Καρκίνος θυρεοειδούς – ποια είναι η βιολογική του συμπεριφορά?
Εισαγωγή
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές όσον αφορά την βιολογική συμπεριφορά μεταξύ των διαφόρων τύπων καρκίνου θυρεοειδούς. Οι καρκίνοι θυρεοειδούς διακρίνονται σε δύο βασικές ομάδες:
- Στον καρκίνο που αναπτύσσεται από τα θυλακικά κύτταρα (δηλαδή τα κύτταρα που καλύπτουν τη βασική μεμβράνη των θυλακίων του θυρεοειδούς). Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (θηλώδης και θυλακιώδης), ο πτωχά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς, ο πτωχά διαφοροποιημένος και ο αναπλαστικός (αδιαφοροποίητος) καρκίνος θυρεοειδούς.
- Στον καρκίνο που αναπτύσσεται από τα παραθυλακικά κύτταρα ή C- κύτταρα. Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς.
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται εν συντομία η βιολογική συμπεριφορά της κάθε μορφής καρκίνου θυρεοειδούς.
Καρκίνος θυρεοειδούς – ποια είναι η βιολογική του συμπεριφορά?
Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο θηλώδης και ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς
Θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς
- Αποτελεί τη συνηθέστερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς (80 – 85 % του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς)
- Έχει «καλοήθη» βιολογική συμπεριφορά και αργή εξέλιξη
- Δίνει μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου (λεμφογενής διασπορά, μέσω των λεμφαγγείων)
- Έχει πολύ καλή πρόγνωση, ιδιαίτερα σε άτομα μικρότερης ηλικίας (< 55 ετών)
- Συχνά συνδυάζεται με τη μετάλλαξη του γονιδίου BRAFV600E
Θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς
- Λιγότερο συνηθισμένος από τον θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς (10 – 15 %)
- Δίνει μεταστάσεις με την αιματογενή οδό διασποράς (με την κυκλοφορία του αίματος) σε μακρινά όργανα (κυρίως πνεύμονες και οστά, ή ακόμη και σε ήπαρ και εγκέφαλο). Οι μακρινές αυτές μεταστάσεις μπορεί να παρατηρηθούν ακόμη και χωρίς να υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου
- Έχει κάπως περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σχέση με το κλασικό θηλώδες καρκίνωμα θυρεοειδούς. Και πάλι όμως η βιολογική του συμπεριφορά θεωρείται αρκετά καλή.
Πτωχά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς
- Θεωρείται μία ενδιάμεση μορφή καρκίνου θυρεοειδούς μεταξύ του διαφοροποιημένου και του αναπλαστικού καρκίνου θυρεοειδούς
- Έχει περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σχέση με τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς
- Δίνει συχνότερα μακρινές μεταστάσεις
- Η επιβίωση είναι μικρότερη σε σύγκριση με την επιβίωση στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς
- Συχνά αναπτύσσεται σταδιακά σαν αποτέλεσμα της λεγόμενης αποδιαφοροποίησης του θηλώδους ή του θυλακιώδους καρκίνου θυρεοειδούς.
Αναπλαστικός (ή αδιαφοροποίητος) καρκίνος θυρεοειδούς
- Έχει εξαιρετικά επιθετική βιολογική συμπεριφορά
- Επεκτείνεται ταχέως τοπικά με άμεση διήθηση των παρακειμένων οργάνων / ανατομικών στοιχείων (τραχεία, οισοφάγο, μεγάλα αγγεία του τραχήλου κλπ.)
- Μέση επιβίωση 3 – 6 μήνες
- Μπορεί να αποτελεί εξέλιξη ενός διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς (θηλώδους / θυλακιώδους) μέσω ενός φαινομένου που περιγράφεται με τον όρο «αποδιαφοροποίηση».
- Συνδυάζεται με μεταλλάξεις TP53, TERT promoter, PIK3CA κλπ.
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς
- Αναπτύσσεται από τα λεγόμενα παραθυλακιώδη ή C-κύτταρα (βρίσκονται μεταξύ των θυλακίων του θυρεοειδούς)
- Παράγουν καλσιτονίνη, που είναι ένας νεοπλασματικός (καρκινικός) δείκτης χρήσιμος για τη διάγνωση του μυελοειδούς καρκίνου.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις (75 %) είναι σποραδικός, παρατηρείται δηλαδή μεμονωμένα σε ένα μέλος μιας οικογένειας, χωρίς να υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό.
- Σε ένα μικρότερο ποσοστό (25 %) μπορεί να υπάρχει γενετική βάση (κληρονομικότητα), στα πλαίσια είτε του συνδρόμου πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2 (Α και Β) (Multiple Endocrine Neoplasia type 2 A & B) είτε του οικογενούς μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς (Familial Medullary Thyroid Cancer, FMTC).
- Έχει περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σχέση με τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (θηλώδη και θυλακιώδη), χωρίς εντούτοις η επιθετικότητά του να φθάνει εκείνη του αδιαφοροποίητου καρκίνου θυρεοειδούς.
- Δίνει συχνότερα (σε σχέση με το διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς) μεταστάσεις τόσο στους λεμφαδένες του τραχήλου όσο και σε μακρινά όργανα.
Σημαντικά στοιχεία όσον αφορά τη βιολογική συμπεριφορά του καρκίνου θυρεοειδούς
- Η βιολογική συμπεριφορά καθορίζεται κυρίως από τον ιστολογικό τύπο του καρκίνου θυρεοειδούς
- Η ηλικία έχει σημασία καθώς οι νεότεροι ασθενείς έχουν κατά κανόνα καλύτερη πρόγνωση
- Το μέγεθος του καρκίνου και η επέκτασή του εκτός των ορίων του θυρεοειδούς (εξωθυρεοειδική επέκταση) έχουν σημασία. Το μεγάλο μέγεθος του καρκίνου και η εξωθυρεοειδική επέκταση συνδυάζονται με περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά
- Οι γενετικές μεταλλάξεις έχουν προγνωστική σημασία. Για παράδειγμα, η μετάλλαξη του γονιδίου BRAF V600E στον θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς συνδυάζεται με χειρότερη πρόγνωση.
- Απάντηση στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Ο διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς ανταποκρίνεται στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, σε αντίθεση με τον μυελοειδή και τον αδιαφοροποίητο καρκίνο θυρεοειδούς.
- Απάντηση στη θεραπεία καταστολής. Η θεραπεία καταστολής συνίσταται στη χορήγηση αυξημένων σχετικά δόσεων θυροξίνης από το στόμα έτσι ώστε να μειωθούν τα επίπεδα της TSH στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό καταστέλλεται η εξέλιξη του καρκίνου. Η θεραπεία καταστολής έχει αξία στην αντιμετώπιση του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς. Αντίθετα, δεν υπάρχει ανταπόκριση στη θεραπεία καταστολής στην περίπτωση του μυελοειδούς και του αδιαφοροποίητου καρκίνου θυρεοειδούς.
Συμπερασματικά
- Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (θηλώδης – θυλακιώδης) – καλή πρόγνωση γενικά
- Πτωχά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς – ενδιάμεση επιθετικότητα
- Αδιαφοροποίητος (αναπλαστικός) καρκίνος θυρεοειδούς – εξαιρετικά επιθετικός με θανατηφόρα έκβαση συχνά
- Μυελοειδής καρκίνος – πιο επιθετικός από τον διαφοροποιημένο όχι όμως τόσο επιθετικός όσο ο αδιαφοροποίητος καρκίνος θυρεοειδούς
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
