHH χαρακτηρίζεται από επίμονη υπερασβεστιαιμία, υποασβεστιουρία (επίπεδα ασβεστίου στα ούρα 24ωρου < 100 mg/24h) και σχέση ασβεστίου προς κάθαρση κρεατινίνης< 0.01.

Η μεγάλη σημασία της αναγνώρισης της FHH συνίσταται στο ότι σε αυτή την περίπτωση δεν έχει θέση η χειρουργική επέμβαση, σε αντίθεση με τον ΡΗΡΤ.