Διατροφή και θυρεοειδής
Διατροφή και θυρεοειδής -. Η διατροφή είναι μία παράμετρος που έχει τεράστια σημασία για την διατήρηση της υγείας του οργανισμού. Η σωστή διατροφή – σε συνδυασμό με την καθημερινή άσκηση – θεωρείται σήμερα βασικότατος παράγοντας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Όπως είναι φυσικό, και ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να επηρεαστεί από κάποιους διατροφικούς παράγοντες. Για το λόγο αυτό δεν είναι παράξενο που συχνά διατυπώνονται ερωτήσεις από την πλευρά των ασθενών με παθήσεις θυρεοειδούς σχετικά με τις τυχόν αλλαγές που θα πρέπει να κάνουν στην διατροφή τους, αν υπάρχουν κάποιες τροφές που θα πρέπει να αποφεύγουν και αν υπάρχουν κάποια συμπληρώματα διατροφής που θα πρέπει να λαμβάνουν.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται εν συντομία κάποια στοιχεία σχετικά με την διατροφή και τον ρόλο κάποιων θρεπτικών συστατικών που μπορεί να επηρεάσουν τον θυρεοειδή αδένα.
Διατροφή και θυρεοειδής – ΙΩΔΙΟ
Το ιώδιο είναι απαραίτητο για την σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Τυχόν έλλειψή του (ιωδοπενία) μπορεί να μειώσει την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών, σε επίπεδα που δεν καλύπτουν πλέον τις ανάγκες του οργανισμού. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός. Σε μία προσπάθεια να διεγείρει την λειτουργία του θυρεοειδούς στις περιπτώσεις αυτές, ο οργανισμός παράγει μεγαλύτερες ποσότητες θυρεοειδοτρόπου ορμόνης, που ασκεί διεγερτική δράση επί του θυρεοειδούς. Στην εξέλιξη του αντιρροπιστικού αυτού φαινομένου μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς αδένα, η γνωστή μας βρογχοκήλη.
Η ιωδοπενία είναι – σε παγκόσμιο επίπεδο – η βασική αιτία βρογχοκήλης. Παρά ταύτα, στις περισσότερες δυτικές χώρες, οι ανάγκες του οργανισμού σε ιώδιο καλύπτονται διατροφικά. Πλούσια περιεκτικότητα σε ιώδιο έχουν το ιωδιούχο αλάτι, τα θαλασσινά, γαλακτοκομικά προϊόντα, ξηροί καρποί και σπόροι, αυγά κλπ.
Στο υπερθυρεοειδισμό, αντίθετα, θα πρέπει να αποφεύγεται η αυξημένη πρόσληψη ιωδίου.
Στις γυναίκες στη φάση της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού οι ανάγκες σε ιώδιο είναι μεγαλύτερες και για τον λόγο αυτό συνιστάται αύξηση της πρόσληψης ιωδίου.
Διατροφή και θυρεοειδής – Βρογχοκηλογόνες ουσίες και φάρμακα
Σαν βρογχοκηλογόνες χαρακτηρίζονται κάποιες ουσίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βρογχοκήλη, δηλαδή διόγκωση του θυρεοειδούς. Συνηθέστατα οι ουσίες αυτές περιορίζουν την διαθεσιμότητα του ιωδίου στον οργανισμό, μειώνοντας έτσι την δυνατότητα του θυρεοειδούς να συνθέτει θυρεοειδικές ορμόνες (βλ. παραπάνω).
Βρογχοκηλογόνες ουσίες περιέχονται κατά κύριο λόγο στα σταυρανθή λαχανικά και τα προϊόντα σόγιας. Στα σταυρανθή λαχανικά ανήκουν το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελών, το λάχανο , το κινέζικο λάχανο, το κουνουπίδι. Πιο ισχυρή είναι η βρογχοκηλογόνος αυτή δράση όταν τα επίπεδα ιωδίου είναι ήδη χαμηλά, όταν δηλαδή συνυπάρχει ιωδοπενία. Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι η βρογχοκηλογόνος δράση των τροφών αυτών εμφανίζεται μόνο όταν γίνεται υπερβολική κατανάλωσή τους. Η λελογισμένη κατανάλωση συνήθως δεν δημιουργεί πρόβλημα.
Βρογχοκηλογόνες ουσίες περιέχονται επίσης και στα τρόφιμα που προέρχονται από τη σόγια. Πιο ισχυρή είναι η βρογχοκηλογόνος δράση των μη ζυμωμένων τροφίμων σόγιας, όπως γάλα σόγιας, τοφού και σογιέλαιο. Όταν έχει γίνει ζύμωση στα προϊόντα σόγιας (π.χ. σάλτσα σόγιας) τα βρογχοκηλογόνα χάνουν την δραστικότητά τους. Και στην περίπτωση της σόγιας τονίζεται ότι η υπερβολική κατανάλωση είναι αυτή που θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα και όχι η λελογισμένη χρήση της στο διαιτολόγιο.
Βρογχοκηλογόνο δράση έχουν και κάποια φάρμακα, όπως: αμιοδαρόνη, λίθιο, ιντερλευκίνη-2, ιντερφερόνη-άλφα, αναστολείς τυροσινικής κινάσης κλπ.
Διατροφή και θυρεοειδής – Σελήνιο
Το σελήνιο είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία και την προστασία του θυρεοειδούς από οξειδωτικές βλάβες σαν συστατικό ενζύμων (σεληνοκυστείνη). Επιπλέον, το σελήνιο συμμετέχει ενεργά και στον μηχανισμό σύνθεσης των θυρεοειδικών ορμονών. Η έλλειψη σεληνίου έχει συσχετιστεί με αρκετές παθήσεις του θυρεοειδούς, όπως υποθυρεοειδισμό, βρογχοκήλη, όζους θυρεοειδούς κλπ.
Ειδικά στους ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto (χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα) η πρόσληψη σεληνίου μπορεί να μειώσει τα επίπεδα των αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων (έναντι της υπεροξειδάσης) και ενίοτε και την ένταση των συμπτωμάτων του υποθυρεοειδισμού (αν υπάρχει).
Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι δεν υπάρχει προς το παρόν επίσημη σύσταση για την χορήγηση συμπληρωμάτων σεληνίου στους ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Παρά ταύτα, σε ασθενείς με χαμηλά επίπεδα σεληνίου η χορήγηση των συμπληρωμάτων αυτών θα μπορούσε να είναι επωφελής.
Αντίθετα, σε ασθενείς με ήπια ή μέτρια θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια (παλιότερα γνωστή σαν εξόφθαλμος) – που παρατηρείται στην διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves) – η χορήγηση σεληνίου συνοδεύεται από σημαντική επιβράδυνση της εξέλιξης των συμπτωμάτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Τροφές πλούσιες σε σελήνιο είναι οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά, τα κρεατικά, τα ζυμαρικά και δημητριακά και τα λαχανικά.
Διατροφή και θυρεοειδής – Άλλες μικροθρεπτικές ουσίες
Ο ρόλος του ψευδαργύρου, του χαλκού, του μαγνησίου και του φθορίου στην λειτουργία του θυρεοειδούς δεν είναι γνωστός με ακρίβεια.
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο καφές μειώνει την απορρόφηση της λεβοθυροξίνης (συνθετική θυρεοειδική ορμόνη που χορηγείται στον υποθυρεοειδισμό). Για το λόγο αυτό συνιστάται η λήψη της λεβοθυροξίνης 30 λεπτά πριν την κατανάλωση τροφής και καφέ.
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ– Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
