CΟVID-19 και θυρεοειδής (Μέρος Β)– άμεσες και απώτερες επιπτώσεις

Εισαγωγή

COVID-19 και θυρεοειδής.-Όπως έχει αναφερθεί στο μέρος Α, ο θυρεοειδής αδένας είναι ιδιαίτερα ευπαθής στην εμφάνιση διαταραχών στους ασθενείς με λοίμωξη COVID-19. Κάποιες από τις άμεσες ή απώτερες επιπλοκές από τον θυρεοειδή στους ασθενείς με COVID-19 έχουν ήδη αναφερθεί στο Μέρος Α. Στην παρούσα ανάρτηση (Μέρος Β) συνεχίζουμε να παρουσιάζουμε κάποια θέματα που αναφέρονται στο γνωστικό αντικείμενο “COVID-19 και θυρεοειδής”. Παρουσιάζονται κάποιες εκδηλώσεις (επιπλοκές) από τον θυρεοειδή που μπορεί να παρουσιαστούν στους ασθενείς με COVID-19.

COVID-19 και θυρεοειδής: θυρεοειδίτιδα

Η υποξεία θυρεοειδίτιδα (γνωστή και σαν θυρεοειδίτιδα de Quervain) είναι μία αυτό-περιοριζόμενη νόσος του θυρεοειδούς που προκαλείται από ιογενή λοίμωξη ή που εμφανίζεται μετά την αποδρομή μιας ιογενούς λοίμωξης. Καθώς χαρακτηρίζεται από πόνο στον τράχηλο, η θυρεοειδίτιδα αυτή περιγράφεται και ως επώδυνη υποξεία θυρεοειδίτιδα.

Η κλινική πορεία των ασθενών με υποξεία θυρεοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από τρεις φάσεις: υπερθυρεοειδισμός για τους πρώτους μήνες, υποθυρεοειδισμός στη συνέχεια και κατόπιν αποκατάσταση της θυρεοειδικής λειτουργίας.

Σε αρκετές μελέτες έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ COVID-19 και υποξείας θυρεοειδίτιδας. Θεωρείται ότι η θυρεοειδίτιδα οφείλεται στην ιογενή λοίμωξη ή στην φλεγμονώδη απάντηση που παρατηρείται μετά την ιογενή λοίμωξη (COVID-19), και εμφανίζεται ιδιαίτερα σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα. Η βλάβη του θυρεοειδούς εμφανίζεται λόγω της απελευθέρωσης αντιγόνων μετά από κυτταρική νέκρωση ή απόπτωση, που προκαλεί την έκκριση κυτοκινών και την ενεργοποίηση του καταρράκτη της φλεγμονώδους αντίδρασης.

Λόγω της διαταραχής της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος που θεωρείται ότι υποκρύπτεται στους ασθενείς με υποξεία θυρεοειδίτιδα, είναι πιθανόν οι ασθενείς αυτοί να παρουσιάζουν βαρύτερη λοίμωξη COVID-19 σε σχέση με άλλους – κατά τα άλλα υγιείς – ασθενείς.

Επί πλέον, ο ίδιος ο ιός SARS-CoV-2 μπορεί να προκαλέσει διαταραχή της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα;

την εμφάνιση θυρεοειδίτιδας
την επιδείνωση μιας προϋπάρχουσας θυρεοειδοπάθειας
την υποτροπή μιας παλαιότερης θυρεοειδοπάθειας

Η θυρεοειδίτιδα στη λοίμωξη COVID-19:

Παρατηρείται συχνότερα σε γυναίκες
Συνοδεύεται συχνά από καρδιακές αρρυθμίες (π.χ. κολπική μαρμαρυγή)
Χαρακτηρίζεται συχνά από απουσία του πόνου (κλινικά λανθάνουσα [κρύφια ή ανώδυνη] θυρεοειδίτιδα)

Σε μία μελέτη πάνω στο αντικείμενο της ανάρτησής μας (COVID-19 και θυρεοειδής) βρέθηκε ότι πάνω από το 20 % των ασθενών που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο αλλά εκτός ΜΕΘ παρουσιάζουν υπερθυρεοειδισμό, χωρίς πόνο στον τράχηλο, πράγμα που αποδίδεται σε ανώδυνη (λανθάνουσα) θυρεοειδίτιδα, του καταστρεπτικού τύπου (destructive thyroiditis). H απουσία πόνου στην θυρεοειδίτιδα σε ασθενείς με COVID-19 μπορεί να ερμηνευθεί από την λευκοπενία στην COVID-19.

H βλάβη αυτού του τύπου από τον θυρεοειδή είναι αναστρέψιμη και δεν παρατηρείται χρόνια διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας.

COVID-19 και θυρεοειδής: σύνδρομο νοσούντος ευθυρεοειδικού (ESS, euthyroid sick syndrome)

COVID-19 και θυρεοειδής – ESS:¨To ESS χαρακτηρίζεται από οποιαδήποτε διαταραχή στα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών σε ασθενείς που πάσχουν από άλλη (συνήθως σοβαρή) νόσο. Η μεταβολή των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών δεν οφείλεται σε πρωτοπαθή θυρεοειδική δυσλειτουργία. Επιστρέφουν στα φυσιολογικά όταν η υποκείμενη νόσος αντιμετωπιστεί επιτυχώς.

Το ESS μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες οξείες και χρόνιες συστηματικές νόσους, όπως:

σε παθήσεις του καρδιαγγειακού ή του αναπνευστικού συστήματος
σε λοιμώδεις νόσους
σε καρκίνο.

Οι συνηθέστερες ορμονικές διαταραχές στο ESS είναι:

χαμηλά επίπεδα Τ3
χαμηλά ή φυσιολογικά επίπεδα Τ4
υψηλά επίπεδα ανάστροφης Τ3 (rT3)
φυσιολογικά ή ελαφρά μειωμένα επίπεδα TSH

H λοίμωξη COVID-19 έχει βρεθεί ότι συσχετίζεται με το ESS. To ESS εξελίσσεται σε δύο φάσεις, την οξεία και την χρόνια. Θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει μία αντίδραση προσαρμογής του οργανισμού που προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια σε καταστάσεις stress που χαρακτηρίζουν τα πρώιμα στάδια των συστηματικών παθήσεων.

Η εμφάνιση του ESS συνδέεται με βαρύτερη κλινική πορεία και εξέλιξη της νόσου, όπως αυτό φαίνεται από τη θνητότητα, την παρατεταμένη βαριά (κρίσιμη) κατάσταση των ασθενών που συνήθως χρειάζονται μακρά νοσηλεία στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και θρεπτική υποστήριξη (παρεντερική διατροφή). Οι ασθενείς με θανατηφόρα έκβαση παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα Τ3, Τ4 και TSH στο πλάσμα και αυξημένα επίπεδα rT3 σε σχέση με τους ασθενείς που επιβιώνουν. Έχει μάλιστα βρεθεί ότι τα χαμηλά επίπεδα ελεύθερης Τε (FT3) συχνά χαρακτηρίζουν την βαριά νόσο COVID-19, που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία. Επίσης τα επίπεδα Τ3 παρουσιάζουν αρνητική (ανάστροφη) συσχέτιση με την βαρύτητα της λοίμωξης COVID-19.

Είναι πάντως εντυπωσιακό πως οι διαταραχές αυτές υποχωρούν αν ο ασθενής αναρρώσει από την λοίμωξη COVID-19, χωρίς να υπάρχει επομένως ανάγκη χορήγησης θεραπείας υποκατάστασης.

(COVID-19 και θυρεοειδής¨- η συνέχεια σε επόμενη ανάρτηση)

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ

ΓΙΑΤΙ ΕΜΑΣ?

ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ