Καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή

Εισαγωγή

Σε κάθε μορφή καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου θυρεοειδούς, με τον όρο «υποτροπή» εννοούμε την «επανεμφάνιση» της νόσου. Η επανεμφάνιση του καρκίνου μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, είτε στην περιοχή όπου εντοπίζονταν αρχικά ο καρκίνος είτε ακόμη και σε μακρινά όργανα υπό τη μορφή μεταστάσεων.

Στο σύντομο αυτό άρθρο παρουσιάζεται το πρόβλημα της υποτροπής του καρκίνου θυρεοειδούς.

Τονίζεται ιδιαίτερο το γεγονός ότι η υποτροπή είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, ακόμη και για τον θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς – την πιο συχνή μορφή καρκίνου θυρεοειδούς με την καλύτερη πρόγνωση.

Υπογραμμίζεται στο τέλος η ανάγκη δια βίου παρακολούθησης του ασθενούς για την ανίχνευση τυχόν υποτροπής.

Καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή

Σύντομη παρουσίαση των ιστολογικών τύπων καρκίνου θυρεοειδούς

Θηλώδης καρκίνος – η συνηθέστερη μορφή (80 – 85 %), με «καλοήθη» γενικά βιολογική συμπεριφορά, πολύ καλή πρόγνωση και υψηλά ποσοστά επιβίωσης. Δίνει μεταστάσεις μέσω των λεμφαγγείων (λεμφογενής διασπορά) στους λεμφαδένες του τραχήλου.
Θυλακιώδης καρκίνος – αντιστοιχεί στο 10 – 15 % του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς. Δίνει μεταστάσεις μέσω της κυκλοφορίας του αίματος (αιματογενής διασπορά) σε μακρινά όργανα (συνήθως πνεύμονες και οστά και σπανιότερα ήπαρ και εγκέφαλος).
Μυελοειδής καρκίνος – αντιστοιχεί στο 3 – 5 % του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς. Έχει περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά σε σχέση με τον θηλώδη / θυλακιώδη καρκίνο θυρεοειδούς (που είναι από κοινού γνωστοί σαν διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς) και δίνει συχνότερα μεταστάσεις τόσο στους λεμφαδένες του τραχήλου όσο και σε μακρινά όργανα. Η επιβίωση είναι μικρότερη σε σχέση με τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς.
Αναπλαστικός καρκίνος – ευτυχώς πολύ σπάνιος (< 1-2%). Έχει εξαιρετικά επιθετική βιολογική συμπεριφορά, διηθώντας ταχύτατα παρακείμενα όργανα / ανατομικά στοιχεία και δίνοντας γρήγορα μεταστάσεις τόσο στους λεμφαδένες του τραχήλου όσο και σε μακρινά όργανα. Η πρόγνωση είναι κακή και η επιβίωση μικρά (μέση επιβίωση < 6 μήνες).

Είδη υποτροπής στον καρκίνο θυρεοειδούς

Τοπική υποτροπή – στην κοίτη του θυρεοειδούς, στη θέση δηλαδή όπου εντοπιζόταν ο θυρεοειδής αδένας
Περιοχική υποτροπή – στους λεμφαδένες του τραχήλου
Μακρινές μεταστάσεις – σε μακρινά όργανα (πνεύμονες, οστά, ήπαρ, εγκέφαλος)

Συχνότητα υποτροπής ανά τύπο καρκίνου

Θηλώδης καρκίνος: μέχρι 20 – 30 % κυρίως στους λεμφαδένες του τραχήλου
Θυλακιώδης καρκίνος: μέχρι 10 – 20 % συχνά υπό τη μορφή μακρινών μεταστάσεων
Μυελοειδής καρκίνος: μέχρι 40 – 60 % συχνότερα στους λεμφαδένες του τραχήλου αλλά και σε μακρινά όργανα
Αναπλαστικός καρκίνος: το πρόβλημα της υποτροπής δεν έχει νόημα λόγω της μικρής επιβίωσης.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση υποτροπής

Παράγοντες που σχετίζονται με τον καρκίνο

Μέγεθος > 4 cm
Εξωθυρεοειδική επέκταση
Διήθηση λεμφαδένων (λεμφαδενικές μεταστάσεις)
Επιθετικός ιστολογικός τύπος

Παράγοντες που σχετίζονται με τον ασθενή

Ηλικία > 55 ετών
Άρρεν φύλο
Γενετικές μεταλλάξεις (π.χ. BRAF V600E)

Παράγοντες που σχετίζονται με προβληματική θεραπευτική αντιμετώπιση

Μη ριζική χειρουργική επέμβαση (παραμονή υπολειμματικής νόσου)
Παράλειψη χορήγησης ραδιενεργού ιωδίου σαν επικουρική θεραπεία (adjuvant therapy) σε ασθενείς στους οποίους έχει ένδειξη (χορηγείται μόνο σε διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς)
Αποτυχία χορήγησης θεραπείας καταστολής (σχετικά υψηλής δόσης θυροξίνης από το στόμα ώστε τα επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης στο αίμα να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα) (ισχύει μόνο για τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς)

Πως ανιχνεύεται η υποτροπή?

Μέτρηση θυρεοσφαιρίνης στο αίμα – για την ανίχνευση υποτροπής στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς μετά από χειρουργική αντιμετώπιση με ή χωρίς θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Μέτρηση καλσιτονίνης και καρκινοεμβρυικού αντιγόνου (CEA)- για την ανίχνευση υποτροπής του μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς
Υπερηχογράφημα τραχήλου υψηλής ευκρίνειας – ιδιαίτερα αποτελεσματικό για την ανίχνευση υποτροπής στον τράχηλο, τόσο τοπικής (στην κοίτη του θυρεοειδούς) όσο και στους λεμφαδένες του τραχήλου (περιοχική υποτροπή)
Σπινθηρογράφημα – για την ανίχνευση υποτροπής στον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς (εφόσον οι μεταστάσεις προσλαμβάνουν το ραδιενεργό ιώδιο)
PET/CT (ποζιτρονική τομογραφία ) ή MRI (μαγνητική τομογραφία) – για την ανίχνευση υποτροπής σε καρκίνο που δεν προσλαμβάνει ραδιενεργό ιώδιο.

Αντιμετώπιση υποτροπής

Χειρουργική επέμβαση – η θεραπεία εκλογής εφόσον η υποτροπή μπορεί να αφαιρεθεί, ιδιαίτερα σε τοπική ή περιοχική υποτροπή
Ραδιενεργό ιώδιο – σε υποτροπή που προσλαμβάνει το ραδιοϊσότοπο
Θεραπεία καταστολής (βλ. παραπάνω, για τον διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς)
Εξωτερική ακτινοθεραπεία – για μη εξαιρέσιμη εντοπισμένη νόσο ή σε ασθενείς με πολλαπλές υποτροπές
Χημειοθεραπεία (σε επιλεγμένους ασθενείς με προχωρημένη νόσο ανθεκτική στις λοιπές μεθόδους θεραπείας)

Πρόγνωση σε υποτροπή καρκίνου θυρεοειδούς

Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς – η πρόγνωση παραμένει καλή, με την προϋπόθεση της σωστής θεραπευτικής αντιμετώπισης
Μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς – η πρόγνωση εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και τον χρόνο διπλασιασμού της καλσιτονίνης
Αναπλαστικό καρκίνωμα – η πρόγνωση κακή (μέση επιβίωση < 6 μήνες στις περισσότερες περιπτώσεις – πρακτικά δεν γίνεται λόγος για υποτροπή λόγω μικρής επιβίωσης).

Σχόλια

Η υποτροπή του καρκίνου θυρεοειδούς είναι συχνή ακόμη και στον θηλώδη καρκίνο θυρεοειδούς.
Συνήθως είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με την κατάλληλη θεραπεία και την σωστή παρακολούθηση (follow-up).
Επιβάλλεται η δια βίου παρακολούθηση των ασθενών μετά την αρχική αντιμετώπιση καθώς οι υποτροπές μπορεί να εμφανιστούν αρκετά χρόνια μετά την αρχική θεραπευτική αντιμετώπιση.

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)

Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)

Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:

Για τις παθήσεις θυρεοειδούς

Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?

Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223

email: georgesakorafas@yahoo.com

καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή

Καρκίνος θυρεοειδούς και υποτροπή