Καρκίνος θυρεοειδούς, ακτινοθεραπεία και φωνητική λειτουργία
Εισαγωγή
Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι μία συχνή μορφή καρκίνου που προσβάλλει όλες τις ηλικίες. Η αντιμετώπισή του είναι κατά βάση χειρουργική και περιλαμβάνει την αφαίρεση του θυρεοειδούς (ολική θυρεοειδεκτομή) σε συνδυασμό – όταν ενδείκνυται – με αφαίρεση των λεμφαδένων τραχήλου (λεμφαδενικό καθαρισμό). Στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (θηλώδη και θυλακιώδη) μπορεί να χορηγηθεί σαν επικουρική (συμπληρωματική, adjuvant) θεραπεία και ραδιενεργό ιώδιο, επιλεκτικά και με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
Η χορήγηση ακτινοθεραπείας μπορεί να έχει θέση σε σπανιότερες περιπτώσεις καρκίνου θυρεοειδούς, όπως οι πολλαπλές υποτροπές της νόσου στον τράχηλο, ο προχωρημένος τοπικά καρκίνος θυρεοειδούς, ο ανεγχείρητος καρκίνος θυρεοειδούς κλπ.
Καρκίνος θυρεοειδούς, ακτινοθεραπεία και φωνητική λειτουργία
Ακτινοθεραπεία και φωνή
Η λειτουργία των φωνητικών χορδών – και κατ’ επέκταση η φωνητική λειτουργία – μπορεί να επηρεαστεί άμεσα από τυχόν βλάβη των λαρυγγικών νεύρων και συνηθέστερα των κάτω (ή παλίνδρομων) λαρυγγικών νεύρων. Τα νεύρα αυτά είναι κινητικά και νευρώνουν τις φωνητικές χορδές.
Τα νεύρα αυτά διατρέχουν κίνδυνο βλάβης στις παθήσεις του θυρεοειδούς, τόσο από την πάθηση αυτή καθ’ αυτή όσο και από την χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή). Στην πρώτη περίπτωση, η ίδια η πάθηση του θυρεοειδούς (συνηθέστερα καρκίνος θυρεοειδούς που επεκτείνεται και εκτός του θυρεοειδούς αδένα [εξωθυρεοειδική επέκταση]) μπορεί να διηθήσει – να επεκταθεί δηλαδή – και το λαρυγγικό νεύρο, επηρεάζοντας έτσι την λειτουργία του. Η βλάβη που οφείλεται στην επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) είναι πιο συχνή και οφείλεται σε λειτουργική διαταραχή ή ανατομική βλάβη, απότοκο των χειρουργικών χειρισμών στη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής.
Η ακτινοθεραπεία που μπορεί να χορηγηθεί (σπάνια) στον καρκίνο θυρεοειδούς μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία των λαρυγγικών νεύρων με τους εξής μηχανισμούς:
- Οίδημα / φλεγμονή τοπικά των ιστών
- Ίνωση πέριξ του νεύρου (περινευρική ίνωση). Η δημιουργία ουλώδους ιστού παρατηρείται πολύ συχνά σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται στην ακτινοβολία. Η ίνωση αυτή μπορεί να επηρεάσει την λειτουργικότητα του νεύρου και να οδηγήσει σε πάρεση ή παράλυση της μιας ή και των δύο φωνητικών χορδών (Σημ. Πάρεση=η προσωρινή παράλυση).
- Ίνωση των πέριξ ιστών. Η ίνωση των ιστών πέριξ του λάρυγγα (και όχι κατ’ ανάγκη και μόνο των περινευρικών ιστών [δηλαδή των ιστών γύρω από τα λαρυγγικά νεύρα]) μπορεί να οδηγήσει σε σκλήρυνση των ιστών γύρω από τον λάρυγγα, μειώνοντας την ευλυγισία και την κινητικότητα των φωνητικών χορδών.
- Αγγειακή βλάβη. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει βλάβη των τροφοφόρων αγγείων των λαρυγγικών νεύρων, των αγγείων δηλαδή που αιματώνουν τα νεύρα αυτά. Η διαταραχή αυτή της αιμάτωσης μπορεί να προκαλέσει και διαταραχή της λειτουργίας τους.
- Ξηροστομία. Η ακτινοθεραπεία προκαλεί βλάβη των σιελογόνων αδένων και μείωση της παραγωγής σιέλου. Η επακόλουθη ξηροστομία επηρεάζει την άρθρωση της φωνής, την αντοχή στην φώνηση και τους χαρακτήρες / ποιότητα της φωνής.
- Μετακτινικές λοιμώξεις (συμπεριλαμβανομένων και μυκητιάσεων). Μπορεί να παρατηρηθούν μετά από την ακτινοθεραπεία του τραχήλου, επιδεινώνοντας τις διαταραχές της φωνητικής λειτουργίας.
Πώς εκδηλώνεται η βλάβη των λαρυγγικών νεύρων?
Η βλάβη των λαρυγγικών νεύρων λόγω της ακτινοθεραπείας μπορεί να εμφανιστεί με τους εξής τρόπους:
- Αλλοίωση της χροιάς της φωνής – ο ίδιος ο ασθενής αντιλαμβάνεται την αλλαγή αυτή, που συχνά μπορεί να διαφύγει της προσοχής των γύρω του.
- Βράγχος φωνής (βραχνάδα)
- Εξασθένιση της έντασης της φωνής
- Αδυναμία φώνησης σε κάποιες συχνότητες
- Δυσκολία στην εκφορά του λόγου όταν παρατείνεται η ομιλία
- Αναπνευστική δυσχέρεια (δυσκολία στην αναπνοή). Παρατηρείται όταν υπάρχει αμφοτερόπλευρη βλάβη των λαρυγγικών νεύρων (δεξιά και αριστερά) και κατ’ επέκταση παράλυση αμφοτέρων των φωνητικών χορδών.
- Εισρόφηση τροφής και υγρών
- Συριγμός (κυρίως στην εισπνοή, εισπνευστικός συριγμός). Παρατηρείται σε αμφοτερόπλευρη βλάβη των νεύρων και οφείλεται σε στένωση της ανώτερης αεροφόρου οδού λόγω της παράλυσης αμφοτέρων των φωνητικών χορδών.
Πόσο συχνή είναι η διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας μετά από ακτινοθεραπεία τραχήλου για καρκίνο θυρεοειδούς?
Η επιπλοκή αυτή της ακτινοθεραπείας είναι πολύ σπανιότερη σε σύγκριση με τις άλλες παρενέργειες, όπως: ξηροστομία, δερματίτιδα κλπ.
Ο κίνδυνος διαταραχής της φωνητικής λειτουργίας αυξάνεται εντούτοις όταν χορηγείται υψηλές δόσεις και όταν το πεδίο ακτινοβολίας περιλαμβάνει την πορεία των λαρυγγικών νεύρων (κάτι που συμβαίνει συχνά στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς).
Η διαταραχή της φωνής μπορεί να εμφανιστεί και με μεγάλη καθυστέρηση, μήνες ή και χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Αντιμετώπιση
Για τη διάγνωση της επιπλοκής θα πρέπει να γίνεται έλεγχος από ωτορινολαρυγγολόγο (λαρυγγοσκόπηση).
Συχνά η διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας υποχωρεί αυτόματα και σταδιακά μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Η σταδιακή αποκατάσταση της φωνητικής λειτουργίας στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλο βάθος χρόνου. Η αυτόματη αυτή βελτίωση παρατηρείται σε περιπτώσεις όπου η διαταραχή της φωνής οφείλεται σε ακτινικής αιτιολογίας οίδημα / φλεγμονή των νεύρων και των φωνητικών χορδών.
Η αντιμετώπιση της διαταραχής της φωνητικής λειτουργίας περιλαμβάνει:
- Επαρκή ενυδάτωση (για την αποφυγή ξηροστομίας)
- Αντιφλεγμονώδη αγωγή ή θεραπεία για τυχόν λοίμωξη/μυκητίαση
- Λογοθεραπεία
- Έγχυση υαλουρονικού στην πάσχουσα φωνητική χορδή (ενδοσκοπικά) σε μόνιμη πάρεση της φωνητικής χορδής
- Χειρουργική αποκατάσταση της πάσχουσας πλευράς (σε μόνιμη βλάβη της φωνητικής χορδής)
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς
καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς καρκίνος θυρεοειδούς
