Καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα
Εισαγωγή
Ο καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί μία συνηθισμένη μορφή καρκίνου. Αποτελεί τον συνηθέστερο τύπο καρκίνου των ενδοκρινών αδένων. Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, ο καρκίνος θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται όλο και πιο συχνά. Η αναγνώριση κάποιων χαρακτηριστικών κλινικών εκδηλώσεων έχει σημασία για την διάγνωσή του. Αν και σήμερα η διάγνωση τίθεται κυρίως με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος (σε συνδυασμό με την παρακέντηση με λεπτή βελόνη [FNA]) έχει σημασία να είναι κανείς ενημερωμένος για κάποια συμπτώματα με τα οποία μπορεί να εκδηλωθεί η νόσος. Για το λόγο αυτό το θέμα ‘καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα’ έχει μεγάλη σημασία στην πράξη.
Καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα – ΨΗΛΑΦΗΤΗ ΒΛΑΒΗ ΣΤΟ ΘΥΡΕΟΕΙΔΗ
Συνηθέστατα ο καρκίνος του θυρεοειδούς εμφανίζεται υπό την μορφή όζου. Σαν όζος περιγράφεται κάθε ογκόμορφη βλάβη του θυρεοειδούς διακριτή από το υπόλοιπο θυρεοειδικό ιστό. Οι όζοι είναι πολύ συχνοί στο γενικό πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι αν γίνει υπερηχογράφημα στο γενικό πληθυσμό όζοι -ποικίλης διαμέτρου- θα βρεθούν σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (έως και 70 %). Καρκίνος θυρεοειδούς υποκρύπτεται σε ένα ποσοστό 5 – 8 % των όζων αυτών.
Έχει επομένως σημασία να διακρίνουμε ποιοι από τους όζους του θυρεοειδούς (που είναι πολύ συχνοί) μπορεί να υποκρύπτουν καρκίνο. Από την άποψη του υπό παρουσίαση θέματος (καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα) ύποπτα ευρήματα θεωρούνται η σκληρή υφή του όζου και η καθήλωσή του στους γύρω ιστούς.
Τυπικά ο καρκίνος θυρεοειδούς έχει πολύ σκληρή υφή (πετρώδης υφή). Οι καλοήθεις όζοι -αντίθετα- έχουν συνήθως μαλακή υφή.
Η καθήλωση του όζου στους γύρω ιστούς είναι επίσης μία χαρακτηριστική κλινική εκδήλωση με την οποία μπορεί να παρουσιαστεί ο καρκίνος του θυρεοειδούς. Η καθήλωση αυτή υποδηλώνει την επέκταση του καρκίνου στα γειτονικά όργανα (διήθηση παρακειμένων οργάνων). Αποτελεί δηλαδή κλινική εκδήλωση τοπικά προχωρημένου καρκίνου θυρεοειδούς. Αντίθετα, οι καλοήθεις όζοι είναι κινητοί καθώς δεν διηθούν ποτέ (δεν επεκτείνονται) στα διπλανά όργανα/ιστούς.
Οι κακοήθεις όζοι (καρκίνος θυρεοειδούς) παρουσιάζουν επίσης σταδιακή αύξηση του μεγέθους τους.
Σπανιότερα, ο καρκίνος θυρεοειδούς μπορεί να εμφανιστεί σαν διάχυτη διόγκωση του αδένα (υπό τη μορφή βρογχοκήλης). Αυτό παρατηρείται συνηθέστερα σε πολυεστιακό καρκίνωμα θυρεοειδούς, δηλαδή σε μία μορφή καρκίνου όπου παρατηρούνται πολλά σημεία στα οποία αναπτύσσεται καρκίνος θυρεοειδούς μέσα στον αδένα.
Καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα – ΨΗΛΑΦΗΤΟΙ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς συχνά δίνει μεταστάσεις (μεθίσταται) στους λεμφαδένες του τραχήλου. Η παρουσία ψηλαφητών τραχηλικών λεμφαδένων θα πρέπει να θεωρείται σαν μία ένδειξη ότι υπάρχει καρκίνος θυρεοειδούς, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει όζος θυρεοειδούς, μέχρις αποδείξεως του εναντίου.
Και πάλι τυπικά οι μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου εκδηλώνονται υπό τη μορφή σκληρής υφής ψηλαφητής μάζας. Οι παθολογικοί λεμφαδένες μπορεί να εντοπίζονται είτε μπροστά από την τραχεία ή εκατέρωθεν αυτής (στο λεγόμενο κεντρικό διαμέρισμα) είτε στα πλάγια του τραχήλου (στα λεγόμενα πλάγια ανατομικά διαμερίσματα αυτού).
Θα πρέπει εντούτοις να τονιστεί ότι για να γίνουν ψηλαφητοί οι παθολογικοί λεμφαδένες θα πρέπει να έχουν σχετικά μεγάλο μέγεθος. Τονίζεται ότι μπορεί να υπάρχουν παθολογικοί λεμφαδένες (δηλαδή λεμφαδένες με μετάσταση από καρκίνο θυρεοειδούς) χωρίς να είναι αντιληπτοί οπτικά ή ψηλαφητικά. Αυτό συμβαίνει όταν έχουν μικρό σχετικά μέγεθος και ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε εν τω βάθει θέση στον τράχηλο. Η διάγνωση σε αυτή την περίπτωση είναι δυνατή μόνο με τη βοήθεια του υπερηχογραφήματος.
Καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα – ΒΡΑΓΧΟΣ ΦΩΝΗΣ
Η πρόσφατη εμφάνιση βράγχους φωνής (‘βραχνάδας’) θα πρέπει να θεωρείται σαν ένα ύποπτο εύρημα που μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς. Σε αυτή την περίπτωση το βράγχος φωνής οφείλεται σε επέκταση του καρκίνου στα νεύρα που νευρώνουν τις φωνητικές χορδές (διήθηση παλίνδρομων λαρυγγικών νεύρων από τον καρκίνο).
Αν και υπάρχουν και πολλές άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν βράγχος φωνής (π.χ. πολύποδες φωνητικών χορδών), θα πρέπει κανείς στους ασθενείς αυτούς να αποκλείσει τον καρκίνο θυρεοειδούς.
Καρκίνος θυρεοειδούς και συμπτώματα – ΑΛΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Ενδεικτικά στη συνέχεια αναφέρονται και κάποια άλλα συμπτώματα με τα οποία μπορεί να εκδηλωθεί ο καρκίνος θυρεοειδούς:
- Πόνος
- Αίσθημα βάρους στον τράχηλο
- Αίσθημα ξένου σώματος στον τράχηλο
- Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια, από πίεση ή διήθηση της τραχείας)
- Δυσκολία στην κατάποση (δυσκαταποσία, από πίεση ή διήθηση του οισοφάγου)
- Διάρροια – εξάψεις με ερυθρότητα στο πρόσωπο (σε μία ειδική και σπανιότερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς [μυελοειδές καρκίνωμα] λόγω αυξημένης παραγωγής καλσιτονίνης, όταν υπάρχει εκτεταμένη διασπορά [μεταστάσεις] της νόσου)
Σήμερα πάντως η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς τίθεται συχνά σαν τυχαίο εύρημα, είτε μετά από έλεγχο του τραχήλου με υπερηχογράφημα (συχνά για άλλο άσχετο λόγο, όπως π.χ. για στένωση καρωτίδων) είτε στην ιστολογική εξέταση μετά θυρεοειδεκτομή που γίνεται για άλλη πάθηση (π.χ. βρογχοκήλη).
