Παθήσεις θυρεοειδούς και ψυχολογικές διαταραχές– που οφείλονται?

Παθήσεις θυρεοειδούς και ψυχολογικές διαταραχές– που οφείλονται?

Κάθε πάθηση, οποιασδήποτε φύσεως, είναι ένα συμβάν που έχει επίδραση στον ασθενή, είτε μικρή είτε μεγάλη, επηρεάζοντας συχνά και την ψυχολογία του. Και αυτό γιατί αποτελεί απόκλιση από το φυσιολογικό, στο οποίο είναι μαθημένος να ζει.

Τα ψυχολογικά συμπτώματα είναι συχνές εκδηλώσεις των παθήσεων του θυρεοειδούς. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να δημιουργήσουν πολλά προβλήματα στον ασθενή και άγχος, ιδιαίτερα όταν δεν γνωρίζει την προέλευσή τους και δεν έχει την πρόσβαση σε δομές υποστήριξης και φροντίδας, ώστε να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν κατάλληλα.

Ο θυρεοειδής επηρεάζει με την λειτουργία του πρακτικά όλα τα οργανικά συστήματα του ανθρωπίνου σώματος, ελέγχοντας τον κυτταρικό μεταβολισμό. Στις παθήσεις του θυρεοειδούς – πέραν των γνωστών κλινικών εκδηλώσεων – μπορεί να υπάρχουν και διαταραχές της ψυχολογίας και της διάθεσης, διαφόρου μορφής και έντασης.

Οι διαταραχές της διάθεσης και της ψυχολογίας στις παθήσεις του θυρεοειδούς διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Κάποια παραδείγματα αναφέρονται στη συνέχεια:

• Άγχος
• Διέγερση
• Δυσθυμία
• Αγοραφοβία
• Αϋπνία
• Διαταραχές νοητικής λειτουργίας
• Διαταραχές της μνήμης
• Διαταραχές της συγκέντρωσης
• Δυσκολία στην ομιλία
• Δυσκολία προσαρμογής σε συνθήκες stress (π.χ. λόγω μιας άλλης πάθησης)
• Κατάθλιψη
• Βραδυψυχισμός

 

 

Σε κάποιες περιπτώσεις, η πάθηση του θυρεοειδούς μπορεί να συνοδεύεται από κάποιες κλινικές εκδηλώσεις, που από τη φύση τους μπορεί να προκαλέσουν (ή να επιδεινώσουν) το άγχος του ασθενούς.

Για παράδειγμα, μία πολύ μεγάλη (γιγάντια) βρογχοκήλη ή ένας λίαν ευμεγέθης (γιγάντιος) όζος θυρεοειδούς μπορεί να ασκεί πίεση στην τραχεία ή στον οισοφάγο, δυσκολεύοντας την αναπνοή ή την κατάποση (αντίστοιχα). Τα συμπτώματα αυτά επιτείνουν την ανησυχία του ασθενούς.

Στις θυρεοειδίτιδες (ομάδα παθήσεων στην οποία περιλαμβάνεται και η πολύ συχνή θυρεοειδίτιδα Hashimoto, μαζί με την υποξεία θυρεοειδίτιδα de Quervain και την θυρεοειδίτιδα Riedel) μπορεί να υπάρχει και πόνος στον τράχηλο συχνά σε συνδυασμό με διόγκωση του θυρεοειδούς, που μπορεί να δημιουργήσει ανησυχία στον ασθενή.

Παρεπιπτόντως, αναφέρουμε ότι – όπως είναι γνωστό – η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού, που επίσης συνοδεύεται από κάποια χαρακτηριστικά συμπτώματα, που μπορεί επίσης να επηρεάσουν την ψυχολογία του ασθενούς (βραδυψυχισμός, υπνηλία, αύξηση του σωματικού βάρους κλπ.)

 

Διάγνωση πάθησης θυρεοειδούς

Η διάγνωση κάθε πάθησης του θυρεοειδούς συνεπάγεται από μόνη της  κάποια αναστάτωση στην καθημερινότητα του ασθενούς. Είναι φυσικό να ανακύψουν διάφορα ζητήματα και ερωτήματα σχετικά με την πάθηση, ενώ οι επισκέψεις στο γιατρό για έλεγχο αλλά και οι εξετάσεις που ακολουθούν οδηγούν σε κάποια απόκλιση από τον συνήθη τρόπο ζωής του ασθενούς. Συχνά ανακύπτουν και ερωτήματα του τύπου «τι δεν έχω κάνει σωστά?» ή «υπήρχε κάτι που έπρεπε να κάνω για να μην μου συμβούν αυτά?». Η απάντηση είναι πως δεν ευθύνεται κανείς για κάποια πάθηση του θυρεοειδούς που μπορεί να εμφανιστεί στον οποιονδήποτε.

 

Διάγνωση καρκίνου θυρεοειδούς

Όταν διαγιγνώσκεται καρκίνος θυροειδούς τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η λέξη ‘καρκίνος’ έχει από μόνη της μία βαρύτητα που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την ψυχολογία του ασθενούς. Πολλοί αντιλαμβάνονται τον ‘καρκίνο’ σαν μία οδυνηρή περιπέτεια, με μεγάλη ταλαιπωρία στην θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου και με εξαιρετικά αβέβαια έκβαση, όπου δεν αποκλείεται και η θανατηφόρα κατάληξη. Ερωτήματα παρόμοια με αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω (του τύπου «τι δεν έχω κάνει σωστά») έρχονται στην επιφάνεια.

Στον καρκίνο θυρεοειδούς, ο ασθενής ευρίσκεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο υποτροπής (επανεμφάνισης) του καρκίνου. Μάλιστα, ο περιοδικός έλεγχος στα πλαίσια της παρακολούθησης «υπενθυμίζει» περιοδικά το πρόβλημα του ασθενούς, διατηρώντας την ανησυχία του για την εξέλιξη της πάθησης.

Ακόμη μεγαλύτερη είναι η ψυχολογική επιβάρυνση όταν ο καρκίνος θυροειδούς διαγιγνώσκεται σε γυναίκα στη φάση της εγκυμοσύνης ή σε παιδιά. Στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα επιβαρύνει ψυχολογικά ολόκληρη την οικογένεια, που συχνά αισθάνεται να συνθλίβεται κάτω από το βάρος της λέξης ‘καρκίνος’.

Καθοριστικός εδώ είναι ο ρόλος του χειρουργού θυρεοειδούς που θα αναλάβει την θεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενούς με καρκίνο θυρεοειδούς. Η σωστή ενημέρωση του ασθενούς έχει πολύ μεγάλη σημασία.

 

Φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής

Κάποια φάρμακα που μπορεί να λαμβάνει ο ασθενής για την πάθηση του θυρεοειδούς ή για κάποια άλλη πάθηση μπορεί επίσης να επιβαρύνουν την ψυχολογική του κατάσταση, όπως για παράδειγμα η κορτιζόνη (χρησιμοποιείται σε κάποιες θυρεοειδίτιδες και διάφορα άλλα νοσήματα).

 

Ηλικία ασθενούς

Η προχωρημένη ηλικία του ασθενούς μπορεί να του δημιουργήσει άγχος και φόβο. Πέραν της ίδιας της επέμβασης, συχνά οι ηλικιωμένοι ασθενείς φοβούνται και την γενική αναισθησία (ένα συχνό ερώτημα είναι «θα ξυπνήσω από την αναισθησία?»). Σήμερα, πάντως, η γενική αναισθησία γίνεται πολύ καλά ανεκτή και εξελίσσεται με ασφάλεια και στους υπερήλικες ασθενείς.

Αντίθετα, οι επεμβάσεις θυρεοειδούς σε παιδιά έχουν συχνά τεράστιο ψυχολογικό αντίκτυπο στους γονείς των παιδιών, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για καρκίνο θυρεοειδούς (βλ. παραπάνω).

 

Αλλαγή εικόνας σώματος ασθενούς

Συχνά οι παθήσεις θυρεοειδούς δημιουργούν αλλαγή στην εικόνα του σώματος του ασθενούς. Για παράδειγμα, η τριχόπτωση που μπορεί να παρατηρηθεί στις διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας δημιουργεί από μόνη της άγχος. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια που παρατηρείται στην διάχυτη τοξική βρογχοκήλη (νόσο Graves), που – πέραν της αλλαγής της εικόνας του σώματος – μπορεί να επηρεάσουν και την όραση της ασθενούς. Η παχυσαρκία που συνοδεύει τον υποθυρεοειδισμό επίσης αλλάζει την εικόνα του σώματος. Οι μεταβολές αυτές έχουν επίσης ψυχολογικό αντίκτυπο στον ασθενή και στους οικείους του.

 

Φόβος επέμβασης

Η επέμβαση αφαίρεσης του θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) δημιουργεί συχνά κάποιον φόβο στον ασθενή. Φόβος υπάρχει συχνά πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση. Στην περίπτωση της θυρεοειδεκτομής εντούτοις υπάρχουν και επιπλέον συγκεκριμένες αιτίες του φόβου, που δημιουργούνται είτε λόγω έρευνας στο διαδίκτυο είτε λόγω αφηγήσεων γνωστών ατόμων του ασθενούς που έχουν υποβληθεί σε θυρεοειδεκτομή. Και εν προκειμένω αναφερόμαστε σε δύο βασικά ερωτήματα που δημιουργούν άγχος στον ασθενή: στο θέμα της ομιλίας («θα μιλάω μετά την επέμβαση»?) και στο θέμα του ασβεστίου / παραθυρεοειδών. Και εδώ ο ρόλος του χειρουργού είναι καθοριστικός για το θέμα της σωστής διατήρησης του άγχους του ασθενούς.

 

Φόβος αναισθησίας

Οι επεμβάσεις θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή, με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό) γίνονται υπό γενική αναισθησία. Κάποιοι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται έντονο φόβο για την γενική αναισθησία. Μερικές μάλιστα φορές ο φόβος που αισθάνονται για την αναισθησία είναι μεγαλύτερος από τον φόβο που αισθάνονται για την ίδια την χειρουργική επέμβαση. Συχνότερα, ο φόβος της γενικής αναισθησίας είναι εντονότερος σε ηλικιωμένα άτομα. Ο φόβος αυτός εκφράζεται συχνά με το ερώτημα «θα ξυπνήσω μετά την επέμβαση?».

 

Φοβίες και άγχη για την μετεγχειρητική περίοδο μετά από θυρεοειδεκτομή

Συχνά οι ασθενείς ανησυχούν για το τι θα συμβεί και τι θα αλλάξει μετά την θυρεοειδεκτομή. Ερωτήματα του τύπου «θα αλλάξει η ζωή μου?», «θα πάρω βάρος?», «μπορώ να μείνω έγκυος μετά την επέμβαση?», «θα εξαρτώμαι για όλη μου την ζωή από ένα φάρμακο που πρέπει να παίρνω?» κλπ. είναι πολύ συνηθισμένα.

Ένα ιδιαίτερο ερώτημα αφορά την χρήση ραδιενεργού ιωδίου μετά την θυρεοειδεκτομή για καρκίνο θυρεοειδούς. Εκεί ανακύπτουν ιδιαίτερα ερωτήματα, που επίσης δημιουργούν ανησυχία και προβληματισμό στον ασθενή , όπως «τι επιπλοκές μπορεί να έχει η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο?», «θα επηρεαστεί η γονιμότητα?», κλπ.

Η σωστή ενημέρωση του ασθενούς πριν την επέμβαση προσφέρει τη λύση στα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσουν στον ασθενή οι παραπάνω σκέψεις. Ο ενημερωμένος από πριν την επέμβαση ασθενής είναι σε θέση να γνωρίζει τι να περιμένει στην περίοδο μετά την θυρεοειδεκτομή.

 

Φόβος υποτροπής και θανατηφόρας έκβασης

Ειδικά στον καρκίνο θυρεοειδούς υπάρχει η πιθανότητα υποτροπής («επανεμφάνισης») της νόσου και ακόμη και τυχόν θανατηφόρας έκβασης. Η υποτροπή είναι ένα πιθανό σενάριο. Εντούτοις σήμερα η υποτροπή μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Η συνηθέστερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς (θηλώδης / θυλακιώδης) είναι εξαιρετικά ιάσιμη και πρακτικά δεν έχει θανατηφόρα έκβαση εκτός από εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις. Τα πράγματα διαφέρουν, όμως, στο ευτυχώς σπανιότερο μυελοειδές και στο ακόμη σπανιότερο (και πολύ πιο επιθετικό) αναπλαστικό καρκίνωμα θυρεοειδούς.

 

Η εξάρτηση από την θυροξίνη μετά την θυρεοειδεκτομή

Κάποιοι ασθενείς βιώνουν έναν φόβο διατυπώνοντας το ερώτημα «μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς θα χρειάζεται να παίρνω για όλη μου τη ζωή θυροξίνη από το στόμα?». Η απάντηση είναι καταφατική. Το ερώτημα του ασθενούς σχετίζεται με την εξάρτησή του από ένα φάρμακο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Μερικοί ασθενείς μάλιστα ανησυχούν αν το φάρμακο αυτό – που είναι ‘απαραίτητο’ – θα είναι πάντα διαθέσιμο ή αν υπάρχει περίπτωση έλλειψής του από την αγορά.

 

Ο ρόλος του γιατρού

Η σωστή, ασφαλής, έγκαιρη και χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις αντιμετώπιση της πάθησης του θυρεοειδούς έχει σαν αποτέλεσμα την εξαφάνιση των διαταραχών της ψυχολογίας και της διάθεσης που σχετίζονται με την πάθηση αυτή. Καθοριστικό ρόλο στην διαδικασία αυτή έχει – πέραν της επιστημονικής επάρκειας του γιατρού – η ανθρώπινη σχέση ασθενούς και γιατρού, που θα πρέπει να είναι μία ειλικρινής σχέση εμπιστοσύνης. Ο γιατρός θα πρέπει να είναι παρών και άμεσα διαθέσιμος στον ασθενή του, με δυνατότητα απ’ ευθείας επικοινωνίας όταν χρειάζεται και να του παρέχει την απαιτούμενη στήριξη έχοντας πάντα θετική στάση στο πρόβλημά του.

 

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)

Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)

 

Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:

Για τις παθήσεις θυρεοειδούς

Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?

Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?

 

ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ

ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)

ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)

ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)

ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223

email: georgesakorafas@yahoo.com

 

Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς

Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς

Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς

Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς      Παθήσεις θυρεοειδούς