Μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή – ποιος ο ρόλος του?

Μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή – ποιος ο ρόλος του?

Εισαγωγή

Η υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή είναι πιθανόν να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι μόνο «βιοχημική», δηλαδή διαγιγνώσκεται μόνο με μέτρηση του ασβεστίου στο αίμα, χωρίς ο ασθενής να έχει συμπτώματα («ασυμπτωματική υποασβεστιαιμία). Η βιοχημική υποασβεστιαιμία παρατηρείται σε ποσοστό έως 35 % των ασθενών μετά θυρεοειδεκτομή και δεν έχει καμία κλινική σημασία.

Σε ένα πολύ μικρότερο ποσοστό ασθενών (3 – 5 %) μπορεί η υποασβεστιαιμία να συνοδεύεται από κλινικά συμπτώματα και τότε χαρακτηρίζεται σαν «κλινική υποασβεστιαιμία».

Σε προηγούμενο άρθρο μας στο blog (για να το δείτε πατήστε εδώ) γίνεται εκτεταμένη συζήτηση για την μετά θυρεοειδεκτομή υποασβεστιαιμία (αιτιολογία, συχνότητα, διάγνωση και αντιμετώπιση).

Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε στον ρόλο του μαγνησίου στην μετά θυρεοειδεκτομή υποασβεστιαιμία. Όπως θα φανεί στη συνέχεια, το μαγνήσιο είναι ένας σημαντικός παράγοντας («παίκτης») στον μεταβολισμό του ασβεστίου.

Συχνά ο ρόλος του μαγνησίου στην μετά θυρεοειδεκτομή υποασβεστιαιμία αγνοείται ή παραβλέπεται. Επιπλέον, το έλλειμμα μαγνησίου μπορεί να επιδεινώσει ή και να μιμηθεί το έλλειμμα ασβεστίου. Για τους λόγους αυτούς, η άγνοια του ρόλου του μαγνησίου στο μεταβολισμό του ασβεστίου μπορεί να περιπλέξει τόσο τη διάγνωση όσο και την θεραπευτική αντιμετώπιση της υποασβεστιαιμίας μετά από θυρεοειδεκτομή.

 

 

Μαγνήσιο – ο ρόλος του στον μεταβολισμό του ασβεστίου

Ο μεταβολισμός του ασβεστίου επηρεάζεται από τα επίπεδα παραθορμόνης (PTH), τα επίπεδα βιταμίνης D (calcitriol), την νεφρική λειτουργία και τα επίπεδα του μαγνησίου.

Η εν προκειμένω δράση του μαγνησίου ασκείται με δύο τρόπους:

 

Ρύθμιση της έκκρισης παραθορμόνης (ΡΤΗ)

Για την έκκριση της παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς αδένες και συγκεκριμένα για την εξωκύτωση αυτής, δηλαδή την αποβολή της από τον ενδοκυττάριο προς τον εξωκυττάριο χώρο.

Στην βαριά υπομαγνησιαιμία (έλλειμμα μαγνησίου) παρατηρείται αναστολή της έκκρισης παραθορμόνης από τους παραθυρεοειδείς, μία κατάσταση που μοιάζει κλινικά με τον υποπαραθυρεοειδισμό (που προκαλεί υποασβεστιαιμία μετά την θυρεοειδεκτομή)

 

Ρύθμιση της δράσης της παραθορμόνης

Το μαγνήσιο λειτουργεί σαν ένας «συμπαράγοντας» (cofactor, κατ’ αντιστοιχία προς τον όρο συνένζυμο), είναι δηλαδή απαραίτητο για να εκδηλωθεί η ενδοκυττάρια δράση της παραθορμόνης στα κύτταρα των οργάνων- στόχος (νεφρά και οστά).

Όταν υπάρχει έλλειμμα μαγνησίου παρατηρείται αντίσταση στην δράση της παραθορμόνης που έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση της απορρόφησης του ασβεστίου από τα νεφρά και της κινητοποίησής του από τα οστά.

Έτσι, το έλλειμμα μαγνησίου μπορεί να προκαλέσει «λειτουργικό υποπαραθυρεοειδισμό» ακόμη και όταν ο παραθυρεοειδικός ιστός είναι ανέπαφος.

 

Επιπλέον, το μαγνήσιο δρα επίσης ως «συμπαράγοντας» με τα ένζυμα που μετατρέπουν την βιταμίνη D στην ενεργό της μορφή.

 

Υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή – που μπορεί να οφείλεται?

• Συνηθέστατα οφείλεται σε διαταραχή της λειτουργίας των παραθυρεοειδών αδένων, όπως λεπτομερώς αναλύεται σε προηγούμενο άρθρο μας (πατήστε εδώ).
• Χορήγηση μεγάλης ποσότητας υγρών ή ανακατανομή υγρών στη διάρκεια της επέμβασης (σπάνια αιτιολογία στην θυρεοειδεκτομή όπου δεν χορηγείται μεγάλος όγκος υγρών διεγχειρητικά)
• Υπομαγνησιαιμία λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης μαγνησίου, χρήσης διουρητικών ή έκλυσης κατεχολαμινών (λόγω stress οιασδήποτε αιτιολογίας ακόμη και λόγω της επέμβασης).

Η συνύπαρξη υπομαγνησιαιμίας επιδεινώνει την υποασβεστιαιμία και αυτό επειδή τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου:

• Αναστέλλουν την έκκριση παραθορμόνης και
• Καθιστούν τα κύτταρα των οργάνων – στόχος (κυρίως νεφροί και οστά) λιγότερο ευαίσθητα στην δράση της παραθορμόνης (αντίσταση στην παραθορμόνη) (βλ. παραπάνω).

Εμφανίζεται έτσι η λεγόμενη «ανθεκτική υποασβεστιαιμία» όπου ο ασθενής δεν απαντά όπως θα αναμένονταν στην χορήγηση ασβεστίου είτε από το στόμα είτε ενδοφλέβια.

Στο έλλειμμα μαγνησίου (υπομαγνησιαιμία) είναι μάλιστα χαρακτηριστική η μυϊκή αδυναμία που συνοδεύει τις άλλες κλινικές εκδηλώσεις της υποασβεστιαιμίας (βλ. άρθρο εδώ)

 

Διαγνωστική διερεύνηση

Στον ασθενή με υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή θα πρέπει να γίνονται οι εξής εργαστηριακές εξετάσεις:

• Ασβέστιο (ολικό – ιονισμένο) αίματος
• Μαγνήσιο αίματος
• Φωσφορικά
• Παραθορμόνη
• Επίπεδα βιταμίνης D (ιδιαίτερα σε επίμονη υποασβεστιαιμία)

 

Θεραπεία

Όταν στον ασθενή με υποασβεστιαιμία μετά θυρεοειδεκτομή υπάρχει υποψία ή διάγνωση υπομαγνησιαιμίας θα πρέπει να εφαρμόζεται η εξής θεραπευτική τακτική:

• Χορήγηση ασβεστίου είτε από το στόμα είτε ενδοφλέβια
• Χορήγηση βιταμίνης D σε ενεργό μορφή (calcitriol)
• Χορήγηση μαγνησίου ταυτόχρονα με τα παραπάνω, έτσι ώστε να αποκατασταθεί το έλλειμμα μαγνησίου
• Παράλληλα θα πρέπει να ελέγχεται ο ασθενής για τυχόν άλλες συνυπάρχουσες ηλεκτρολυτικές διαταραχές (όπως υποκαλιαιμία) που – αν υπάρχουν – θα πρέπει να διορθώνονται.

 

Σχόλια

Η υπομαγνησιαιμία είναι ένας παράγοντας που συχνά αγνοείται και που μπορεί να ευθύνεται για την μετά θυρεοειδεκτομή υποασβεστιαιμία ιδιαίτερα όταν αυτή είναι επίμονη και παρατεινόμενη και δεν ανταποκρίνεται στην χορήγηση ασβεστίου και βιταμίνης D.

Σε κάθε περίπτωση ανθεκτικής υποασβεστιαιμίας θα πρέπει να υποψιάζεται κανείς το έλλειμα μαγνησίου και να χορηγείται – μαζί με το ασβέστιο και τη βιταμίνη D – και μαγνήσιο

 

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)

Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)

 

Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:

Για τις παθήσεις θυρεοειδούς

Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?

Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?

 

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223

email: georgesakorafas@yahoo.com

 

μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία

μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία

μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία  μαγνήσιο και υποασβεστιαιμία