Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου– μία σημαντική «τροποποιήσιμη» παράμετρος, που μπορεί να επηρεάσει την πορεία και την πρόγνωση της νόσου
Εισαγωγή
O καρκίνος θυρεοειδούς είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου των ενδοκρινών αδένων. Η πορεία της νόσου καθορίζεται από μία πληθώρα παραμέτρων, όπως:
- Μορφή του καρκίνου του θυρεοειδούς
- Ιστολογικός υπότυπος
- Στάδιο της νόσου (δηλαδή βαθμός τυχόν διασποράς της νόσου)
- Παρουσία γενετικών μεταλλάξεων κλπ.
Οι παράμετροι αυτές χαρακτηρίζονται σαν μη τροποποιήσιμες, καθώς προφανώς δεν μπορεί να μεταβληθούν. Ο κάθε συγκεκριμένος ασθενείς παρουσιάζεται με μία συγκεκριμένη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς, με έναν συγκεκριμένο ιστολογικό υπότυπο, με ένα συγκεκριμένο στάδιο της νόσου, με παρουσία (ή απουσία) κάποιων συγκεκριμένων γενετικών μεταλλάξεων κλπ.
Υπάρχει εντούτοις μία σημαντική παράμετρος, που είναι “τροποποιήσιμη” (μπορεί δηλαδή να μεταβληθεί) και από την οποία μπορεί να εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό η πορεία (εξέλιξη – πρόγνωση) του καρκίνου θυρεοειδούς.
Πρόκειται για την παράμετρο «γιατρός» (ή πιο σωστό για την παράμετρο «ιατρική ομάδα»).
Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι μία χειρουργική πάθηση. Αυτό σημαίνει ότι η βασική μέθοδος θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι η χειρουργική επέμβαση. Το γεγονός αυτό τοποθετεί αυτόματα τον χειρουργό θυρεοειδούς στο επίκεντρο της ιατρικής ομάδας που θα ασχοληθεί με τον ασθενή με καρκίνο θυρεοειδούς.
Συνηθέστατα, η αρχική διάγνωση τίθεται από τον ενδοκρινολόγο του ασθενούς, και ακολουθεί η παραπομπή του στον χειρουργό θυρεοειδούς.
Για ποιο λόγο η παράμετρος «γιατρός» χαρακτηρίζεται σαν σημαντική παράμετρος για την εξέλιξη – πρόγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς?
Είναι γνωστό ότι για την βέλτιστη έκβαση των ασθενών με καρκίνο γενικά θα πρέπει να γίνουν συγκεκριμένα βήματα στην διαχείριση και την αντιμετώπισή του, τόσο πριν την επέμβαση (προεγχειρητικά), όσο και κατά την διάρκεια της επέμβασης, αλλά και μετεγχειρητικά.
Τα βήματα αυτά θα πρέπει να γίνουν με την μέγιστη δυνατή προσοχή αποφεύγοντας λάθη και παραλείψεις.
Διάγνωση – Προεγχειρητικός έλεγχος
Η έγκαιρη διάγνωση έχει τεράστια σημασία για το βέλτιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Υπερηχογράφημα
Για την έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντικό να αξιολογηθούν σωστά τα ευρήματα του υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς, έτσι ώστε να μη διαφύγει η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς. Υπάρχουν συγκεκριμένα υπερηχογραφικά κριτήρια, με βάση τα οποία ταξινομείται η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος σε έναν όζο θυρεοειδούς. Και εδώ υπεισέρχεται η σημασία της εμπειρίας του ακτινολόγου.
Επίσης τεράστια σημασία έχει η υπερηχογραφική αξιολόγηση των λεμφαδένων τραχήλου. Και εδώ απαιτείται εμπειρία από την πλευρά του ακτινολόγου, που καλείται να αναγνωρίσει την τυχόν ύπαρξη λεμφαδενικών μεταστάσεων, αλλά και την χαρτογράφησή τους. Με τον όρο χαρτογράφηση λεμφαδένων τραχήλου στον καρκίνο θυρεοειδούς περιγράφουμε την λεπτομερή περιγραφή των παθολογικών λεμφαδένων και της ακριβούς θέσης αυτών στον τράχηλο σε σχέση με τα παρακείμενα ανατομικά στοιχεία του τραχήλου.
Παρακέντηση με λεπτή βελόνη
Το επόμενο βήμα στη διαγνωστική διερεύνηση είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται από κυτταρολόγο. Και εδώ υπεισέρχεται η σημασία της εμπειρίας του ακτινολόγου που θα εκτελέσει την υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη παρακέντηση έτσι ώστε να ληφθεί αντιπροσωπευτικό υλικό από τον ύποπτο όζο. Η λάθος δειγματοληψία οδηγεί και σε λάθος αποτέλεσμα.
Κυτταρολογική εξέταση
Εμπειρία χρειάζεται επίσης και από την πλευρά του κυτταρολόγου που θα εξετάσει το υλικό που λαμβάνεται με την παρακέντηση. Τονίζεται ότι στην αξιολόγηση των κυτταρολογικών ευρημάτων υπεισέρχεται σε μεγάλο βαθμό ο υποκειμενικός παράγοντας και αυτό αναδεικνύει τη σημασία της εμπειρίας και του κυτταρολόγου.
Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική είναι η βασική μέθοδος αντιμετώπισης του καρκίνου θυρεοειδούς. Οι επεμβάσεις για καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να γίνονται κατά προτίμηση από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς ο οποίος είναι σε θέση:
- Να κατευθύνει τον ασθενή στα σωστά βήματα στην φάση του προεγχειρητικού ελέγχου
- Να αξιολογήσει προσεκτικά τα δεδομένα του προεγχειρητικού ελέγχου και της σταδιοποίησης του καρκίνου θυρεοειδούς (δηλαδή του βαθμού επέκτασης της νόσου)
- Να επιλέξει τη σωστή χειρουργική επέμβαση
- Να εκτελέσει την επέμβαση που ενδείκνυται με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια και με ριζικότητα, με τεχνικά άρτιο τρόπο.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν αρκεί πάντα η αφαίρεση μόνο του θυρεοειδούς στον καρκίνο του θυρεοειδούς. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί και ταυτόχρονη αφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου (λεμφαδενικός καθαρισμός), ανάλογα με τα ευρήματα του προεγχειρητικού ελέγχου (και κυρίως της χαρτογράφησης). Επομένως, η χειρουργική αντιμετώπιση εξατομικεύεται στον κάθε συγκεκριμένο ασθενή.
Τονίζεται επίσης η μεγάλη σημασία της ριζικότητας της χειρουργικής επέμβασης. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η πλήρης αφαίρεση της νόσου (όλου του καρκινικού φορτίου) από τον τράχηλο, χωρίς να παραμείνει υπολειμματική νόσος που θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στον ασθενή.
Τεράστια σημασία έχει επίσης – μαζί με την ριζικότητα – και η ασφαλής εκτέλεση της επέμβασης, μειώνοντας στο ελάχιστο δυνατό την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.
Μετεγχειρητική αγωγή
Μετά την επέμβαση, έχει σημασία και η σωστή μετεγχειρητική αγωγή των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς. Τον συντονισμό της μετεγχειρητικής αγωγής αναλαμβάνει συνηθέστατα ο ενδοκρινολόγος του ασθενούς,
Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια ιδιαίτερα εν προκειμένω θέματα:
Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο
Είναι σημαντικό να γίνει προσεκτική επιλογή των ασθενών που χρειάζονται συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Η παράλειψη της θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο όταν χρειάζεται αποτελεί «υποθεραπεία».
Σημασία έχει επίσης και η επιλογή της δόσης του ραδιενεργού ιωδίου, που επίσης θα πρέπει να εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή. Σε κάθε ασθενή με καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να επιλέγεται η σωστή δόση ραδιενεργού ιωδίου, ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του.
Το ραδιενεργό ιώδιο τέλος θα πρέπει να χορηγείται στον σωστό χρόνο μετά την επέμβαση (συνήθως μέσα στο επόμενο τρίμηνο), αποφεύγοντας αδικαιολόγητες καθυστερήσεις.
Άλλοι θεραπευτικοί χειρισμοί
Η δόση της θυροξίνης στον θηλώδη/θυλακιώδη καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να είναι τόση ώστε να επιτευχθεί καταστολή των επιπέδων της TSH περί τα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα ή και κάτω από αυτά.
Σπανιότερα και σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθούν και άλλοι θεραπευτικοί χειρισμοί, όπως χημειο-/ακτινοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία.
Μεγάλη σημασία έχει επίσης και η προσεκτική μετεγχειρητική παρακολούθηση (follow-up) για την ανίχνευση τυχόν υποτροπής, που επίσης θα πρέπει να εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφής η σημασία της εμπειρίας της ιατρικής ομάδας που θα ασχοληθεί με τον ασθενή με καρκίνο θυρεοειδούς προκειμένου να επιτευχθεί το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Κάθε λάθος ή παράλειψη από την πλευρά του γιατρού, σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω στάδια της φροντίδας του ασθενούς, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πορεία / εξέλιξη του καρκίνου. Κάποια παραδείγματα συνήθων τέτοιων λαθών ή παραλείψεων είναι:
- Η παραμονή υπολειμματικής νόσου (καρκίνου) στον ασθενή λόγω μιας μη ριζικής χειρουργικής επέμβασης
- Η παράλειψη θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο όταν υπάρχει ένδειξη
- Η παράλειψη λεμφαδενικού καθαρισμού τραχήλου σε ασθενείς με λεμφαδενικές μεταστάσεις
- Η χορήγηση λεβοθυροξίνης σε μικρές δόσεις χωρίς να επιτυγχάνεται μείωση των επιπέδων TSH σε ασθενείς με θηλώδη/θυλακιώδη καρκίνο θυρεοειδούς
- Η ασυνεπής παρακολούθηση του ασθενούς σε βάθος χρόνου, αποτέλεσμα της οποίας μπορεί να είναι η μη διάγνωση υποτροπής του καρκίνου.
Καθίσταται επομένως φανερή η σημασία της εμπειρίας και της εξειδίκευσης της ιατρικής ομάδας που θα αναλάβει την αντιμετώπιση του ασθενούς με καρκίνο θυρεοειδούς. Κεντρικό ρόλο στην ομάδα αυτή κατέχει ο χειρουργός θυρεοειδούς μαζί με τον ενδοκρινολόγο.
Τα παραπάνω δεδομένα μπορεί να εξηγήσουν γιατί η παράμετρος «γιατρός» (ή πιο σωστά «ιατρική ομάδα») μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένας σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την εξέλιξη του καρκίνου θυρεοειδούς.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου
Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου Καρκίνος θυρεοειδούς και εξέλιξη της νόσου