Πίνακας Περιεχομένων

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – προετοιμασία για τη θεραπεία

Εισαγωγή

Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο αποτελεί μέρος της αντιμετώπισης των ασθενών με διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς. Όπως είναι γνωστό, υπό τον όρο «διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς» περιλαμβάνονται ο θηλώδης καρκίνος θυρεοειδούς (η συνηθέστερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς) και ο θυλακιώδης καρκίνος. Το ραδιενεργό ιώδιο, στην τυπική περίπτωση, χορηγείται – με βάση συγκεκριμένες ενδείξεις – μετά την χειρουργική επέμβαση, η οποία θα πρέπει να είναι ιδανικά ριζική (να μην έχει παραμείνει δηλαδή υπολειμματική νόσος στον ασθενή). Αντίθετα, στις δύο σπανιότερες μορφές καρκίνου θυρεοειδούς (μυελοειδές καρκίνωμα και αναπλαστικό ή αδιαφοροποίητο καρκίνωμα θυρεοειδούς) η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο δεν έχει θέση.

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – ΠΩΣ «ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ»?

Όπως είναι γνωστό, τα θυρεοειδικά κύτταρα χρειάζονται το ιώδιο για την φυσιολογική τους λειτουργία, που είναι η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Τα θυρεοειδικά κύτταρα δεν μπορούν να διακρίνουν το στοιχειακό ιώδιο από το ραδιενεργό ιώδιο. Έτσι, όταν χορηγείται ραδιενεργό ιώδιο προσλαμβάνεται εκλεκτικά από τα κύτταρα του θυρεοειδούς (τόσο τα φυσιολογικά όσο και τα καρκινικά) που μπορεί αν έχουν παραμείνει στον οργανισμό μετά την επέμβαση. Στη συνέχεια, τα κύτταρα αυτά καταστρέφονται λόγω της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από το ραδιενεργό ιώδιο.

Είναι αυτονόητο ότι για να ‘λειτουργήσει’ η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει τα καρκινικά κύτταρα να προσλαμβάνουν το ραδιενεργό ιώδιο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αυτό δεν συμβαίνει στο μυελοειδές και στο αναπλαστικό καρκίνωμα θυρεοειδούς. Για το λόγο αυτό η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο δεν έχει θέση στην αντιμετώπισή τους (βλ. παραπάνω).

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ?

Όπως αναφέρθηκε, η καταστροφή των καρκινικών (και των φυσιολογικών) θυρεοειδικών κυττάρων που μπορεί να παραμένουν στον οργανισμό του ασθενούς μετά την επέμβαση, συχνά χωρίς να είναι εμφανή με τις απεικονιστικές μεθόδους, γίνεται από την ακτινοβολία του εκπέμπεται από το ραδιενεργό ιώδιο που καθηλώνεται σε αυτά. Η κυτταροτοξική αυτή δράση της ραδιενέργειας είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι δόση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται προσβάλλοντας τα κύτταρα – στόχος.

Για το σκοπό αυτό, επιδιώκεται – με την κατάλληλη προετοιμασία – η μεγιστοποίηση της πρόσληψης του ραδιενεργού ιωδίου από τα κύτταρα – στόχος (υπολειμματικά θυρεοειδικά κύτταρα).

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με έναν ειδικό θεραπευτικό χειρισμό, με τον οποίο τα κύτταρα αυτά καθίστανται ιδιαίτερα «διψασμένα» για ραδιενεργό ιώδιο. Ο χειρισμός αυτός έχει σαν στόχο την αύξηση των επιπέδων της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) στο αίμα. Η ορμόνη αυτή αυξάνεται όταν ο ασθενής είναι υποθυρεοειδικός. Επομένως, η προετοιμασία του ασθενούς συνίσταται στο να καταστεί ο ασθενής υποθυρεοειδικός. Έτσι, τα υπολειμματικά θυρεοειδικά κύτταρα – μόλις χορηγηθεί το ραδιενεργό ιώδιο και καθώς είναι ‘διψασμένα’ για αυτό – θα το προσλάβουν έντονα και έτσι θα εκτεθούν στην βλαπτική (κυτταροτοξική) δράση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από το ραδιενεργό ιώδιο.Παρακάτω περιγράφεται και ένας άλλος τρόπος φαρμακευτικής προετοιμασίας του ασθενούς, χωρίς να χρειαστεί να γίνει μακρά διακοπή της λήψης της θυροξίνης.

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ?

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ / ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΙ ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ

Υπάρχουν δύο τρόποι για να αυξηθούν τα επίπεδα της TSH στο αίμα του ασθενούς:

Διακοπή της λήψης της λεβοθυροξίνης για μερικές (4 – 6)εβδομάδες πριν την χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου.
Χορήγηση άλφα – θυρεοτροπίνης (Thyrogen,μία φορά την ημέρα για 2 ημέρες). Η άλφα – θυρεοτροπίνη είναι ανασυνδυασμένη ανθρώπινη ορμόνη διέγερσης του θυροειδούς (ετεροδιμερής γλυκοπρωτεΐνη) που παράγεται με την τεχνολογία ανασυνδυασμού DNA. Η άλφα – θυρεοτροπίνη συνδέεται στους υποδοχείς TSH που υπάρχουν στα κύτταρα του θυρεοειδούς διεγείροντας στη συνέχεια την πρόσληψη ιωδίου (εν προκειμένω του ραδιενεργού ιωδίου)

Με την πρώτη τακτική, ο ασθενής γίνεται έντονα υποθυρεοειδικός, κάτι που μπορεί να είναι προβληματικό τουλάχιστον για κάποιους ασθενείς. Αντίθετα, με την δεύτερη τακτική (λήψη Thyrogen), αποφεύγεται ο υποθυρεοειδισμός καθώς παρακάμπτεται η μακρά αυτή διακοπή λήψης της λεβοθυροξίνης.

Ραδιενεργό ιώδιο και καρκίνος θυρεοειδούς – ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ – ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ

Παράλληλα με τους παραπάνω φαρμακευτικούς χειρισμούς και εν όψει της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο συνιστάται γενικά η αποφυγή της κατανάλωσης κάποιων τροφών υψηλού περιεχομένου σε ιώδιο, όπως:

Θαλασσινά
Κάποια πράσινα λαχανικά, όπως σπανάκι και μπρόκολο
Κέικ και μπισκότα που περιέχουν αυγά ή βούτυρο
Γάλα με σοκολάτα ή λευκή σοκολάτα
Τροφές από ταχυφαγεία (fast foods)
Ιωδιωμένο αλάτι
Πολυβιταμινούχα σκευάσματα και συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν μέταλλα και ιχνοστοιχεία