Η θυρεοειδεκτομή ανάλογα με την έκτασή της ταξινομείται στις κατηγορίες που αναφέρονται παρακάτω. Πώς επιλέγεται η έκταση της θυρεοειδεκτομής στις χειρουργικές παθήσεις του θυρεοειδούς;

Πίνακας Περιεχομένων

Ολική θυρεοειδεκτομή

Πλήρης αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδικού παρεγχύματος (θυρεοειδούς αδένα). Γίνεται δηλαδή αφαίρεση αμφοτέρων των λοβών, του ισθμού και του πυραμοειδούς λοβού.

Σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή

Διατήρηση ελάχιστου θυρεοειδικού υπολείμματος, κατ΄ εκτίμηση 1 gr εν είδει «λεπτού φλοιού”. Το ελάχιστο αυτό υπόλειμμα διατηρείται στην οπίσθια επιφάνεια του ενός ή και των δύο λοβών, αντίστοιχα προς το σημείο εισόδου των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων στον λάρυγγα.

Υφολική θυρεοειδεκτομή

Διατήρηση κατ’ εκτίμηση 4-5 gr θυρεοειδικού παρεγχύματος σε κάθε πλευρά (αριστερά και δεξιά). Η υφολική θυρεοειδεκτομή γίνεται σε μία προσπάθεια διατήρησης της θυρεοειδικής λειτουργίας και αποφυγής της ανάγκης χορήγησης θεραπείας υποκατάστασης. Παράλληλα επιδιώκεται η προστασία των παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων και των παραθυρεοειδών αδένων.

Ολική λοβεκτομή με ισθμεκτομή και ετερόπλευρη υφολική θυρεοειδεκτομή

Είναι γνωστή και ως επέμβαση Hartley-Dunhill. Η ολική λοβεκτομή γίνεται στην πλευρά όπου εντοπίζεται η βλάβη (π.χ. τοξικό αδένωμα) και η υφολική λοβεκτομή στην άλλη πλευρά. Στην πλευρά της υφολικής λοβεκτομής διατηρούνται 4-5 gr θυρεοειδικού ιστού (κατ’ εκτίμηση)

Λοβεκτομή με ισθμεκτομή

Αφαίρεση μόνον ενός λοβού και του ισθμού του θυρεοειδούς

Πώς επιλέγεται το είδος (έκταση) της θυρεοειδεκτομής?

Η έκταση της θυρεοειδεκτομής καθορίζεται από το είδος της πάθησης του θυρεοειδούς και τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς (εξατομίκευση θεραπείας). Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή του είδους της θυρεοειδεκτομής, όπως:

Το είδος της πάθησης

Για παράδειγμα, στην περίπτωση των όζων θυρεοειδούς έχει σημασία ο αριθμός τους, η εντόπισή τους (στον ένα λοβό ή και στους δύο?), η πιθανότητα υποκείμενης κακοήθειας κλπ. Διαφορετική επίσης είναι η τακτική στην περίπτωση του ασθενούς με μονήρες τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς και άλλη στον ασθενή με καρκίνο θυρεοειδούς.

Οι προτιμήσεις του ασθενούς

Οι προτιμήσεις του ασθενούς θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μετά όμως από μία λεπτομερή και αντικειμενική ενημέρωσή του. Στην ενημέρωση αυτή τονίζονται τα υπέρ και κατά της κάθε επιλογής.

Για παράδειγμα σε μονήρη όζο χωρίς υποψία κακοήθειας που πρόκειται να αφαιρεθεί λόγω μεγέθους, ο ασθενής μπορεί να επιλέξει την λοβεκτομή με ισθμεκτομή. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι υπάρχει πιθανότητα υποτροπής της οζώδους θυρεοειδοπάθειας στο κολόβωμα του θυρεοειδούς με την πάροδο του χρόνου (συνήθως μετά 5ετία ή 10ετία).

Το πρόβλημα αυτό συναρτάται και με την ηλικία του ασθενούς. Πράγματι, η υποτροπή των όζων είναι συνηθέστερη στους μικρής ηλικίας ασθενείς (με μακρύ προσδόκιμο επιβίωσης) παρά στους ηλικιωμένους με μικρό σχετικά προσδόκιμο επιβίωσης. Γενικά επίσης όσο μεγαλύτερο είναι το υπόλειμμα του θυρεοειδούς τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα υποτροπής της νόσου.

Τι ισχύει σήμερα?

Οι λιγότερο εκτεταμένες θυρεοειδεκτομές (π.χ. υφολική θυρεοειδεκτομή ή λοβεκτομή) γίνονταν συχνότερα στο παρελθόν. Σήμερα αντιμετωπίζουμε συχνά ασθενείς που είχαν υποβληθεί παλαιότερα σε τέτοιου είδους θυρεοειδεκτομές και εμφανίζουν προβλήματα στο υπόλειμμα (κολόβωμα) του θυρεοειδούς. Συνήθως πρόκειται για υποτροπή των όζων και σπανιότερα για υποτροπή καρκίνου.

Σήμερα, η ολική και η σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή θεωρούνται ως οι επεμβάσεις εκλογής στις περισσότερες χειρουργικές παθήσεις του θυρεοειδούς. Οι δύο αυτές επεμβάσεις ενδείκνυνται τόσο στις καλοήθεις όσο και στις κακοήθεις παθήσεις του θυρεοειδούς. Με τις επεμβάσεις αυτές επιτυγχάνεται η άμεση και οριστική λύση του προβλήματος του ασθενούς. Έτσι ελαχιστοποιείται η πιθανότητα να απαιτηθούν μελλοντικά νέες επεμβάσεις .

Ειδικά για τον καρκίνο του θυρεοειδούς (και την πιο συνηθισμένη του μορφή, το θηλώδες καρκίνωμα) οι λιγότερο εκτεταμένες επεμβάσεις παρουσιάζουν τα εξής σημαντικά προβλήματα:

-Πιθανότητα πολυεστιακής ανάπτυξης του καρκίνου, υπάρχει δηλαδή πιθανότητα στο κολόβωμα του θυρεοειδούς που διατηρείται να συνυπάρχουν και άλλες εστίες καρκίνου που συχνά διαφεύγουν της προσοχής

-Αδυναμία χορήγησης θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο σε περίπτωση που απαιτηθεί και εφόσον έχει παραμείνει σημαντικό υπόλειμμα θυρεοειδούς (π.χ. μετά υφολική θυρεοειδεκτομή ή μετά λοβεκτομή με ισθμεκτομή)

-Δυσκολία μετεγχειρητικής παρακολούθησης του ασθενούς με βάση τα επίπεδα θυρεοσφαιρίνης ορού

-Το κολόβωμα που διατηρείται πολύ συχνά δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε θυρεοειδικές ορμόνες και έτσι και πάλι ο ασθενής δεν αποφεύγει την λήψη θυρεοειδικών ορμονών από το στόμα (θεραπεία υποκατάστασης)

Η σημασία της εμπειρίας του χειρουργού

Θα πρέπει τέλος να αναφερθεί και η σημασία της εμπειρίας του χειρουργού στην επιλογή της σωστής χειρουργικής επέμβασης. Η επιλογή αυτή θα πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα δεδομένα του κάθε ασθενούς. Η εμπειρία του χειρουργού έχει επίσης σημασία και για την ασφαλή εκτέλεση της θυρεοειδεκτομής, ασχέτως της έκτασής της. Είναι ενδιαφέρον ότι ο έμπειρος χειρουργός ενδοκρινών αδένων είναι σε θέση να εκτελέσει κάθε είδους θυρεοειδεκτομή χωρίς στατιστικά σημαντική διαφορά στη νοσηρότητα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στις εικόνες με κόκκινο χρώμα απεικονίζεται το θυρεοειδικό παρέγχυμα που αφαιρείται και με λευκό το θυρεοειδικό υπόλειμμα (κολόβωμα)