Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο (RIA) στις παθήσεις θυρεοειδούς – έχει πράγματι καρκινογόνο δράση?
Εισαγωγή
Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο χρησιμοποιείται στη θεραπεία τόσο καλοήθων όσο και κακοήθων παθήσεων του θυρεοειδούς. Στις καλοήθεις παθήσεις περιλαμβάνεται η νόσος Graves και τα τοξικά αδενώματα. Στις κακοήθεις παθήσεις περιλαμβάνεται ο διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (θηλώδης και θυλακιώδης). Η καρκινογόνος δράση είναι μία πιθανή παρενέργεια της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο. Πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα;
Ραδιενεργό ιώδιο στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού (νόσος Graves’ και τοξικά αδενώματα) – καρκινογόνος δράση
Το ραδιενεργό ιώδιο χρησιμοποιείται στη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού (και κυρίως στις ΗΠΑ) ήδη από τη δεκαετία του ’40.
Η μελέτη CTTFS (Cooperative Thyrotoxicosis Therapy Follow-Up Study) δημοσιεύθηκε το 1998. Η μελέτη αυτή περιλάμβανε περισσότερους από 35.000 ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό που αντιμετωπίσθηκαν με RIA σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 1946 και 1964 (1). Ο υπερθυρεοειδισμός στους περισσότερους ασθενείς οφείλονταν σε νόσο Graves’ (τοξική βρογχοκήλη) και σε πολύ λιγότερους σε τοξικά αδενώματα.
Το 1998 έγινε επικαιροποίηση της μελέτες ενημερώνοντάς την με νέα δεδομένα. Έτσι η διάρκεια παρακολούθησης παρατάθηκε κατά 24 και περισσότερο χρόνια (νέα διάρκεια follow-up: 68 χρόνια) (2).
Στη μελέτη CTTFS η μέση δόση Ι-131 ήταν 375 MBq για τους ασθενείς με νόσο Graves’ και 653 MBq για τους ασθενείς με τοξικό αδένωμα. Στο ένα τρίτο των ασθενών χορηγήθηκε RIA για δύο ή περισσότερες φορές.
Καρκινογόνος δράση-Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η θεραπεία με RIA συνοδεύονταν από στατιστικά σημαντική αύξηση της θνητότητας των ασθενών από καρκίνο μαστού και άλλα συμπαγή νεοπλάσματα (2).
Ραδιανεργό ιώδιο σαν συμπληρωματική θεραπεία (μετά τη χειρουργική επέμβαση) για καρκίνο θυρεοειδούς – καρκινογόνος δράση
Ο κίνδυνος δευτερογενούς ανάπτυξης καρκίνων μετά θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο έχει μελετηθεί περισσότερο στους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς.
Σε μία ανάλυση της βάσης δεδομένων SEER (Surveillance, Epidemiology, and End Results, National Cancer Institute, USA) διαπιστώθηκε αυξημένη συχνότητα λευχαιμιών και καρκίνων σιελογόνων αδένων (3).
Κορεάτες ερευνητές, σε μία μελέτη με πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών (> 200.000), διαπίστωσαν επίσης αύξηση της συχνότητας των λευχαιμιών. Η αύξηση αυτή ήταν δοσοεξαρτώμενη (δηλαδή συσχετίζονταν με την χορηγηθείσα δόση ραδιενεργού ιωδίου) (4).
Ερευνητές από την Taiwan σε μία μελέτη που περιλάμβανε επίσης πολύ μεγάλο αριθμό ασθενών (~ 19.000) διαπίστωσαν αύξηση της συχνότητας διαφόρων μορφών καρκίνου συμπαγών οργάνων (σιελογόνων αδένων, μαστού, πνευμόνων, ουροδόχου κύστης, εγκεφάλου) και λευχαιμιών (5).
Τέλος, σε μία πρόσφατη μεταανάλυση, διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση της συχνότητας των λευχαιμιών (6). Η αύξηση της συχνότητας των καρκίνων του μαστού και των σιελογόνων αδένων ήταν στατιστικά μη σημαντική (6).
Συμπέρασμα
Η καρκινογόνος δράση της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν πρόκειται να επιλεγεί η βέλτιστη θεραπευτική τακτική στους ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό ή καρκίνο θυρεοειδούς.
Οι προτιμήσεις του ασθενούς – μετά λεπτομερή ενημέρωση και συζήτηση μαζί του για τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές – είναι μία σημαντική παράμετρος που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.
1.JAMA 1998;280: 347
2.JAMA Intern Med 2019, July 1
3.Cancer 2011;117:4439
4.Thyroid 2015; 25:927
5.Eur J Endocrinol 2013; 169:577
6.Thyroid 2018; Nov 27
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
ΚΟΣΤΟΣ
Θεωρούμε την άσκηση της χειρουργικής όχι μέσο πλουτισμού (κάτι που δεν είναι επιθυμητό για κανένα μέλος της ομάδας μας) αλλά τρόπο παροχής υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας και ανταπόδοσης στην κοινωνία μας όλων των γνώσεων και της εμπειρίας που με πολύ κόπο αποκτήσαμε όλα αυτά τα χρόνια, με τη συστηματική (κλινική και ακαδημαϊκή) ενασχόλησή μας με την χειρουργική των ενδοκρινών αδένων (θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών) αλλά και την γενική χειρουργική, μέσα από τη θητεία μας σε θέσεις ευθύνης σε μεγάλα νοσοκομεία και το Πανεπιστήμιο των Αθηνών.
Η δύσκολη οικονομική συγκυρία που βιώνει ο τόπος μας είναι ένας παράγοντας που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Η ομάδα μας – σεβόμενη τις οικονομικές δυσκολίες της κοινωνίας μας – διατηρεί τις τιμές των επεμβάσεων σε πολύ προσιτά επίπεδα, προσφέροντας τη δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να τύχουν αντιμετώπισης του προβλήματός τους από έναν πολύ εξειδικευμένο και ιδιαίτερα έμπειρο χειρουργό, χωρίς να αποκλείεται κανείς από την φροντίδα του για οικονομικούς λόγους. Είναι αδιανόητο για την ομάδα μας να υπάρξει οικονομική εκμετάλλευση του ασθενούς στην ανάγκη του.
