Το τοξικό αδένωμα εμφανίζεται υπό τη μορφή μονήρους όζου θυρεοειδούς που συνοδεύεται από υπερθυρεοειδισμό.
Κλινικές Εκδηλώσεις Τοξικού Αδενώματος
Ανάλογα με το μέγεθός του αλλά και τη θέση του στο θυρεοειδή μπορεί να είναι εμφανές με την επισκόπηση ή αντιληπτό με την κλινική εξέταση. Για παράδειγμα, αν εντοπίζεται σε επιφανειακή θέση στο θυρεοειδή (π.χ. στον ισθμό) μπορεί να είναι ορατό και ψηλαφητό σαν μία διόγκωση στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου. Αν όμως βρίσκεται σε εν τω βάθει θέση στον τράχηλο, μπορεί να μην γίνει αντιληπτό με την κλινική εξέταση.
Όταν το μέγεθος του τοξικού αδενώματος είναι αρκετά μεγάλο (> 3 – 4 cm) είναι πιθανόν να υπάρχουν πιεστικά φαινόμενα από τα παρακείμενα όργανα (δηλαδή συμπτώματα λόγω πίεσης των οργάνων αυτών), όπως: δύσπνοια και εισπνευστικός συριγμός (λόγω πίεσης της τραχείας) και δυσκαταποσία (λόγω πίεσης του οισοφάγου).
Παράλληλα, στην τυπική εικόνα, συνυπάρχουν οι κλινικές εκδηλώσεις του υπερθυρεοειδισμού, όπως:
- Νευρικότητα
- Ανησυχία
- Διέγερση
- Άγχος
- Ταχυκαρδίες
- Απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη
- Διάρροιες
- Δυσανεξία στη ζέστη
- Εξάψεις κλπ.
Είναι εντούτοις πιθανόν ο υπερθυρεοειδισμός να είναι κλινικά ‘λανθάνων’, δηλαδή να μην συνοδεύεται από κλινικές εκδηλώσεις παρά μόνο από τις κλασικές ορμονολογικές διαταραχές (βλ. παρακάτω).
Απεικονιστικός Έλεγχος Τοξικού Αδενώματος
Στο υπερηχογράφημα εμφανίζεται σαν ένας όζος θυρεοειδούς, ο οποίος μπορεί να είναι είτε μονήρης είτε να συνυπάρχει και με άλλους όζους. Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που από το υπερηχογράφημα προκύψουν ύποπτα ευρήματα για πιθανή υποκείμενη κακοήθεια (π.χ. αποτιτανώσεις σε έναν όζο, ανώμαλα όρια αυτού, κάθετος προσανατολισμός του όζου, παθολογικοί τραχηλικοί λεμφαδένες κλπ.) θα πρέπει να ακολουθείται η συνήθης διαγνωστική διερεύνηση που ενδείκνυται στις περιπτώσεις αυτές (μέρος της οποίας είναι και η παρακέντηση του ύποπτου όζου με λεπτή βελόνη [FNA]). Υπογραμμίζεται εντούτοις ότι η πιθανότητα να υποκρύπτεται καρκίνος θυρεοειδούς σε ένα τοξικό αδένωμα είναι πολύ μικρή.
Ιδιαίτερα χρήσιμο στη διάγνωση του τοξικού αδενώματος είναι το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών. Παρά το ότι ο ρόλος του σπινθηρογραφήματος όσον αφορά τη διερεύνηση των παθήσεων του θυρεοειδούς έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, το σπινθηρογράφημα έχει θέση στη διαγνωστική διερεύνηση του ασθενούς με όζο και καταστολή της TSH (υπερθυρεοειδισμό). Στο σπινθηρογράφημα παρατηρείται αυξημένη πρόσληψη του ραδιοφαρμάκου από το τοξικό αδένωμα και μειωμένη πρόσληψη από το υπόλοιπο θυρεοειδικό παρέγχυμα (λόγω καταστολής αυτού). Η εικόνα αυτή είναι χαρακτηριστική και περιγράφεται σαν εικόνα της «Ιαπωνικής σημαίας».
Σπάνια μπορεί να χρειαστεί περαιτέρω έλεγχος και με άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική / μαγνητική τομογραφία (για παράδειγμα σε καταδυόμενο όζο για την αξιολόγηση του βάθους κατάδυσής του στο μεσοθωράκιο).
Εργαστηριακά Ευρήματα για το Τοξικό Αδένωμα
Εργαστηριακά παρατηρούνται οι κλασικές ορμονολογικές διαταραχές του υπερθυρεοειδισμού (αυξημένα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών με μειωμένα επίπεδα [καταστολή] της TSH [θυρεοειδοτρόπου ορμόνης]).