Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς

Εισαγωγή

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς -. Οι όζοι θυρεοειδούς είναι ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα υγείας. Ένας βασικός προβληματισμός όταν βρίσκονται όζοι θυρεοειδούς είναι το εάν υποκρύπτεται πιθανότητα κακοήθειας. Το υπερηχογράφημα αποτελεί σήμερα βασική εξέταση στη διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών όταν ανακαλύπτονται όζοι θυρεοειδούς. Τι ισχύει σήμερα για το θέμα ‘υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς’? Ποια η χρησιμότητα του υπερηχογραφήματος εν προκειμένω?

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς – ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το υπερηχογράφημα μπορεί να δώσει πολλές γενικές πληροφορίες για τον ασθενή με όζους θυρεοειδούς, που μπορεί να είναι χρήσιμες για τον χειρουργό.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

Οι διαστάσεις του θυρεοειδούς. Θα πρέπει να μετρούνται και να αναφέρονται οι τρεις διαστάσεις του θυρεοειδούς (κεφαλοουραία ή επιμήκης, εγκάρσια, προσθιοπισθία)
Η παρουσία και οι διαστάσεις τυχόν πυραμοειδούς λοβού
Η τυχόν συνύπαρξη άλλων παθολογικών ευρημάτων (όπως για παράδειγμα αδένωμα παραθυρεοειδούς ή κύστη θυρεογλωσσικού πόρου)
Άλλα σπανιότερα ευρήματα, π.χ. απλασία θυρεοειδικού λοβού (ημιαγενεσία)

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς – ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΤΩΝ ΟΖΩΝ

Υπάρχουν συγκεκριμένα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά, με βάση τα οποία είναι δυνατή η αξιολόγηση της πιθανότητας να υποκρύπτεται καρκίνος σε έναν όζο θυρεοειδούς. Ανάλογα με τα ευρήματα προτείνεται σήμερα η υπερηχογραφική κατηγοριοποίηση των όζων με το σύστημα EU-TIRADS (βλ. ανάρτηση στην ιστοσελίδα μας, στις 27.9.2022). H πιθανότητα καρκίνου είναι μεγαλύτερη στις κατηγορίες EU-TIRADS 4 και EU-TIRADS 5 (έως 17% και έως 87 %, αντίστοιχα).

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς – ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ

Ο έλεγχος των τραχηλικών λεμφαδένων αποτελεί βασικό μέρος του υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς. Και για τους λεμφαδένες, όπως και για τους όζους θυρεοειδούς, υπάρχουν συγκεκριμένα υπερηχογραφικά κριτήρια, βάσει των οποίων χαρακτηρίζονται ως φυσιολογικοί, αντιδραστικοί (συνηθέστατα μετά από λοιμώξεις ή φλεγμονές) και παθολογικοί (ενδεικτικοί μετάστασης από καρκίνο).

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς – ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ ΜΕ ΛΕΠΤΗ ΒΕΛΟΝΗ (Fine-Needle Aspiration, FNA)

Παρακέντηση όζου θυρεοειδούς

Το υπερηχογράφημα αποτελεί βασικό ‘εργαλείο’ σήμερα για την παρακέντηση ύποπτων για κακοήθεια όζων. Με την κεφαλή των υπερήχων στη σωστή θέση, ο ακτινολόγος κατευθύνει την λεπτή βελόνη στον ύποπτο όζο. Αυξάνεται έτσι η διαγνωστική ακρίβεια της FNA, καθώς η βελόνη λαμβάνει υλικό από τον όζο και όχι από λάθος θέση (δηλαδή από το παρακείμενο φυσιολογικό θυρεοειδικό ιστό).

Με τον τρόπο αυτό είναι σήμερα δυνατό να γίνει παρακέντηση ακόμη και εξαιρετικά μικρών όζων, διαμέτρου ελάχιστων χιλιοστών (π.χ. 4 mm) – εφόσον υπάρχουν ύποπτα υπερηχογραφικά ευρήματα – και να τεθεί έτσι η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς σε ένα εξαιρετικά πρώιμο στάδιο.

Επιπλέον, χάρη στο υπερηχογράφημα, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει παρακέντηση από το ΠΛΕΟΝ ΥΠΟΠΤΟ ΣΗΜΕΙΟ του όζου. Πράγματι, σε ευμεγέθεις ιδιαίτερα όζους, μπορεί να υπάρχει ετερογένεια στην υφή τους και κάποιο σημείο του όζου μπορεί να είναι περισσότερο ύποπτο για την ύπαρξη καρκίνου από ό,τι ο υπόλοιπος όζος. Στην περίπτωση αυτή, ο ακτινολόγος μπορεί να κατευθύνει την λεπτή βελόνη με την βοήθεια των υπερήχων όχι απλά μέσα στο όζο αλλά στο πλέον ύποπτο σημείο αυτού.

Παρακέντηση λεμφαδένων τραχήλου

Με τον ίδιο τρόπο, όπως και στους όζους θυρεοειδούς, το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται για να γίνει υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη παρακέντηση ύποπτων λεμφαδένων τραχήλου προκειμένου να τεκμηριωθεί η παρουσία λεμφαδενικής μετάστασης από τον καρκίνο θυρεοειδούς. Η παρακέντηση στην περίπτωση αυτή έχει θέση όταν υπάρχουν λεμφαδενικές μεταστάσεις στα λεγόμενα πλάγια ανατομικά διαμερίσματα του τραχήλου. Αν τεκμηριωθεί η παρουσία μετάστασης, για την επέμβαση θα πρέπει να γίνει μεγαλύτερη τομή από ό,τι η τομή της θυρεοειδεκτομής.

Υπερηχογράφημα και όζοι θυρεοειδούς – ΣΧΟΛΙΟ

Τα παραπάνω δεδομένα εξηγούν γιατί το υπερηχογράφημα έχει καθιερωθεί σαν «gold standard» στη διαγνωστική διερεύνηση των ασθενών με όζους θυρεοειδούς, τόσο για την απλή απεικόνιση όσο και για την παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA). Προϋπόθεση για την αξιοπιστία των υπερηχογραφικών ευρημάτων είναι η εμπειρία του ακτινολόγου, που θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος τόσο με την απεικόνιση του τραχήλου όσο και με την τεχνική της υπερηχογραφικά καθοδηγούμενης FNA.