Ανατομία Θυρεοειδούς

Ιδιαίτερη κλινική σημασία στη χειρουργική του θυρεοειδούς-παραθυρεοειδών έχει η στενή ανατομική σχέση του θυρεοειδούς με τα λαρυγγικά νεύρα (έξω κλάδος του άνω λαρυγγικού και παλίνδρομο ή κάτω λαρυγγικό νεύρο, αριστερά και δεξιά) και με τους παραθυρεοειδείς αδένες. Ο έξω κλάδος του άνω λαρυγγικού νεύρου έχει στενή ανατομική σχέση με τα άνω θυρεοειδικά αγγεία και τον άνω πόλο των δύο λοβών του θυρεοειδούς. Τυχόν κάκωσή του κατά τη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής έχει σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση της φωνής, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας είναι η αδυναμία φώνησης στις υψηλές συχνότητες (π.χ. στο τραγούδι). Τα κάτω (παλίνδρομα) λαρυγγικά νεύρα είναι κλάδοι του πνευμονογαστρικού νεύρου και ανακάμπτουν προς τα άνω (εξού και το όνομα «παλίνδρομα») και πορεύονται στην τραχειοοισοφαγική αύλακα (δεξιά και αριστερά). Εισέρχονται στον λάρυγγα στο ύψος του συνδέσμου του Berry, ευρισκόμενα σε πολύ στενή ανατομική σχέση με το θυρεοειδικό παρέγχυμα ιδιαίτερα αντίστοιχα προς το σημείο αυτό, όπου και διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού κατά τη διάρκεια της θυρεοειδεκτομής. Ο τραυματισμός τους εκδηλώνεται συνήθως με βράγχος φωνής (αν αφορά το ένα νεύρο) ή πλήρη αφωνία και εισπνευστικό συριγμό – δύσπνοια (αν αφορά και τα δύο νεύρα).

O θυρεοειδής αδένας έχει επίσης στενή ανατομική σχέση με τους παραθυρεοειδείς αδένες (στο 85 % του γενικού πληθυσμού είναι τέσσερις, ενώ στο υπόλοιπο 15 % ≥ 4), οι οποίοι συνήθως βρίσκονται στην οπίσθια επιφάνεια των δύο λοβών του θυρεοειδούς. Ενίοτε ένας ή περισσότεροι παραθυρεοειδείς αδένες βρίσκονται σε έκτοπη θέση (πιθανές θέσεις οπουδήποτε από το ύψος της κάτω γνάθου μέχρι το μεσοθωράκιο, εντός του θυρεοειδούς ή εντός του θύμου αδένα). Συνήθως η αιμάτωσή τους γίνεται από κλάδους της κάτω θυρεοειδικής αρτηρίας. Η στενή ανατομική τους σχέση με το θυρεοειδή και η κοινή τους αιμάτωση εξηγεί γιατί συχνά μετεγχειρητικά παρατηρείται υποασβεστιαιμία λόγω υποπαραθυροειδισμού (που συνήθως είναι προσωρινός).