Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – αδένωμα παραθυρεοειδούς: υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός – αδένωμα παραθυρεοειδούς: υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα (πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα, περιορισμοί)

Το μονήρες αδένωμα παραθυρεοειδούς  είναι η συνηθέστερη αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού (85 %). Σήμερα είναι δυνατός ο ακριβής προ εγχειρητικός του εντοπισμός, δηλαδή η αναγνώριση της ακριβούς του θέσης. Το γεγονός αυτό επιτρέπει να γίνει η λεγόμενη ‘ελάχιστα επεμβατική παραθυρεοειδεκτομή’, η οποία παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την αμφοτερόπλευρη διερεύνηση του τραχήλου, που γίνονταν παλιότερα. Οι δύο βασικές μέθοδοι προεγχειρητικού εντοπισμού είναι το υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα. Η κάθε μία από τις μεθόδους αυτές έχει τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και τους περιορισμούς της.

ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ

(1)- Πλεονεκτήματα

• Ευρέως διαθέσιμη
• Φθηνή εξέταση
• Χωρίς έκθεση στην ακτινοβολία
• Μέτρηση διαστάσεων αδενώματος (με ακρίβεια χιλιοστού, στις τρεις διαστάσεις)
• Προσδιορισμός των ανατομικών σχέσεων του αδενώματος με τα παρακείμενα ανατομικά στοιχεία (λοβός θυρεοειδούς, τραχεία, μεγάλα αγγεία του τραχήλου κλπ.)
• Ταυτόχρονη μελέτη του θυρεοειδούς, που μπορεί να αναδείξει παθήσεις του θυρεοειδούς που χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης (π.χ. καρκίνος θυρεοειδούς, όζος θυρεοειδούς κλπ.). Με τον τρόπο αυτό μπορεί να σχεδιαστεί από πριν η ενδεικνυόμενη χειρουργική επέμβαση από έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς-παραθυρεοειδών (π.χ. παραθυρεοειδεκτομή με ταυτόχρονη θυρεοειδεκτομή)

(2)- Μειονεκτήματα / περιορισμοί

• Το βασικό μειονέκτημα του υπερηχογραφήματος είναι ότι πρόκειται για μία εξέταση, της οποίας η διαγνωστική ακρίβεια εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την εμπειρία του εξεταστή (highly operator-dependent). Έτσι ο εντοπισμός ενός αδενώματος παραθυρεοειδούς μπορεί να αποτύχει αν ο εξεταστής δεν διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία.
• Περιορισμοί μπορεί να υπάρχουν λόγω της θέσης του αδενώματος. Για παράδειγμα, το υπερηχογράφημα δεν μπορεί να απεικονίσει ένα έκτοπο ενδοθωρακικό αδένωμα καθώς μεταξύ αυτού και της κεφαλής (probe) των υπερήχων παρεμβάλλονται τα οστά του θωρακικού τοιχώματος (στέρνο, πλευρές, κλείδες) ή/και ο πνεύμονας. Επίσης δύσκολος μπορεί να είναι ο εντοπισμός όταν  το αδένωμα βρίσκεται σε βαθιά θέση στον τράχηλο (π.χ. πίσω από τον φάρυγγα ή τον οισοφάγο) ή όταν επικαλύπτεται από συνυπάρχουσες ευμεγέθεις βλάβες του θυρεοειδούς (π.χ. ευμεγέθης πολυοζώδης βρογχοκήλη)

ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΑΡΑΘΥΡΕΟΕΙΔΩΝ (συνηθέστατα με Tc99m-sestamibi)

(1)- Πλεονεκτήματα

• Δυνατότητα εντοπισμού και όταν το αδένωμα είναι έκτοπο (π.χ. ενδοθωρακικό)
• Εντοπισμός και όταν το υπερηχογράφημα παραθυρεοειδών είναι ψευδώς αρνητικό λόγω της απειρίας του εξεταστή

(2)- Μειονεκτήματα – περιορισμοί

•  Αδυναμία μέτρησης των ακριβών διαστάσεων του αδενώματος
• Ο εντοπισμός είναι αδρός, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα ακριβούς περιγραφής των ανατομικών
  σχέσεων του αδενώματος με τα παρακείμενα ανατομικά στοιχεία
• Πιθανότητα ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος (σε ποσοστά που κυμαίνονται στη βιβλιογραφία,
  έως 10-15 %)

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η δόση ακτινοβολίας στην οποία εκτίθεται ο ασθενής στη διάρκεια του σπινθηρογραφήματος παραθυρεοειδών είναι ελάχιστη. Από τα παραπάνω καθίσταται απόλυτα σαφής ο συμπληρωματικός χαρακτήρας που έχουν οι δύο αυτές βασικές απεικονιστικές εξετάσεις προεγχειρητικού εντοπισμού (υπερηχογράφημα και σπινθηρογράφημα)