Καρκίνος θυρεοειδούς – τι είναι η αποδιαφοροποίηση και τι σημαίνει για τον ασθενή?
Εισαγωγή
Όπως είναι γνωστό, υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου θυρεοειδούς, ανάλογα με την προέλευσή τους και την ιστολογική τους εικόνα.
- Οι περισσότεροι καρκίνοι θυρεοειδούς προέρχονται από τα θυλακικά κύτταρα, τα κύτταρα δηλαδή του θυρεοειδούς που καλύπτουν την βασική μεμβράνη των θυλακίων του θυρεοειδούς και παράγουν τις θυρεοειδικές ορμόνες. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι θηλώδης και ο θυλακιώδης καρκίνος θυρεοειδούς (που είναι γνωστοί από κοινού ως διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς), ο πτωχά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς και ο αδιαφοροποίητος (ή αναπλαστικός) καρκίνος θυρεοειδούς.
- Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι καρκίνοι/νεοπλάσματα που αναπτύσσονται από άλλους κυτταρικούς πληθυσμούς του θυρεοειδούς. Στην κατηγορία αυτή ανήκει ο μυελοειδής καρκίνος θυρεοειδούς (που προέρχεται από τα παραθυλακιώδη ή C-κύτταρα του θυρεοειδούς), το λέμφωμα θυρεοειδούς και άλλοι πολύ σπανιότεροι όγκοι (π.χ. αγγειοσάρκωμα κλπ.).
Το θέμα της αποδιαφοροποίησης αφορά την πρώτη από τις δύο παραπάνω κατηγορίες.
Καρκίνος θυρεοειδούς – τι είναι η αποδιαφοροποίηση και τι σημαίνει για τον ασθενή?
Τι είναι η αποδιαφοροποίηση?
Με τον όρο «αποδιαφοροποίηση» περιγράφεται η διαδικασία εκείνη με την οποία ένας καλά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς (θηλώδης ή θυλακιώδης) αρχίζει να χάνει τους τυπικούς κυτταρικούς του χαρακτήρες και σταδιακά εξαλλάσσεται σε πιο επιθετική μορφή καρκίνου, είτε σε πτωχά διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς είτε σε αδιαφοροποίητο καρκίνο θυρεοειδούς.
Τι σημαίνει στην πράξη η αποδιαφοροποίηση?
Όπως είναι γνωστό, την καλύτερη βιολογική συμπεριφορά και την καλύτερη πρόγνωση και επιβίωση έχει ο διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς. Τόσο ο πτωχά διαφοροποιημένος όσο – κυρίως – ο αδιαφοροποίητος καρκίνος θυρεοειδούς έχουν περισσότερο επιθετική βιολογική και χειρότερη πρόγνωση.
Ενδεικτικά αναφέρεται η δεκαετής επιβίωση για τις τρεις αυτές μορφές καρκίνου θυρεοειδούς:
- Διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς: > 85 – 90 %
- Πτωχά διαφοροποιημένος καρκίνος θυρεοειδούς: 40 – 50 %
- Αδιαφοροποίητος (αναπλαστικός) καρκίνος θυρεοειδούς: < 6 μήνες
Τόσο ο πτωχά διαφοροποιημένος όσο – και κυρίως – ο αδιαφοροποίητος καρκίνος θυρεοειδούς συνδυάζονται με μεγαλύτερη πιθανότητα διασποράς είτε με άμεση διήθηση (επέκταση) στους παρακειμένους ιστούς, όσο και με λεμφογενή διασπορά (στους τραχηλικούς λεμφαδένες) αλλά και με αιματογενή διασπορά (σε μακρινά όργανα).
Ειδικά ο αδιαφοροποίητος καρκίνος θυρεοειδούς είναι ήδη ανεγχείρητος συχνά όταν τίθεται η διάγνωση λόγω της εκτεταμένης διασποράς του είτε στον τράχηλο (π.χ. εξωθυρεοειδική επέκταση με διήθηση σημαντικών ανατομικών στοιχείων του τραχήλου) είτε σε μακρινά όργανα.
Κατά την αποδιαφοροποίηση, τα διαφοροποιημένα κύτταρα του θυρεοειδούς χάνουν την ικανότητά τους να παράγουν θυρεοσφαιρίνη. Αυτός είναι και ένας λόγος κατά τον οποίο η πτώση των επιπέδων θυρεοσφαιρίνης σε ένα ασθενή με ιστορικό διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς θα μπορούσε να σημαίνει και αποδιαφοροποίηση του καρκίνου.
Τα κύτταρα που προκύπτουν από την αποδιαφοροποίηση πολλαπλασιάζονται ταχύτερα και έχουν πλέον επιθετικό φαινότυπο. Δεν προσλαμβάνουν επίσης ραδιενεργό ιώδιο, πράγμα που σημαίνει ότι «αχρηστεύεται» ένα ιδιαίτερα χρήσιμο θεραπευτικό «όπλο» που χρησιμοποιείται ειδικά στη θεραπεία του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς.
Επί πλέον ο πολλαπλασιασμός των αποδιαφοροποιημένων κυττάρων δεν αναστέλλεται από τα χαμηλά επίπεδα της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) και έτσι χάνεται ένα ακόμη θεραπευτικό ‘όπλο’ που χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς, η θεραπεία καταστολής. Η θεραπεία καταστολής περιλαμβάνει την χορήγηση σε σχετικά αυξημένες δόσεις λεβοθυροξίνης έτσι ώστε τα επίπεδα της TSH να κυμαίνονται στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα.
Πόσο συχνή είναι η αποδιαφοροποίηση?
Εκτιμάται ότι αποδιαφοροποίηση συμβαίνει σε ένα ποσοστό περίπου 5 % των διαφοροποιημένων καρκίνων θυρεοειδούς. Υπολογίζεται επίσης ότι ένα ποσοστό 20 – 30 % των αδιαφοροποίητων καρκίνων θυρεοειδούς αναπτύσσονται με το φαινόμενο της αποδιαφοροποίησης από προϋπάρχοντα διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς.
Σχόλιο
Η αποδιαφοροποίηση του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς:
- Παρατηρείται με μικρή σχετικά αλλά σημαντική συχνότητα.
- Έχει δραματική επίδραση όσον αφορά την βιολογική συμπεριφορά του καρκίνου που προκύπτει (πτωχά διαφοροποιημένος ή αναπλαστικός), την απάντηση στις υπάρχουσες θεραπευτικές μεθόδους και την πρόγνωση.
Ο «νέος» καρκίνος που προκύπτει με την αποδιαφοροποίηση:
- Έχει πολύ περισσότερο επιθετική βιολογική συμπεριφορά
- Δεν απαντά σε επικουρικές αλλά σημαντικές μεθόδους θεραπείας
- Συνδυάζεται με επιδείνωση της πρόγνωσης και σημαντική μείωση της επιβίωσης.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
