Οζώδης βρογχοκήλη – αιτιολογία, συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία
Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός σε μέγεθος αδένας που βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου. Παρά το μικρό του μέγεθος, συμμετέχει σε πλήθος λειτουργιών του ανθρωπίνου σώματος, ρυθμίζοντας κατά βάση τον μεταβολισμό των κυττάρων όλων των οργάνων / οργανικών συστημάτων.
Οζώδης βρογχοκήλη – αιτιολογία, συμπτώματα, διάγνωση, θεραπεία
Ο όρος «βρογχοκήλη» περιγράφει την διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η αύξηση αυτή των διαστάσεων μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια, όπως φλεγμονές (θυρεοειδίτιδες), όζοι θυρεοειδούς, υπερθυρεοειδισμός, νεοπλάσματα (καρκίνος θυρεοειδούς, λέμφωμα θυρεοειδούς κλπ.).
Η διόγκωση του θυρεοειδούς μπορεί να είναι είτε ομοιογενής είτε να οφείλεται στην παρουσία όζων θυρεοειδούς. Στην πρώτη περίπτωση, η βρογχοκήλη χαρακτηρίζεται σαν διάχυτη βρογχοκήλη. Ένα τυπικό παράδειγμα διάχυτης βρογχοκήλης είναι η νόσος Graves (διάχυτη τοξική βρογχοκήλη, συνυπάρχει υπερθυρεοειδισμός). Στις περιπτώσεις που η βρογχοκήλη οφείλεται σε παρουσία όζων, χαρακτηρίζεται σαν οζώδης βρογχοκήλη. Η οζώδης βρογχοκήλη μπορεί να προκαλείται είτε από μονήρη όζο είτε από πολλαπλούς όζους (οπότε χαρακτηρίζεται ως πολυοζώδης βρογχοκήλη).
Η οζώδης βρογχοκήλη μπορεί να γίνει αντιληπτή από τον ίδιον τον ασθενή ή από άτομα του περιβάλλοντός του σαν μία διόγκωση στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου. Μπορεί επίσης ο ίδιος ο ασθενής να αντιληφθεί την παρουσία μιας μάζας στον τράχηλο (π.χ. όταν πλένεται ή όταν ξυρίζεται). Χαρακτηριστικά, η διόγκωση αυτή παρακολουθεί τις κινήσεις κατάποσης που κάνει ο ασθενής. Μπορεί επίσης ο ασθενής να έχει διάφορα ενοχλήματα, όπως αίσθημα βάρους ή ξένου σώματος στον τράχηλο, πίεση στον τράχηλο, δυσκολία στην αναπνοή, δυσκολία στην κατάποση, βραχνάδα στην ομιλία, βήχα κλπ.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, στους ασθενείς με οζώδη βρογχοκήλη, η λειτουργία του θυρεοειδούς διατηρείται φυσιολογική. Οι ασθενείς αυτοί παραμένουν όπως λέμε «ευθυρεοειδικοί», τα επίπεδα δηλαδή των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα παραμένουν εντός των φυσιολογικών ορίων. Σε άλλες περιπτώσεις (π.χ. όταν η οζώδης βρογχοκήλη συνυπάρχει με θυρεοειδίτιδα Hashimoto) μπορεί να υπάρχει υποθυρεοειδισμός, δηλαδή μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών από τον θυρεοειδή. Μπορεί, τέλος, η οζώδης βρογχοκήλη να συνοδεύεται από υπερθυρεοειδισμό και σε αυτή την περίπτωση περιγράφεται ως «οζώδης τοξική βρογχοκήλη». Είναι αυτονόητο ότι όταν υπάρχει υποθυρεοειδισμός ή υπερθυρεοειδισμός, εκτός από τα συμπτώματα που οφείλονται στην διόγκωση του θυρεοειδούς αυτή καθ’ αυτή, παρατηρούνται και τα ανάλογα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού ή τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού.
Σε άλλες εντούτοις περιπτώσεις μπορεί να απουσιάζουν εντελώς τα συμπτώματα. Σε αυτή την περίπτωση, η οζώδης βρογχοκήλη χαρακτηρίζεται σαν ‘ασυμπτωματική’. Η διάγνωση – όταν υπάρχει ασυμπτωματική οζώδης βρογχοκήλη – τίθεται συνήθως με την βοήθεια των απεικονιστικών εξετάσεων που συχνά γίνονται για κάποιον άλλον λόγο ή στα πλαίσια του περιοδικού ελέγχου του ασθενούς. Για παράδειγμα, μπορεί ο ασθενής να υποβληθεί σε υπερηχογράφημα τραχήλου για έλεγχο των καρωτίδων και εκεί να διαγνωστεί η οζώδης βρογχοκήλη. Ένα άλλο συνηθισμένο σενάριο είναι ο ασθενής με πνευμονοπάθεια (π.χ. λοίμωξη αναπνευστικού) που υποβάλλεται σε αξονική τομογραφία θώρακα, όπου -στις τομές που περιλαμβάνουν τον κατώτερο τράχηλο – απεικονίζεται η οζώδης βρογχοκήλη.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η οζώδης βρογχοκήλη μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγάλου βαθμού διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Στις περιπτώσεις αυτές, ο θυρεοειδής μπορεί «να μην βρίσκει χώρο» στον τράχηλο και επεκτείνεται προς τον θώρακα, πίσω από την κλείδα και το στέρνο. Η οζώδης βρογχοκήλη χαρακτηρίζεται τότε ως καταδυόμενη.
Ο έλεγχος του ασθενούς με οζώδη βρογχοκήλη περιλαμβάνει δύο σκέλη: (α) Τον έλεγχο της μορφολογίας του θυρεοειδούς και (β) τον έλεγχο της λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Ο έλεγχος της μορφολογίας του θυρεοειδούς σήμερα γίνεται κατά κύριο λόγο με το υπερηχογράφημα. Με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος είναι σήμερα δυνατή η ακριβής μέτρηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς, η απεικόνιση των όζων, η μέτρηση του μεγέθους τους, η λεπτομερής περιγραφή των υπερηχογραφικών τους χαρακτήρων, ο έλεγχος των λεμφαδένων τραχήλου και η αξιολόγηση τυχόν κατάδυσης του θυρεοειδούς στο θώρακα. Σπανιότερα και σε επιλεγμένους ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να γίνει αξονική ή μαγνητική τομογραφία θώρακα / τραχήλου (π.χ. για την αξιολόγηση του βαθμού κατάδυσης του θυρεοειδούς στο μεσοθωράκιο).
Ο έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδούς γίνεται με την μέτρηση των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα. Με τον τρόπο αυτό διαπιστώνεται αν ο ασθενής είναι ευθυρεοειδικός, υπερθυρεοειδικός ή υποθυρεοειδικός.
Η αντιμετώπιση εξατομικεύεται ανάλογα με την περίπτωση. Αρχικά θα πρέπει να αντιμετωπιστεί τυχόν συνυπάρχων υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός. Αυτό επιτυγχάνεται στην μεν πρώτη περίπτωση με την χορήγηση αρχικά αντιθυρεοειδικών φαρμάκων στη δε δεύτερη περίπτωση με την χορήγηση θυροξίνης από το στόμα.
Σε κάποιους ασθενείς είναι πιθανόν να χρειαστεί αφαίρεση θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή). Επέμβαση θα χρειαστεί:
- Όταν υπάρχουν συμπτώματα (βλ. παραπάνω)
- Σε μεγάλου βαθμού διόγκωση του θυρεοειδούς
- Όταν οι όζοι είναι ευμεγέθεις (συνήθως πάνω από 30 ή 35 χιλ.)
- Όταν η διόγκωση του θυρεοειδούς προκαλεί αισθητικό πρόβλημα στον ασθενή
- Όταν υπάρχει διάγνωση ή υποψία καρκίνου θυρεοειδούς
- Όταν συνυπάρχει υπερθυρεοειδισμός λόγω υπερλειτουργίας ενός όζου (τοξικό αδένωμα)
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
