“Σποραδικό” μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς – μπορεί να υπάρχει γενετική βάση;
Ένα μικρό, αλλά σημαντικό (1 – 7 %) ποσοστό των ασθενών με θεωρούμενο σποραδικό μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς παρουσιάζουν γαμετικές (κληρονομούμενες, germline) μεταλλάξεις του γονιδίου RET. Στην πραγματικότητα, οι ασθενείς αυτοί δεν παρουσιάζουν σποραδικό αλλά κληρονομούμενο μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς. Πότε έχει θέση ο γενετικός έλεγχος στον σποραδικό μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς;
Σποραδικό μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς και γενετικός έλεγχος
Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί ο γενετικός έλεγχος έχει προταθεί για όλους τους ασθενείς με θεωρούμενο σποραδικό μυελοειδή καρκίνο θυρεοειδούς. Ο έλεγχος αυτός θα πρέπει αρχικά να περιλαμβάνει ανάλυση των εξονίων 10, 11 και 13 – 16 του RET γονιδίου. Ανάλυση της αλληλουχίας των υπολοίπων εξονίων του RET γονιδίου συνιστάται σε επιλεγμένους ασθενείς. Τέτοιοι είναι οι ασθενείς με κλινικά ευρήματα που υποδηλώνουν την ύπαρξη κληρονομικού μυελοειδούς καρκίνου που δεν παρουσιάζουν μεταλλάξεις στα εξόνια 10, 11 ή 13 – 16.
Οι συγγενείς πρώτου βαθμού των ασθενών στους οποίους ανιχνεύεται γαμετική μετάλλαξη του RET γονιδίου θα πρέπει να υποβάλλονται σε προληπτικό γενετικό έλεγχο. Είναι ενδιαφέρον ότι στο 5 – 9 % των ασθενών με ΜΕΝ2Α και σε ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με ΜΕΝ2Β, η γαμετική (κληρονομούμενη) μετάλλαξη του RET γονιδίου εμφανίζεται de novo.
Σποραδικό μυελοειδές καρκίνωμα θυρεοειδούς και σωματικές μεταλλάξεις
Περίπου στο 60 % των ασθενών με σποραδικό μυελοειδή καρκίνο παρατηρούνται σωματικές (επίκτητες) μεταλλάξεις που ανιχνεύονται μόνο στα νεοπλασματικά κύτταρα. Οι μεταλλάξεις αυτές δεν κληρονομούνται. Η ανίχνευσή τους δεν είναι δυνατή με τις συνήθεις μεθόδους γενετικής ανάλυσης (π.χ. στο DNA των λευκοκυττάρων). Ο έλεγχος για ανίχνευση των σωματικών αυτών μεταλλάξεων δεν συνιστάται στην πράξη, εκτός και αν γίνονται για κάποιο συγκεκριμένο λόγο (π.χ. ερευνητικό πρωτόκολλο, προτίμηση κλινικού γιατρού κλπ). Φαίνεται πάντως πως η παρουσία επίκτητων σωματικών μεταλλάξεων του γονιδίου RET συνήθως συνδυάζεται με χειρότερη πρόγνωση. Η επιδείνωση αυτή της πρόγνωσης εκδηλώνεται με αυξημένη συχνότητα λεμφαδενικών μεταστάσεων, μεγαλύτερα ποσοστά υποτροπής της νόσου, μικρότερη επιβίωση κλπ.
