Χασιμότο εξετάσεις για τη διάγνωσή της

Εισαγωγή

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto) είναι μία φλεγμονώδης πάθηση αυτοάνοσης αιτιολογίας, προκαλείται δηλαδή από εσφαλμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού που προσβάλλει τα κύτταρα του θυρεοειδικού ιστού. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλών λεμφοκυττάρων στον θυρεοειδή αδένα και για τον λόγο αυτό περιγράφεται και με τον όρο «χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα». Παρατηρείται σε όλες τις ηλικίες και προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες. Αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία υποθυρεοειδισμού.

Κλινική εξέταση

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο συχνά δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, είναι δηλαδή ασυμπτωματική. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύεται από κάποιες κλινικές εκδηλώσεις, που εντούτοις δεν είναι παθογνωμονικές, δεν μπορεί δηλαδή να θέσουν τη διάγνωση της νόσου καθώς μπορεί να παρατηρηθούν και σε άλλες περιπτώσεις.

Καθώς η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι η συνηθέστερη αιτία υποθυρεοειδισμού, μπορεί στους ασθενείς να παρατηρηθούν όλες οι κλινικές εκδηλώσεις του υποθυρεοειδισμού, όπως:

Εύκολη κόπωση
Δυσκοιλιότητα
Μυϊκή αδυναμία
Μυαλγίες
Κατάθλιψη
Δυσανεξία στις χαμηλές θερμοκρασίες (στο κρύο)
Ξηρό δέρμα
Εύθραυστες τρίχες
Μείωση της libido
Διαταραχές της περιόδου (στις γυναίκες, συνήθως πιο συχνές και μεγάλες απώλειες αίματος)
Αλλαγές στο πρόσωπο (οίδημα, πτώση βλεφάρων κλπ.)
Αδυναμία συγκέντρωσης
Διαταραχές της μνήμης
Διαταραχές του ψυχισμού (βραδυψυχισμός, μειωμένες αντιδράσεις)
Μείωση αντανακλαστικών
Αύξηση σωματικού βάρους
Μυικές κράμπες
Τριχόπτωση
Αιμωδίες στα δάκτυλα των χεριών (συχνά λόγω συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα)
Διαταραχές της ανάπτυξης (στα παιδιά)
Μείωση των σχολικών επιδόσεων (στα παιδιά)
Ήπιος πόνος στον τράχηλο ή διόγκωση του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη επί εδάφους θυρεοειδίτιδας Χασιμότο).

Τα συμπτώματα – όταν υπάρχουν – δεν εμφανίζονται ξαφνικά αλλά σταδιακά. Για το λόγο αυτό μπορεί ο ασθενής να μην τα αξιολογήσει. Για τον λόγο αυτό και λόγω της ηπιότητας των συμπτωμάτων μπορεί να περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι ο ασθενής να τα προσέξει και να τα αναγνωρίσει.

Τονίζεται εντούτοις και πάλι ότι τα παραπάνω συμπτώματα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την τεκμηρίωση της διάγνωσης της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο, καθώς μπορεί να παρατηρηθούν και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Σήμερα, η διάγνωση της Χασιμότο τίθεται με τη βοήθεια των εξής εργαστηριακών εξετάσεων:

Αντισώματα κατά της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-TPO):

Τα αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-TPO) έχουν κεντρικό ρόλο στη διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο αλλά και άλλων αυτοάνοσων παθήσεων του θυρεοειδούς.

Η θυρεοειδική υπεροξειδάση είναι ένα ένζυμο που έχει σημαντικό ρόλο στην βιοσύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4).

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στην θυρεοειδίτιδα Χασιμότο το ανοσοποιητικό σύστημα «στοχοποιεί» κατά λάθος τον θυρεοειδή αδένα παράγοντας τα αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης προκαλώντας βλάβη στο θυρεοειδικό παρέγχυμα φλεγμονώδους αιτιολογίας.

Η παρουσία σε αυξημένη συγκέντρωση των αντισωμάτων έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης είναι χαρακτηριστική της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο.

Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι αυξημένα επίπεδα αντισωμάτων έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης μπορεί να παρατηρηθούν και σε άλλες αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς, όπως η διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves).

Aντισώματα κατά της θυρεοσφαιρίνης (anti-TG):

Η θυρεοσφαιρίνη είναι μία πρωτεΐνη που παράγουν τα κύτταρα του θυρεοειδικού ιστού και είναι απαραίτητη για την σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4).

Τα αντισώματα έναντι της θυρεοσφαιρίνης είναι πρωτεΐνες που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα και στρέφονται «εναντίον» της θυρεοσφαιρίνης σαν μέρος της λανθασμένης αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος (που ευθύνεται για την θυρεοειδίτιδα Χασιμότο, βλ. παραπάνω).

Τα αντισώματα έναντι της θυρεοσφαιρίνης είναι λιγότερο χαρακτηριστικά για την διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο σε σχέση με τα αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης και μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλες αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς (π.χ. νόσος Graves) καθώς και σε φυσιολογικά άτομα.

Τα αντισώματα έναντι της θυρεοσφαιρίνης στην Χασιμότο μπορεί να κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα, ειδικά στα αρχικά στάδια ή στις ήπιες μορφές της νόσου.

Θεωρείται ότι τα επίπεδα μόνο των αντισωμάτων έναντι της θυρεοσφαιρίνης μπορεί να μην είναι χρήσιμα για τη διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο. H ταυτόχρονη εντούτοις αύξηση των επιπέδων anti-TPO και anti-Tg ενισχύει την διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο.

Θυρεοειδικές ορμόνες

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο είναι η συνηθέστερη αιτία υποθυρεοειδισμού. Για το λόγο αυτό σε ασθενείς με υποψία θυρεοειδίτιδας Χασιμότο θα πρέπει να γίνεται μέτρηση των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα (TSH, T3 και Τ4). Δεν παρατηρείται υποθυρεοειδισμός σε κάθε ασθενή με θυρεοειδίτιδα Χασιμότο και έτσι τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα.

Όταν όμως η χρόνια φλεγμονή που χαρακτηρίζει την Χασιμότο προκαλέσει καταστροφή του θυρεοειδικού ιστού, τότε εμφανίζεται υποθυρεοειδισμός. Όπως είναι γνωστό, στον υποθυρεοειδισμό παρατηρείται αύξηση των επιπέδων της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και μείωση των επιπέδων Τ3 και Τ4 στο αίμα.

Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς

Συχνά, στο υπερηχογράφημα παρατηρούνται κάποιες αλλοιώσεις στον θυρεοειδή που είναι ενδεικτικές της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο. Ενδεικτικά αναφέρεται η ανομοιογενής και μικροοζώδης υφή του θυρεοειδούς, με την παρεμβολή μεταξύ των μικροόζων ινωδών ταινιών. Ενίοτε μπορεί να παρατηρηθούν και όζοι στο θυρεοειδικό παρέγχυμα. Ο θυρεοειδής μπορεί να έχει φυσιολογικό μέγεθος, αυξημένο ή και μειωμένο. Μειωμένο είναι το μέγεθός του σε ασθενείς με χρόνια διαδρομή της νόσου και με έντονες φλεγμονώδεις αλλοιώσεις που έχουν προκαλέσει ατροφία και ίνωση του θυρεοειδικού ιστού.

Καθώς η Χασιμότο είναι θυρεοειδίτιδα, μία μορφή δηλαδή φλεγμονής του θυρεοειδικού ιστού συχνά μπορεί να παρατηρηθεί και διόγκωση των λεμφαδένων του τραχήλου, κυρίως στο κεντρικό διαμέρισμα. Οι διογκωμένοι αυτοί λεμφαδένες διατηρούν αντιδραστική ηχομορφολογία.

Κυτταρολογική και ιστολογική εξέταση

Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάγνωση μπορεί να τεθεί με βάση τα ευρήματα είτε της κυτταρολογικής είτε της ιστολογικής εξέτασης. Ένα παράδειγμα του πρώτου σεναρίου (ευρήματα στην κυτταρολογική) είναι η παρακέντηση ενός όζου θυρεοειδούς με λεπτή βελόνη και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται, όπου παρατηρούνται ευρήματα ενδεικτικά χρόνιας λεμφοκυτταρικής θυρεοειδίτιδας Χασιμότο.

Αντίστοιχα, ένα σύνηθες κλινικό σενάριο στη δεύτερη περίπτωση είναι η διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο στην ιστολογική εξέταση μετά αφαίρεση του θυρεοειδούς για κάποιον άλλον λόγο (π.χ. καρκίνο θυρεοειδούς).

Συμπέρασμα

Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο διαγιγνώσκεται κυρίως με μέτρηση των επιπέδων των αντισωμάτων κυρίως έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης και δευτερευόντως έναντι της θυρεοσφαιρίνης. Αν υπάρχει υποθυρεοειδισμός, παρατηρούνται οι κλινικές ενδείξεις της νόσου (αν είναι συμπτωματική) και οι χαρακτηριστικές ορμονικές διαταραχές (αύξηση TSH, μείωση Τ3 και Τ4). Συχνά υπάρχουν ενδεικτικά της νόσου ευρήματα στο υπερηχογράφημα και στην κυτταρολογική εξέταση μετά FNA.

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)

Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)

Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:

Για τις παθήσεις θυρεοειδούς

Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?

Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223

email: georgesakorafas@yahoo.com

Χασιμότο εξετάσεις Χασιμότο εξετάσεις Χασιμότο εξετάσεις Χασιμότο εξετάσεις Χασιμότο εξετάσεις Χασιμότο εξετάσεις

Χασιμότο εξετάσεις για τη διάγνωσή της