Ραδιενεργό ιώδιο στη θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς – τι προετοιμασία χρειάζεται?
Εισαγωγή
Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο αποτελεί βασικό μέρος της θεραπευτικής αντιμετώπισης επιλεγμένων ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς. Χορηγείται μετά την χειρουργική επέμβαση (ολική θυρεοειδεκτομή, με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό) και με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Έχει ένδειξη σε ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς ενδιάμεσου ή υψηλού κινδύνου, ενώ δεν χορηγείται συνηθέστατα σε ασθενείς χαμηλού κινδύνου (βλ. ξεχωριστές αναρτήσεις).
Ραδιενεργό ιώδιο στη θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς –τι προετοιμασία χρειάζεται?
Πως δρα η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο?
Μετά την χειρουργική επέμβαση για καρκίνο θυρεοειδούς είναι πιθανό να υπάρχουν υπολειμματικά κύτταρα του θυρεοειδικού ιστού που να έχουν παραμείνει στον οργανισμό είτε στην περιοχή του τραχήλου είτε ακόμη και σε άλλα όργανα (π.χ. λεμφαδένες, μακρινά όργανα). Με την κατάλληλη προετοιμασία τα κύτταρα αυτά μπορεί να οδηγηθούν σε μία «δίψα» για ιώδιο, χωρίς να μπορούν να διακρίνουν το απλό ιώδιο από το ραδιενεργό ιώδιο. Χορηγώντας λοιπόν το ραδιενεργό ιώδιο μετά την επέμβαση, τα «διψασμένα για ιώδιο» κύτταρα αυτά το προσλαμβάνουν εκλεκτικά και το κατακρατούν. Με τον τρόπο αυτό εκτίθενται άμεσα στην βλαπτική δράση της ραδιενέργειας, που έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή τους.
Είναι ενδιαφέρον ότι η καταστρεπτική αυτή δράση του ραδιενεργού ιωδίου επί των υπολειμματικών θυρεοειδικών κυττάρων (είτε είναι φυσιολογικά είτε είναι καρκινικά) συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα μετά την χορήγηση του ραδιενεργού ιωδίου.
Προετοιμασία
Προκειμένου να έχει το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει να ακολουθηθούν κάποια συγκεκριμένα βήματα που αναλύονται στη συνέχεια εν συντομία.
Καθορισμός της ένδειξης χορήγησης
Αρχικά θα πρέπει να επιλεγούν οι ασθενείς που θα πρέπει να υποβληθούν στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο με βάση συγκεκριμένα κριτήρια (στάδιο νόσου, ιστολογικός τύπος / υπότυπος, ριζικότητα επέμβασης κλπ.).
Διαιτολόγιο
Θα πρέπει να αποφεύγονται τροφές πλούσιες σε ιώδιο. Ενδείκνυται η λήψη τροφών χαμηλής περιεκτικότητας σε ιώδιο για ένα διάστημα τουλάχιστον 2 εβδομάδων πριν την χορήγηση του ραδιενεργού ιωδίου. Στόχος είναι να «διψάσουν» τα υπολειμματικά κύτταρα του θυρεοειδικού ιστού (φυσιολογικά και ενδεχομένως καρκινικά) έτσι ώστε μόλις χορηγηθεί το ραδιενεργό ιώδιο να το απορροφήσουν άμεσα και καθ’ υπεροχή, εκτιθέμενα έτσι στην βλαπτική δράση της ραδιενέργειας.
- Τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται στο διάστημα αυτό των δύο εβδομάδων είναι:
- Θαλασσινά (όλα, π.χ. ψάρια, καβούρια, γαρίδες, φύκια, sushi με φύκια)
- Γαλακτοκομικά (π.χ. γάλα, τυρί, γιαούρτι, βούτυρο, παγωτό)
- Οτιδήποτε έχει παρασκευαστεί με γαλακτοκομικά (κέικ, σάλτσες κ.λπ.)
- Προϊόντα με αλάτι που περιέχει ιώδιο (όπως τα επεξεργασμένα τρόφιμα, έτοιμες σούπες, πατατάκια, fast food κλπ.)
- Συμπληρώματα ιωδίου ή πολυβιταμίνες που περιέχουν ιώδιο
- Κρόκος αυγού
- Κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα γεύματα
- Σνακ με αλάτι ή γαλακτοκομικά (κρακεράκια, μπισκότα)
Χειρισμοί για την αύξηση της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH)
H αύξηση της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης είναι ένδειξη υποθυρεοειδισμού. Σε αυτή την κατάσταση τα θυρεοειδικά κύτταρα διεγείρεται για την πρόσληψη ιωδίου σε μία προσπάθεια του οργανισμού να αντιμετωπίσει τον υποθυρεοειδισμό με την αυξημένη σύνθεση θυρεοειδικών ορμονών. Επιτυγχάνοντας λοιπόν την αύξηση της TSH και δίνοντας στη συνέχεια το ραδιενεργό ιώδιο επιτυγχάνουμε την αυξημένη πρόσληψή του από τα υπολειμματικά κύτταρα (φυσιολογικά ή και καρκινικά), πράγμα που προκαλεί στη συνέχεια την καταστροφή τους λόγω της εκλεκτικής ακτινοβόλησής τους.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την διακοπή της χορήγησης της θυρεοειδικής ορμόνης από το στόμα για ένα χρονικό διάστημα συνήθως 3 – 4 εβδομάδων.
Στο διάστημα αυτό ο ασθενής καθίσταται ηθελημένα υποθυρεοειδικός και εμφανίζει όλα τα συμπτώματα που συνοδεύουν τον υποθυρεοειδισμό.
Η εναλλακτική επιλογή για να επιτευχθεί η επιθυμητή αύξηση της TSH πριν την χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου είναι η χορήγηση ανασυνδυασμένης ανθρώπινης θυρεοτροπίνης rhTSH (recombinant human TSH – Thyrogen). Χορηγείται με δύο ενδομυϊκές ενέσεις για δύο συνεχόμενες ημέρες. Μετά από 24 ώρες γίνεται μέτρηση της TSH στο αίμα του ασθενούς, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η σημαντική αύξηση των επιπέδων αυτής. Ο ασθενής είναι έτοιμος να υποβληθεί στη συνέχεια στη θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι η αποφυγή του μεγάλου διαστήματος όπου ο ασθενής – με την παλαιότερη τακτική της διακοπής της χορήγησης θυροξίνης από το στόμα – εβίωνε τα ενοχλητικά συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού (βλ. παραπάνω).
Απεικονιστικός έλεγχος
Πριν την προετοιμασία για ραδιενεργό ιώδιο θα πρέπει να γίνει απεικονιστικός έλεγχος (συνήθως με υπερηχογράφημα) για να αποκλειστεί η παραμονή σημαντικού υπολείμματος του θυρεοειδούς. Σε τέτοια περίπτωση θα πρέπει πιθανότατα – πριν την θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο – να γίνει αφαίρεση (επανεπέμβαση) του υπολείμματος, καθώς διαφορετικά μειώνεται σημαντικά η αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο.
Συνήθως προηγείται επίσης -πριν την χορήγηση της θεραπευτικής δόσης- διαγνωστικό σπινθηρογράφημα με μικρή δόση.
Αποκλεισμός εγκυμοσύνης
Έχει θέση σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας καθώς η ραδιενέργεια έχει βλαπτική δράση στο έμβρυο.
Την ημέρα της θεραπείας χορηγείται το ραδιενεργό ιώδιο (Ι-131) από το στόμα (συνήθως με τη μορφή κάψουλας). Ο ασθενής παραμένει σε απομόνωση σε ειδικό θάλαμο για λόγους ακτινοπροστασίας, συνήθως για μία ή σπανιότερα δύο ημέρες.
Πριν την έξοδο λαμβάνει λεπτομερείς οδηγίες ακτινοπροστασίας από τον πυρηνικό γιατρό και τον ακτινοφυσικό, που εξατομικεύονται ανάλογα και με την δόση ραδιενεργού ιωδίου που έχει χρησιμοποιηθεί.
ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ
Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας (https://www.gsakorafas.gr)
Διαβάστε τα άρθρα μας στο blog μας (https://gsakorafas.gr/blog/)
Ενημερωθείτε πρακτικά και υπεύθυνα στην ιστοσελίδα μας:
Για τις παθήσεις θυρεοειδούς
Για τις παθήσεις παραθυρεοειδών
Τι είναι ο χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών?
Τι σημασία έχει η εμπειρία του χειρουργού στην αντιμετώπιση των παθήσεων θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών?
ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΤΕ
ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ-Παπαδιαμαντοπούλου 20 (Ιλίσια)
ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ – Άντερσεν 5 (Νέο Ψυχικό)
ΜΗΤΕΡΑ- Ερυθρού Σταυρού 5 (Μαρούσι)
ΤΗΛ. 2107487318 & 6977068223
email: georgesakorafas@yahoo.com
