Όζοι θυρεοειδούς – Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) εν μέσω της COVID-19 πανδημίας
Εισαγωγή
Όζοι θυρεοειδούς, παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) και COVID-19 πανδημία..-Στη διάρκεια της COVID-19 πανδημίας έχει προταθεί να αναβληθούν οι προγραμματισμένες χειρουργικής επεμβάσεις για λόγους ασφάλειας.
Εξ ορισμού, οι προγραμματισμένες επεμβάσεις δεν είναι επείγουσες και για τον λόγο αυτό προγραμματίζονται εκ των προτέρων. Κάποιες εντούτοις από τις επεμβάσεις αυτές θεωρούνται ως μη επείγουσες μεν αλλά ιατρικά αναγκαίες, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να προσφέρουν παράταση της επιβίωσης. Οι επεμβάσεις αυτές για τον λόγο αυτό χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Τι προτείνεται σήμερα για την παρακέντηση με λεπτή βελόνη των όζων του θυρεοειδούς, εν μέσω της COVID-πανδημίας;
Όζοι θυρεοειδούς και παρακέντηση με λεπτή βελόνη – πόσο επείγουσα είναι η ανάγκη να γίνει εν μέσω της COVID-19 πανδημίας;
Ανάλογα με τα δεδομένα του κάθε ασθενούς, διακρίνονται διάφορες περιπτώσεις. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να υποκρύπτονται διάφορες μορφές καρκίνου, όπως ο διαφοροποιημένος (θηλώδης και θυλακιώδης), ο μυελοειδής και ο εξαιρετικά επιθετικός αδιαφοροποίητης καρκίνος θυρεοειδούς
Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (θηλώδης και θυλακιώδης)
Η πλειονότητα των όζων (90 %) που ανακαλύπτονται είτε κλινικά είτε απεικονιστικά (κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος) είναι καλοήθεις. Εντούτοις, καρκίνος θυρεοειδούς υποκρύπτεται σε ένα ποσοστό που φθάνει το 10 %. Από τους καρκίνους αυτούς του θυρεοειδούς, η πλειονότητα (~ 85 – 90 %) είναι καλά διαφοροποιημένοι καρκίνοι. Οι καλά διαφοροποιημένοι καρκίνοι έχουν πολύ καλή πρόγνωση και μία γενικά ‘καλοήθη’ βιολογική συμπεριφορά.
Σήμερα δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ότι η πρώιμη διάγνωση και η άμεση αντιμετώπιση του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς επηρεάζουν σημαντικά την έκβαση της νόσου. Πράγματι, η συνολική θνητότητα από αυτή τη νόσο παραμένει χαμηλή, περίπου περί το 0.5 %.
Για το λόγο αυτό προτείνεται η παρακέντηση στους περισσότερους ασθενείς με ασυμπτωματικούς όζους θυρεοειδούς να αναβάλλεται για αργότερα. Η αναβολή αυτή θεωρείται ότι θα είναι σχετικά σύντομη, οπότε η παρακέντηση θα μπορεί να γίνει με μεγαλύτερη ασφάλεια και με μικρότερο κίνδυνο έκθεσης στον ιό COVID-19. Οι υπερηχογραφικοί χαρακτήρες του όζου θεωρείται ότι δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν κριτήριο για την άμεση εκτέλεση παρακέντησης, αλλά μάλλον κριτήριο για την προτεραιότητα του συγκεκριμένου ασθενούς για την -σε δεύτερο χρόνο- παρακέντηση.
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
Σε αντίθεση με τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς, στον μυελοειδή καρκίνο η πρώιμη διάγνωση και η έγκαιρη χειρουργική επέμβαση βελτιώνουν σημαντικά την πρόγνωση. Για τον λόγο αυτό δεν συνιστάται αναβολή της παρακέντησης (FNA) σε όζους που είναι πιθανό να υποκρύπτουν μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να είναι βλαπτικό για τον ασθενή.
Στην παρούσα συγκυρία συνιστάται η μέτρηση της καλσιτονίνης στο αίμα του ασθενούς, παρά το ότι σαν πρακτική γενικά (στην εκτός πανδημίας κλινική πράξη) θεωρείται αμφιλεγόμενη. Αν τα επίπεδα καλσιτονίνης είναι > 10 pg/ml θα πρέπει να γίνεται παρακέντηση (FNA) όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Αν τα επίπεδα καλσιτονίνης είναι σημαντικά αυξημένα (π.χ. > 100 pg/ml) έχει θέση η χειρουργική επέμβαση χωρίς να γίνει παρακέντηση (FNA).
Η μέτρηση καλσιτονίνης επιβάλλεται σε κάποιες ιδιαίτερες ομάδες ασθενών, όπως για παράδειγμα οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό μυελοειδούς καρκίνου ή με όζους που ανευρίσκονται στις συνήθεις εντοπίσεις του μυελοειδούς καρκίνου (δηλ. στην οπίσθια επιφάνεια του άνω τριτημορίου των λοβών).
Αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς
Ο αναπλαστικός καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί μία από τις λίγες περιπτώσεις όπου έχει θέση η επείγουσα χειρουργική επέμβαση. Αυτό οφείλεται στην ταχύτατη εξέλιξη της νόσου και στην αναμενόμενη (πολύ πιθανή) γρήγορη επιδείνωση της κατάστασης του ασθενούς. Τυπικά οι ασθενείς εμφανίζονται με μάζα της οποίας το μέγεθος αυξάνεται ταχέως και η οποία συνοδεύεται από φαινόμενα λόγω πίεσης παρακειμένων οργάνων (π.χ. δύσπνοια [λόγω πίεσης της τραχείας] και δυσκαταποσία [λόγω πίεσης του οισοφάγου]).
Η παρακέντηση (FNA) αποτελεί συνήθως μέρος του τυπικού προεγχειρητικού ελέγχου, μπορεί όμως να είναι μη διαγνωστική. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί βιοψία με τέμνουσα βελόνη (tru-cut ή core-needle βιοψία) ή ακόμη και ανοικτή (χειρουργική) βιοψία.
Εν μέσω της COVD-19 πανδημίας, η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών θα πρέπει να γίνεται από ομάδα ειδικών, στην οποία συμμετέχει και χειρουργός. Η επέμβαση σπάνια είναι θεραπευτική καθώς συνήθως ο καρκίνος είναι μη εξαιρέσιμος λόγω εκτεταμένης διήθησης παρακειμένων σημαντικών ανατομικών στοιχείων. Αν χρειαστεί επέμβαση, η απόφαση για την εκτέλεση παρακέντησης (FNA) προεγχειρητικά θα ληφθεί από την ομάδα των ειδικών, ανάλογα με τα δεδομένα του κάθε ασθενούς.
Όζοι θυρεοειδούς – Παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) εν μέσω της COVID-19 πανδημίας
Η περίπτωση των ασθενών με λίαν ευμεγέθεις όζους
Οι ευμεγέθεις όζοι μπορούν να προκαλέσουν αποφρακτικά φαινόμενα λόγω πίεσης παρακειμένων οργάνων (συνήθως δύσπνοια ή/και δυσκαταποσία). Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει ήδη η ένδειξη για χειρουργική επέμβαση, ασχέτως του αποτελέσματος της παρακέντησης (FNA). Στην εποχή της COVID-19 πανδημίας ο χρόνος της επέμβασης προσδιορίζεται κυρίως από την βαρύτητα των συμπτωμάτων αυτών. Καθώς πρόκειται για καταστάσεις με εξαιρετικά βραδεία εξέλιξη, και εφόσον τα ενοχλήματα δεν είναι έντονα, θεωρείται ασφαλής η αναβολή της επέμβασης για μικρό διάστημα, ώστε να υποχωρήσει η πανδημία. Η απόφαση για άμεση επέμβαση θα ληφθεί ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων, την ταχύτητα με την οποία εξελίσσονται (σε περίπτωση επιδείνωσης), την εξέλιξη της πανδημίας και την δυνατότητα των υποδομών υγείας.
Μέτρα ασφαλείας κατά την εκτέλεση της παρακέντησης (FNA)
Είναι αυτονόητη η ανάγκη τήρησης των μέτρων προστασίας κατά τη διάδοσης του ιού στη διάρκεια της παρακέντησης (FNA), αν αυτή αποφασιστεί. Θα πρέπει να λαμβάνεται ιστορικό από τον ασθενή για την ύπαρξη ύποπτων συμπτωμάτων, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να γίνει ο κατάλληλος εργαστηριακός έλεγχος αυτού για τον αποκλεισμό της φορείας του ιού. Ο γιατρός που εκτελεί την παρακέντηση θα πρέπει να φέρει τον κατάλληλο προστατευτικό εξοπλισμό για την προστασία τόσο του ασθενούς όσο και του ίδιου.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
