Παραθυρωμάτωση – μία σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού
Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από αυξημένη λειτουργική δραστηριότητα ενός ή περισσοτέρων παραθυρεοειδών αδένων. Η αυξημένη αυτή λειτουργική δραστηριότητα έχει σαν αποτέλεσμα την αυξημένη παραγωγή παραθορμόνης (ΡΤΗ), που προκαλεί την κινητοποίηση του ασβεστίου από τα οστά που στη συνέχεια εισέρχεται στο αίμα και κατόπιν αποβάλλεται με τα ούρα.
Η αλληλουχία αυτή των παθολογικών διεργασιών μπορεί να εξηγήσει γιατί οι συνηθέστερες κλινικές εκδηλώσεις / συμπτώματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού αφορούν δύο βασικά όργανα, τα οστά (οστεοπενία / οστεοπόρωση) και τους νεφρούς (λιθίαση ουροφόρου οδού ή/και νεφρασβέστωση). Πέραν των ανωτέρων κλινικών εκδηλώσεων, εντούτοις, μπορεί να εμφανιστούν πολλά άλλα συμπτώματα τα οποία – καθώς μπορεί ν οφείλονται σε πληθώρα άλλων παθήσεων ή παθολογικών καταστάσεων – χαρακτηρίζονται σαν «μη ειδικά συμπτώματα» (όπως αδυναμία συγκέντρωσης, κατάθλιψη, εύκολη κόπωση, αδυναμία, διαταραχές του ύπνου, μυαλγίες, αρθραλγίες κλπ.).
Παραθυρωμάτωση – μία σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού
Η συνηθέστερη αιτιολογία του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού είναι το μονήρες αδένωμα παραθυρεοειδούς. Η αιτία αυτή αντιστοιχεί στο 85 % των περιπτώσεων πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού. Σπανιότερα ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός μπορεί να οφείλεται σε προσβολή επιπλέον ή και όλων των παραθυρεοειδών αδένων, όπως στην διάχυτη υπερπλασία των παραθυρεοειδών ή στο διπλό αδένωμα παραθυρεοειδούς. Ο καρκίνος παραθυρεοειδών είναι μία εξαιρετικά σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού (βλ. και εδώ).
Η παραθυρωμάτωση είναι μία επίσης εξαιρετικά σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, που παρατηρείται μετά από προηγηθείσα αφαίρεση παθολογικού παραθυρεοειδούς (π.χ. αδενώματος παραθυρεοειδούς).
Τί είναι η παραθυρωμάτωση?
Η παραθυρωμάτωση χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών νησίδων υπερλειτουργούντος παραθυρεοειδικού ιστού. Οι νησίδες αυτές βρίσκονται διάσπαρτες στον τράχηλο και ενίοτε στο ανώτερο μεσοθωράκιο. Μερικές φορές οι νησίδες αυτές παραθυρεοειδικού ιστού μπορεί να γίνουν αντιληπτές σαν μικρά οζίδια.
Που οφείλεται?
Η παραθυρωμάτωση μπορεί να οφείλεται:
- Σε εμβρυολογικά υπολείμματα
Τα εμβρυολογικά αυτά υπολείμματα παραθυρεοειδικού ιστού υπερλειτουργούν παράγοντας περίσσεια παραθορμόνης.Σε αυτή την περίπτωση οι εστίες υπερλειτουργικού παραθυρεοειδικού ιστού μπορεί να βρεθούν οπουδήποτε στον τράχηλο, από το ύψος της κάτω γνάθου μέχρι το κατώτερο επίπεδο του τραχήλου ή και στο μεσοθωράκιο.
- Σε επιπλοκή παραθυρεοειδεκτομής (ιατρογενής παραθυρωμάτωση)
Πρόκειται για τη συνηθέστερη αιτιολογία παραθυρωμάτωσης. Προκαλείται από κακούς χειρουργικούς χειρισμούς στη διάρκεια της παραθυρεοειδεκτομής (αφαίρεσης παραθυρεοειδούς). Σαν αποτέλεσμα των χειρισμών αυτών προκαλείται ρήξη του αδενώματος ή του υπερπλαστικού παραθυρεοειδικού ιστού. Τα τεμάχια αυτού (συχνά μικρά) εμφυτεύονται στους πέριξ ιστούς. Σταδιακά αναπτύσσεται νεοαγγείωση στις εμφυτευθείσες νησίδες παραθυρεοειδικού ιστού, που αρχίζουν και πάλι να υπερλειτουργούν. Αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση της παραθυρωμάτωσης και υποτροπής του υπερπαραθυρεοειδισμού.Σε αυτή την περίπτωση, οι εστίες υπερλειτουργικού παραθυρεοειδικού εντοπίζονται στην περιοχή όπου έγιναν οι χειρουργικοί χειρισμοί στον τράχηλο (‘χειρουργικό πεδίο΄).
Κλινική σημασία
Η παραθυρωμάτωση είναι μία αρκετά σπάνια αιτία επιμένοντος / υποτροπιάζοντος πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού
Η συντηρητική αντιμετώπιση συνήθως είναι αναποτελεσματική.
Οι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν σε (πολλαπλές) επανεπεμβάσεις που δυστυχώς συχνά δεν επιτυγχάνουν ριζική και οριστική λύση του προβλήματος. Αυτό οφείλεται στο ότι οι νησίδες υπερλειτουργικού παραθυρεοειδικού ιστού μπορεί να είναι δύσκολο να αναγνωριστούν όλες στη διάρκεια της επέμβασης, ιδιαίτερα όταν έχουν ήδη προηγηθεί και άλλες επεμβάσεις στον τράχηλο.
Η παραθυρωμάτωση που οφείλεται σε ρήξη αδενώματος παραθυρεοειδούς κατά τη διάρκεια της παραθυρεοειδεκτομής είναι μία σοβαρή αλλά προλήψιμη επιπλοκή. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ιδιαίτερα λεπτούς και προσεκτικούς χειρισμούς κατά τη διάρκεια της αρχικής επέμβασης (παραθυρεοειδεκτομής). Η επέμβαση θα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση από έμπειρο χειρουργό ενδοκρινών αδένων. Η εκτομή του αδενώματος θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και ‘σεβασμό στους ιστούς’. Στόχος είναι η πλήρης εκτομή ακεραίου του αδενώματος, χωρίς να συμβεί ρήξη αυτού. Η ρήξη του αδενώματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε υποτροπή του υπερπαραθυρεοειδισμού λόγω παραθυρωμάτωσης.
Τονίζεται φυσικά η ανάγκη προσεκτικού προεγχειρητικού ελέγχου πριν επιχειρηθεί η επέμβαση για την αντιμετώπιση της παραθυρωμάτωσης. Βασική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα, με συχνή επισήμανση στο δέρμα της θέσης όπου έχει γίνει η εμφύτευση των τεμαχίων παραθυρεοειδικού ιστού και η ανάπτυξη των νησίδων νέου παραθυρεοειδικού ιστού. Η ιδιαίτερη δυσκολία μπορεί να είναι η έκτση των εμφυτεύσεων.
Αν οι εμφυτεύσεις και η ανάπτυξη παραθυρωμάτωσης είναι περιορισμένες στον τράχηλο, τότε θεωρητικά μπορεί να είναι πιο εύκολη η αντιμετώπιση το επιμένοντος ή υποτροπιάζοντςο πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού που οφείλεται στην παραθυρωμάτωση. Το πρόβλημα εντούτοις καθίσταται ιδιαίτερα δυσεπίλυτο όταν υπάρχουν πολλαπλές εντοπίσης του παραθυρεοειδικού ιστού σε διάφορα σημεία του τραχήλου.
Το σχετικά μικρό μέγεθος των εμφυτεύσεων σε συνδυασμό την παρουσία ουλωδών αλλοιώσεων στον τράχηλο ένεκα της προγηθείσης επέμβαση μπορεί να καταστήσουν ιδιαίτερα δυσχερή την επέμβαση. Σε μία τέτοια περίπτωση το ενδεχόμενο αποτυχίας της επέμβασης είναι μέσα στα πιθανά ενδεχόμενα και θα πρέπει να συζητάται με τον ασθενή πριν την επέμβαση.
Η ένδειξη επανεπέμβασης δεν θα πρέπει να τίθεται εύκολα στις περιπτώσεις αυτές, ιδιαίτερα όταν οι τιμές ασβεστίου διατηρούνται οριακά ή ελάχιστα αυξημένες. Είναι αυτονόητο ότι οι επεμβάσεις αυτές (επανεπεμβάσεις) θα πρέπει να αναλαμβάνονται αυστηρά και μόνο από ειδικό και έμπειρο χειρουργό παραθυρεοειδών, προκειμένου να αυξηθεί η πιθανότητα επιτυχίας μιας δύσκολης επέμβασης.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς?
Τι είναι ο χειρουργός παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ– Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
Παραθυρωμάτωση και πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός
