Αδένωμα παραθυρεοειδούς και στερνοτομή
Εισαγωγή
Οι παραθυρεοειδείς είναι 4 μικροί αδένες, μεγέθους φακής, που βρίσκονται ανά δύο πίσω από κάθε λοβό του θυρεοειδούς (δύο δεξιά [άνω και κάτω] και δύο αριστερά [άνω και κάτω]).
Παρά το μικρό τους μέγεθος, η λειτουργία των παραθυρεοειδών είναι εξαιρετικά σημαντική για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς ρυθμίζουν τον μεταβολισμό του ασβεστίου, μέσω της παραγωγής παραθορμόνης.
Παραθυρεοειδεκτομή – τι είναι και πότε μπορεί να χρειαστεί?
Ο όρος «παραθυρεοειδεκτομή» περιγράφει την αφαίρεση (εκτομή) ενός ή περισσοτέρων παραθυρεοειδών αδένων.
Παραθυρεοειδεκτομή μπορεί να απαιτηθεί σε περιπτώσεις που ένας ή περισσότεροι παραθυρεοειδείς αδένες υπερλειτουργούν. Σε αυτή την περίπτωση προκύπτει ο λεγόμενος υπερπαραθυρεοειδισμός, που χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραγωγή παραθορμόνης.
Η αυξημένη παραγωγή παραθορμόνης στη συνέχεια προκαλεί κινητοποίηση του ασβεστίου από τα οστά. Το ασβέστιο στη συνέχεια εισέρχεται στο αίμα, και από εκεί αποβάλλεται με τα ούρα. Τα παραπάνω εξηγούν την απώλεια ασβεστίου από τα οστά (οστεοπενία, οστεοπόρωση), την υπερασβεστιαιμία (αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα) και την υπερασβεστιουρία (αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στα ούρα).
Συνήθως υπερλειτουργεί ένας μόνον παραθυρεοειδής λόγω της παρουσίας μονήρους αδενώματος στον παραθυρεοειδή αυτό. Σπανιότερα μπορεί να υπάρχει προσβολή περισσοτέρων του ενός παραθυρεοειδών αδένων.
Παραθυρεοειδείς αδένες: το πρόβλημα των έκτοπων παραθυρεοειδών αδένων
Οι παραθυρεοειδείς αδένες έχουν ένα ιδιαίτερο γνώρισμα. Η θέση τους μπορεί να ποικίλει ευρέως, σε διάφορα σημεία του τραχήλου, ενώ σπανιότερα μπορεί να βρίσκονται ακόμη και στον θώρακα. Όταν ένας παραθυρεοειδής αδένας βρίσκεται σε θέση διαφορετική από την τυπική ανατομική του θέση, περιγράφεται με τον όρο «έκτοπος παραθυρεοειδής».
Όταν υπάρχει αδένωμα παραθυρεοειδούς που αναπτύσσεται σε έκτοπο ενδοθωρακική παραθυρεοειδή τότε πρόκειται για έκτοπο ενδοθωρακικό αδένωμα παραθυρεοειδούς.
Η συνηθέστερη θέση στην οποία εντοπίζεται ένα έκτοπο ενδοθωρακικό αδένωμα παραθυρεοειδούς είναι το ανώτερο πρόσθιο μεσοθωράκιο.
Αδένωμα παραθυρεοειδούς και στερνοτομή
Πως εντοπίζεται η θέση ενός αδενώματος παραθυρεοειδούς?
Σήμερα, χάρη στις προόδους της σύγχρονης ιατρικής απεικόνισης, είναι δυνατός ο ακριβής και αξιόπιστος εντοπισμός ενός αδενώματος παραθυρεοειδούς. Οι δύο βασικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών και το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Tc99m-sestamibi.
Το υπερηχογράφημα έχει εντούτοις σημαντικούς περιορισμούς όταν το αδένωμα παραθυρεοειδούς είναι έκτοπο ενδοθωρακικό. Και αυτό γιατί η δέσμη υπερήχων δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω του οστέινου κλωβού του θώρακα (λόγω της παρουσίας των πλευρών, του στέρνου και των κλειδών). Σε αυτή την περίπτωση ιδιαίτερα χρήσιμο είναι το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών που μπορεί να αναδείξει το έκτοπο αδένωμα παραθυρεοειδούς σε οποιαδήποτε θέση (και σε ενδοθωρακική θέση).
Σε περιπτώσεις όπου και το υπερηχογράφημα και το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών είναι ψευδώς αρνητικά (δεν αναδεικνύουν δηλαδή την παρουσία αδενώματος παραθυρεοειδών, παρά την παρουσία υπερπαραθυρεοειδισμού) θα χρειαστεί περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος με άλλες εξετάσεις, όπως αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία, τετραδιάστατη αξονική τομογραφία κλπ.
Στερνοτομή και παραθυρεοειδεκτομή
Όταν το έκτοπο ενδοθωρακικό αδένωμα εντοπίζεται στο ανώτερο πρόσθιο μεσοθωράκιο είναι πιθανόν να είναι προσπελάσιμο μέσω της τραχηλικής τομής. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Η εμπειρία του χειρουργού στις επεμβάσεις θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών είναι καθοριστικής σημασίας για την ασφαλή εκτέλεση της παραθυρεοειδεκτομής -ακόμη και στις περιπτώσεις αυτές- μέσω της τραχηλικής τομής, χωρίς να απαιτηθεί στερνοτομή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ασθενή μας στον οποίο το ενδοθωρακικό αδένωμα παραθυρεοειδούς βρίσκονταν σε αρκετά εν τω βάθει θέση στο πρόσθιο μεσοθωράκιο, μπροστά από την έκφυση της αριστερής υποκλείδιας φλέβας από την ανώνυμη φλέβα. Στην περίπτωση αυτή – με πολλή προσπάθεια και ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς – στάθηκε δυνατή η αφαίρεση του έκτοπου ενδοθωρακικού αδενώματος από την τραχηλική τομή (η περίπτωση του ασθενούς αυτού παρουσιάσθηκε σε ξεχωριστό άρθρο στο blog της ιστοσελίδας μας).
Θεωρητικά, στερνοτομή είναι πιθανόν να χρειαστεί όταν το έκτοπο ενδοθωρακικό αδένωμα εντοπίζεται βαθιά στο μεσοθωράκιο. Στις περιπτώσεις αυτές, η προσπέλαση μέσω της τραχηλικής τομής κρίνεται αδύνατη ή επικίνδυνη.
Για το λόγο αυτό είναι πιθανόν να απαιτηθεί mini-στερνοτομή. Με τον όρο αυτό περιγράφεται η μερική διατομή (κατά τον επιμήκη άξονα) της άνω μοίρας του στέρνου.
Η σημασία της εμπειρίας του χειρουργού
Τα έκτοπα αδενώματα παραθυρεοειδούς είναι μία περίπτωση που απαιτεί ιδιαίτερη εμπειρία από την πλευρά του χειρουργού για την σωστή και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα έκτοπα ενδοθωρακικά αδενώματα παραθυρεοειδούς.
Για το λόγο αυτό, η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών θα πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό θυρεοειδούς – παραθυρεοειδούς.
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
