Η χειρουργική επέμβαση είναι η θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση του καρκίνου των παραθυρεοειδών. Κατά την επέμβαση θα πρέπει να γίνεται πλήρης (ριζική) εκτομή του όγκου. Καθώς ο καρκίνος των παραθυρεοειδών συχνά διηθεί παρακείμενα όργανα συνήθως χρειάζεται να γίνει και ταυτόχρονη εκτομή και των οργάνων αυτών. Τυπικά χρειάζεται να γίνει ταυτόχρονη αφαίρεση του παρακείμενου λοβού του θυρεοειδούς, και συχνά συναφαίρεση τυχόν διηθημένων παρακειμένων μυικών ινών ή λεμφαδένων. Η απόφαση για την ταυτόχρονη εκτομή σημαντικών οργάνων (όπως της τραχείας ή του λάρυγγα) θα πρέπει να λαμβάνεται με ιδιαίτερη προσοχή, σταθμίζοντας τα δεδομένα που υπάρχουν όσον αφορά την έκταση της νόσου. Σε προχωρημένα στάδια της νόσου είναι πιθανόν να χρειαστεί να χορηγηθεί επικουρική θεραπεία (π.χ. τοπική ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία).
H μετεγχειρητική αποκατάσταση εξαρτάται από το στάδιο (έκταση διασποράς) του καρκίνου και κατά συνέπεια από την έκταση της χειρουργικής επέμβασης. Όταν ο καρκίνος είναι σε αρχικό στάδιο και αντιμετωπιστεί με περιορισμένης έκτασης τοπική εκτομή η αποκατάσταση είναι ταχύτατη και ο ασθενής επανέρχεται στις συνήθεις του δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες. Αντίθετα, σε εκτεταμένες συνδυασμένες εκτομές (π.χ. ταυτόχρονη εκτομή παρακειμένων σημαντικών οργάνων) η ανάρρωση μπορεί να χρειαστεί να παραταθεί περισσότερο.
Σε περίπτωση υποτροπής θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια χειρουργικής εκτομής, προκειμένου να προληφθεί η εμφάνιση βαριάς υπερασβεστιαιμίας, που διαφορετικά μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να ελεγχθεί.
Τι είναι o Καρκίνος Παραθυρεοειδών;
Περιεχόμενα
Θεραπεία & αποκατάσταση Καρκίνου Παραθυρεοειδών
Διάγνωση Καρκίνου Παραθυρεοειδών
Χαρακτηριστική στον καρκίνο των παραθυρεοειδών είναι η πολύ μεγάλου βαθμού αύξηση των επιπέδων παραθορμόνης και ασβεστίου στο αίμα. Όπως είναι γνωστό, στην τυπική περίπτωση πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού παρατηρείται υπερασβεστιαιμία σε συνδυασμό με υπερπαραθορμοναιμία (αύξηση παραθορμόνης στο αίμα). Στον καρκίνο των παραθυρεοειδών εντούτοις η αύξηση αυτή είναι εντυπωσιακή. Πράγματι, τα επίπεδα παραθορμόνης ξεπερνούν τα 500 pg/ml, ακόμη και τα 800 pg/ml. Εξίσου βαριά είναι η υπερασβεστιαιμία, με τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα να ξεπερνούν ακόμη και τα 15 mg/dl.
Ο απεικονιστικός έλεγχος περιλαμβάνει κατά βάση το υπερηχογράφημα τραχήλου και την αξονική/μαγνητική τομογραφία. Η αρχική απεικονιστική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα, στο οποίο παρατηρείται μάζα με ασαφή όρια, συνήθως στην ανατομική θέση ενός παραθυρεοειδούς αδένα. Η μάζα αυτή μπορεί να επεκτείνεται και στα γύρω όργανα και να τα διηθεί. Μπορεί να παρατηρηθούν και παθολογικοί τραχηλικοί λεμφαδένες λόγω της ύπαρξης μεταστάσεων σε αυτούς. Η αξονική / μαγνητική τομογραφία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη προκειμένου να αξιολογηθεί πριν την επέμβαση η ύπαρξη διήθησης (και η έκτασή της, αν υπάρχει) βασικών ανατομικών στοιχείων του τραχήλου από τον καρκίνο (όπως είναι η καρωτίδα αρτηρία, η τραχεία, ο λάρυγγας κλπ.).
Η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA) είναι μία εξέταση που μπορεί να βοηθήσει στην προεγχειρητική διάγνωση του καρκίνου των παραθυρεοειδών. Αν και στη κυτταρολογική εξέταση του υλικού που λαμβάνεται με την παρακέντηση μπορεί να είναι δύσκολος ο ακριβής προσδιορισμός του ιστού από τον οποίο προέρχεται ο καρκίνος, οι λοιπές παράμετροι που αναφέρθηκαν παραπάνω (και κυρίως η υπερασβεστιαιμία σε συνδυασμό με την υπερπαραθορμοναιμία) μπορεί να είναι καθοριστικές για τη διάγνωση.
Συμπτώματα Καρκίνου Παραθυρεοειδών
Τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού που οφείλεται σε καρκίνο παραθυρεοειδών είναι ίδια με τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού οποιασδήποτε άλλης αιτιολογίας και οφείλονται στην αυξημένη παραγωγή παραθορμόνης. Συχνότερα παρατηρούνται:
- Νεφρολιθίαση και νεφρασβέστωση. Εμφανίζεται λόγω αυξημένης αποβολής ασβεστίου στα ούρα. Το ασβέστιο καθιζάνει στην ουροφόρο οδό ή στο νεφρικό παρέγχυμα δημιουργώντας έτσι τα πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα (κολικός νεφρού ή απεικόνιση ασβεστίου στο νεφρό).
- Οστεοπενία – οστεοπόρωση. Όπως σε κάθε άλλης αιτιολογίας πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, τα αυξημένα επίπεδα παραθορμόνης προκαλούν την κινητοποίηση του ασβεστίου από τα οστά. Το ασβέστιο στη συνέχεια εισέρχεται στο αίμα, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα (υπερασβεστιαιμία) και στη συνέχεια αποβάλλεται με τα ούρα (υπερασβεστιουρία, βλ. παραπάνω).Έτσι παρατηρείται η χαρακτηριστική οστεοπενία – οστεοπόρωση. Σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν και παθολογικά κατάγματα, καθώς αλλοιώνεται η σύσταση των οστών.
Οι δύο αυτές εκδηλώσεις (από τους νεφρούς και από τα οστά) είναι αυτές που δίνουν τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα στον πρωτοπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό, και στην περίπτωση του καρκίνου παραθυρεοειδών. Υπάρχουν εντούτοις και κάποια άλλα συμπτώματα που χαρακτηρίζονται μη ειδικά, καθώς μπορεί να οφείλονται και σε πολλές άλλες παθολογικές καταστάσεις. Στα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνονται:
- Μυαλγίες – αρθραλγίες
- Διαταραχή της συγκέντρωσης
- Διαταραχή της νοητικής λειτουργίας
- Κατάθλιψη
- Αδυναμία, εύκολη κόπωση κλπ.
Μία δεύτερη ομάδα συμπτωμάτων οφείλεται στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του καρκίνου. Στα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνονται:
- Ψηλαφητή ή ορατή μάζα στον τράχηλο. Η μάζα αυτή έχει σκληρή (πετρώδη) υφή και συνήθως είναι καθηλωμένη στους γύρω ιστούς. Το εύρημα αυτό είναι ενδεικτικό διήθησης των παρακειμένων ιστών από τον καρκίνο.
- Διογκωμένοι λεμφαδένες στον τράχηλο.
- Συμπτώματα ή εκδηλώσεις από μεταστάσεις σε μακρινά όργανα. Για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν μεταστάσεις στους πνεύμονες που μπορεί να διαγνωστούν στην ακτινογραφία ή στην θώρακα.
Αιτίες Καρκίνου Παραθυρεοειδών
Καθώς πρόκειται για μία εξαιρετικά σπάνια μορφή καρκίνου, λίγα είναι γνωστά όσον αφορά την αιτιολογία της νόσου. Δεν γνωρίζουμε και πολλά όσον αφορά τους μηχανισμούς που οδηγούν στην ανάπτυξη του καρκίνου παραθυρεοειδών. Δεν φαίνεται να υπάρχει γενετική προδιάθεση, κάτι που είναι εμφανές και πάλι από την μεγάλη σπανιότητα της νόσου. Είναι πιθανόν η ακτινοβολία του τραχήλου να αποτελεί έναν παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου παραθυρεοειδών. Εντούτοις, ο πολύ μικρός αριθμός περιστατικών διεθνώς καθιστά αδύνατη την εξαγωγή ασφαλών επιδημιολογικών συμπερασμάτων όσον αφορά τις αιτίες του καρκίνου των παραθυρεοειδών.
