Καταστρεπτική θυρεοειδίτιδα και θυρεοτοξίκωση (υπερθυρεοειδισμός) από αμιοδαρόνη-αντιμετώπιση με ολική θυρεοειδεκτομή
Εισαγωγή
Καταστρεπτική θυρεοειδίτιδα και θυρεοτοξίκωση (υπερθυρεοειδισμός) από αμιοδαρόνη-αντιμετώπιση με ολική θυρεοειδεκτομή. Με αφορμή ασθενή που υποβλήθηκε την 25.5.2020 σε ολική θυρεοειδεκτομή παρουσιάζεται η επιπλοκή αυτή της αμιοδαρόνης από τον θυρεοειδή. Η αμιοδαρόνη είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο αντιαρρυθμικό φάρμακο. Χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση υπερκοιλιακών και κοιλιακών αρρυθμιών. Έχει ως πλεονέκτημα την καλή ανοχή από τους ασθενείς με μειωμένη συσταλτικότητα του μυοκαρδίου. Εντούτοις, όμως, η χρήση της συνοδεύεται από διάφορες παρενέργειες, μεταξύ των οποίων και αυτές που αφορούν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Παρενέργειες της αμιοδαρόνης από τον θυρεοειδή
Οι παρενέργειες αυτές ταξινομούνται:
- Σε αυτές που οφείλονται στο περιεχόμενο ιώδιο (σε κάθε δισκίο των 200 mg περιέχονται 75 mg ιωδίου)
- Σε αυτές που οφείλονται στην άμεση βλαπτική (κυτταροτοξική) δράση της αμιοδαρόνης επί του θυρεοειδούς
Οι παρενέργειες αυτές μπορεί να παρατηρηθούν λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη της λήψης αμιοδαρόνης έως και αρκετούς μήνες μετά τη διακοπή της.
Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω δράσεων της αμιοδαρόνης επί του θυρεοειδούς μπορεί να εμφανιστεί είτε υποθυρεοειδισμός (στο 5 – 22 % των ασθενών) είτε υπερθυρεοειδισμός (στο 3 % των ασθενών, το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει έως και 10 % σε πληθυσμούς με ανεπάρκεια ιωδίου).
Υπερθυρεοειδισμός (θυρεοτοξίκωση) από αμιοδαρόνη – τύποι
Υπάρχουν οι εξής τύποι υπερθυροειδισμού από αμιοδαρόνη:
Τύπος 1
Ασθενείς με προϋπάρχουσα πάθηση θυρεοειδούς (π.χ. λανθάνουσα διάχυτη ή οζώδης τοξική βρογχοκήλη)
Τύπος 2
Ασθενείς χωρίς προϋπάρχουσα πάθηση θυρεοειδούς. Σε αυτή την περίπτωση ο υπερθυρεοειδισμός οφείλεται σε άμεση καταστρεπτική βλάβη του θυρεοειδικού παρεγχύματος από την αμιοδαρόνη. Ο μηχανισμός αυτός εξηγεί και τον όρο ‘καταστρεπτική’ θυρεοειδίτιδα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτή την περίπτωση. Σαν αποτέλεσμα αυτής της βλάβης, παρατηρείται μαζική έξοδος θυρεοειδικών ορμονών από τα θυλακιώδη κύτταρα που καταστρέφονται. Η θυρεοτοξική φάση μπορεί να διαρκέσει αρκετές εβδομάδες ή ακόμη και λίγους μήνες.
Συνηθέστερος είναι ο τύπος 2.
Υπάρχει και ένας άλλος τύπος (μικτός τύπος) που αφορά ασθενείς με προϋπάρχουσα πάθηση του θυρεοειδούς, παράλληλα με άμεση καταστρεπτική βλάβη επί του θυρεοειδούς. Στον τύπο αυτό ταξινομούνται και οι ασθενείς όπου ο ακριβής μηχανισμός της βλάβης παραμένει αμφίβολος.
Αν και έχουν περιγραφεί κάποια κριτήρια για την διάκριση του τύπου 1 από τον τύπο 2, η διάκριση αυτή στην πράξη δεν είναι πάντα εφικτή.
Θεραπεία
Περιλαμβάνει τα εξής μέτρα:
- Άμεση διακοπή αμιοδαρόνης
- Έναρξη χορήγησης αντιθυρεοειδικών φαρμάκων (στον τύπο 1), κορτικοστεροειδών (στον τύπο 2) ή συνδυασμού των δύο (σε μικτό τύπο ή όταν ο μηχανισμός της θυρεοτοξίκωσης δεν είναι γνωστός)
- Θυρεοειδεκτομή. Ενδείκνυται σε ασθενείς που δεν απαντούν στη συντηρητική αγωγή
Καταστρεπτική θυρεοειδίτιδα και θυρεοτοξίκωση (υπερθυρεοειδισμός) από αμιοδαρόνη-αντιμετώπιση με ολική θυρεοειδεκτομή
Παρουσίαση ασθενούς
Η ασθενής ηλικίας 60 ετών εμφάνισε υπερθυρεοειδισμό ενώ ήταν σε αγωγή με αμιοδαρόνη. Αρχικά υποβλήθηκε σε συντηρητική αγωγή (αντιθυρεοειδική αγωγή + κορτιζόνη) χωρίς να είναι δυνατή η αποκατάσταση της θυρεοειδικής λειτουργίας, παρά τη διακοπή της λήψης της αμιοδαρόνης.
Στο υπερηχογράφημα απεικονίσθηκε αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς και βαθμός κατάδυσής του στο μεσοθωράκιο (επιμήκης διάμετρος δεξιού λοβού 57 χιλ, αριστερού λοβού 5.9 χιλ). Το θυρεοειδικό παρέγχυμα παρουσιάζει διάχυτη ανομοιογένεια, με ελαττωμένη ηχοανακλαστικότητα, χωρίς σαφή απεικόνιση όζων.
Η ασθενής υποβλήθηκε σε ολική θυρεοειδεκτομή.
Η επέμβαση εξελίχθηκε με κάποιου βαθμού δυσκολία κυρίως λόγω σωματότυπου (βραχύς τράχηλος, παχύσαρκη ασθενής).
Η ασθενής ανέχθηκε καλά την επέμβαση και ανένηψε ομαλά.
Η μετεγχειρητική της πορεία ήταν ομαλή.
Η ασθενής εξήλθε της κλινικής την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα σε καλή γενική κατάσταση.
Καταστρεπτική θυρεοειδίτιδα 9 0 6
