Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη

Εισαγωγή

Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη.-Ο υπερθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από αυξημένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών σε ποσότητες που υπερβαίνουν τις ανάγκες του οργανισμού. Καθώς ο θυρεοειδής επηρεάζει – κυρίως μέσω της ρύθμισης του μεταβολισμού – πολλά οργανικά συστήματα του ανθρωπίνου σώματος, ο υπερθυρεοειδισμός συνοδεύεται από διάφορες κλινικές εκδηλώσεις και συμπτώματα. Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να εμφανιστεί και σε εγκυμονούσες γυναίκες. Τι σημαίνει ο υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη? Τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσει στην μητέρα και στο έμβρυο ή στο νεογνό? Πώς αντιμετωπίζεται?

Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη – ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ

Εκτιμάται ότι υπερθυρεοειδισμός παρατηρείται σε 1 έως 2 ανά 1000 εγκυμοσύνες. Συνηθέστατα οφείλεται σε διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσος Graves). Η νόσος του Graves παρατηρείται με συχνότητα 0.4 – 1 % στις γυναίκες πριν την κύηση και με συχνότητα περίπου 0.2 % στη διάρκεια της κύησης. Οι άλλες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν υπερθυρεοειδισμό (πολυοζώδης τοξική βρογχοκήλη, τοξικό αδένωμα, καταστρεπτική θυρεοειδίτιδα κλπ.) παρατηρούνται με πολύ μικρότερη συχνότητα στην εγκυμοσύνη.

Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη – ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Ο υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη μπορεί – ανάλογα με την βαρύτητά του – να συνοδεύεται από τα τυπικά συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού (βλ. ιστοσελίδα μας, σχετική ανάρτηση). Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι τα φυσιολογικά συμπτώματα που παρατηρούνται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μοιάζουν με κάποιες εκδηλώσεις του υπερθυρεοειδισμού. Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο καθώς η ίδια η εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει παροδικό υπερθυρεοειδισμό (transient gestational thyrotoxicosis). Για το λόγο αυτό χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να τεθεί η σωστή διάγνωση.

Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη – ΤΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ?

Ο υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη μπορεί να προκαλέσει:

Πρόωρο τοκετό

Υπέρταση

Αποβολή στα αρχικά στάδια της κύησης

Βρογχοκήλη στο έμβρυο

Καθυστέρηση στην ανάπτυξη του εμβρύου

Εμβρυική ταχυκαρδία

Χαμηλό βάρος γέννησης

Νεογνικό υπερθυρεοειδισμό (παροδικό)

Υπερθυρεοειδισμός στην κύηση-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Ο υπερθυρεοειδισμός στην κύηση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή.

Σε γυναίκες στα εντελώς αρχικά στάδια της κύησης που λαμβάνουν χαμηλές δόσεις αντιθυρεοειδικών φαρμάκων γίνεται προσπάθεια διακοπής αυτών, έτσι ώστε να αποφευχθούν η πιθανή τερατογόνος δράση τους επί του εμβρύου. Στη συνέχεια η έγκυος είναι υπό παρακολούθηση για να επιβεβαιωθεί ότι παραμένει κλινικά και εργαστηριακά ευθυρεοειδική χωρίς τη λήψη των αντιθυρεοειδικών φαρμάκων. Ο περιοδικός έλεγχος γίνεται αρχικά κάθε 1 – 2 εβδομάδες και στη συνέχεια (στο 2ο και 3ο τρίμηνο) κάθε 2-4 εβδομάδες.

Όταν εντούτοις κρίνεται ότι η συνέχισης της θεραπείας με αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι απαραίτητη, τότε συνιστάται η χορήγηση προπυλοθειουρακίλης. Σε περίπτωση που η έγκυος γυναίκα ελάμβανε μεθιμαζόλη, συνιστάται η αντικατάστασή της από προπυλοθειουρακίλη όσο το δυνατόν πιο νωρίς. Η δόση θα πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή, που όμως επιτυγχάνει την ρύθμιση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα στα ανώτερα φυσιολογικά όρια.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα εισέρχονται μέσω του πλακούντα στην κυκλοφορία του εμβρύου και μπορεί να προκαλέσουν βρογχοκήλη, υποθυρεοειδισμό ή νοητική υστέρηση στη νεογνική ηλικία.

Αμέσως μετά τον τοκετό θα πρέπει να γίνει έλεγχος του νεογνού για τυχόν ύπαρξη διαταραχής της λειτουργίας του θυρεοειδούς (υπο- ή υπερ-/θυρεοειδισμού) και την άμεση και σωστή αντιμετώπισή της, αν υπάρχει.

Υπερθυρεοειδισμός στην εγκυμοσύνη – ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ

Χειρουργική επέμβαση (ολική θυρεοειδεκτομή) μπορεί να χρειαστεί σε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως:

Παρενέργειες στα αντιθυρεοειδικά φάρμακα
Δυσκολία ρύθμισης του υπερθυρεοειδισμού με τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα
Ανάγκη χορήγησης μεγάλων δόσεων αντιθυρεοειδικών φαρμάκων για τη ρύθμιση του υπερθυρεοειδισμού, που μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο έμβρυο.
Μη συμμόρφωση της ασθενούς με το θεραπευτικό σχήμα χορήγησης αντιθυρεοειδικών φαρμάκων

Στις σπάνιες περιπτώσεις, που μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση στη διάρκεια της κύησης, αυτή μπορεί να γίνει στο 2ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.